شاروال کابل خلاف پلان توسعۀ شهری، هدایت طرح انتقال باغ وحش به تپۀ کارته نو را صادر کرده است

کابل (پژواک، ۳ جوزا۱۴۰۰): شاروالی کابل، در حالی روی طرح انتقال باغ وحش کابل به تپۀ کارته نو این شهر، کار می کند که برخی منابع، این اقدام را با در نظرداشت تاریخی بودن مکان کنونی این باغ وحش و مسایل دیگر، مناسب نمی دانند.

باغ وحش کابل، به مثابه یک موسسه علمی- تحقیقاتی و تفریحگاه در سطح کشور، در سال ۱۳۴۶ در چهارراهی دهمزنگ مربوط حوزه سوم شهر کابل ایجاد شده است.

این باغ وحش در آن زمان، از باغ‌های وحش خوب منطقه به شمار می ‌رفت؛ اما در اثر جنگ‌های داخلی گذشته به یک مخروبه مبدل و بعد به کمک مالی موسسات و سازمان های بین المللی بازسازی و الی پل ارتن توسعه یافته، در سال ۱۳۸۴عضویت سازمان همکاری‌های باغ‌های وحش جنوب آسیا را کسب کرد. بر بنیاد معلومات شاروالی کابل، در حال حاضر در این باغ وحش، حدود یک صد نوع حیوان، پرنده، ماهی و خزنده که شمار مجموعی آنان به ۶۰۰ می‌ رسد، نگهداری می‌شوند.

به اساس معلومات یک منبع، باغ وحش کابل که سالانه حدود ۳۳ میلیون افغانی عواید دارد و خودکفا می باشد، در ۳۶ جریب زمین ساخته شده؛ اما ساحه توسعوی آن مطابق پلان، الی پل گذرگاه بیست و یک هکتار (۱۰۵جریب) می شود و این ملکیت، ثبت سازمان های حیات وحش بین المللی می‌ باشد.

اکنون شاروالی کابل، تصمیم گرفته است که این باغ وحش را به تپه کارته نو مربوط حوزه ۸ و ۲۲ شهرکابل انتقال دهد.

شاروالی کابل در پنجم ثور سال روان، در صفحه فیسبوک خود نگاشته است: «شاروال کابل، در مورد ترتیب و اجرای پلان های انکشافی و طرح دهلیزهای اقتصادی نقاط عمدۀ شهر تاکید کرد! و به منظور ترتیب پلان عملیاتی چون دیزاین باغ وحش جدید در بالای تپه بگرامی [کارته نو] و ترتیب پلان انکشافی دهلیزهای اقتصادی و ایجاد مکان های بزرگ تفریحی و سرسبز در سر تپه کارته نو و نقاط عمدۀ دیگر شهر، از ساحات یادشده بازدید به عمل آورد.»

انتقال باغ وحش شامل پلان شهری نمی باشد:

روشان ولسمل معین امور شهری وزارت شهرسازی و اراضی گفت که انتقال باغ وحش کابل، از ساحۀ دهمزنگ به تپۀ کارته نو، در پلان توسعۀ شهری این وزارت شامل نمی باشد.

با این حال، کاپی یک سند آمریت تعقیب و اوامرهدایت ریاست شاروالی کابل، نشان می دهد که شاروال در هفتم جدی سال گذشته، هدایت طرح انتقال باغ وحش به تپۀ کارته نو و یک روز قبل از هدایت طرح تعمیر شاروالی کابل در ساحه باغ وحش را صادر کرده است.

پژواک، از سمیرا رسا سخنگوی شاروالی کابل خواست تا طرح شاروالی برای انتقال باغ وحش را در اختیار پژواک قرار دهد. رسا دو روز متواتر می گفت که این طرح و دیگر اسناد ذیربط را به پژواک می دهد؛ اما سرانجام به تاریخ (۱۴ ثور) گفت: “اصلاً مکمل در همین مورد صحبت نمی کنم، این طرح هنوز در بسیار مراحل مقدماتی است، به اساس هدایت شاروال کابل ما در همین مورد صحبت نمی کنیم، هر زمانی که کار طرح تکمیل شد، معلومات آن شریک خواهد شد.”

محمد خالد یوسفزی رئیس طرح و تطبیق شاروالی کابل نیز گفت: “طرح نزد ما است، بعد از هدایت شاروال کابل، با شما شریک خواهیم ساخت.” پژواک تلاش کرد دوباره با یوسفزی تماس برقرار کند؛ اما تماس تیلیفونی را پاسخ نداد.

اما نعمت الله بارکزی رئیس  نشرات شاروالی کابل گفت که باغ وحش کابل، از ساحه فعلی به تپۀ کارته نو انتقال داده می شود؛ اما در حال حاضر روی محتوای طرح کار جریان دارد، در ماه های آینده تکمیل می شود و زمانی که نهایی شد، با رسانه ها شریک ساخته خواهد شد.

با این حال یک کارمند شاروالی، در یک ویدیوی نشر شده از سوی این اداره می گوید: “ساحه باغ وحش فعلی در چهاراهی دهمزنگ و در آغاز دهلیز ناحیوی دارالامان واقع گردیده و یک نقطه با پوتنشیل بالا برای انکشاف مجدد می باشد. قرار است این ساحه در آینده بعد از انکشاف مجدد، به مرکز شاروالی کابل مبدل گردد.”

پژواک در زمینه از اداره باغ وحش کابل جویا معلومات گردید، عزیزگل ثاقب ریس باغ وحش کابل در مورد وضعیت فعلی باغ وحش در صورتیکه دفتر سخنگو  شاروالی کابل هماهنگی کند حاضر به ارایه معلومات شد اما  در مورد طرح انتقال باغ وحش اظهار بی خبری نمود.

«باغ وحش نباید منتقل شود»

غلام محمد ملکیار معین مسلکی پیشین محیط زیست، به آژانس خبری پژواک گفت که موقعيت کنونی باغ وحش کابل، در شرايط فعلی نسبت فعاليت های غيرمعياری در داخل، تردد وسايط نقليه و فعاليت ها در اطراف آن، جای مناسب نيست؛ «اما فعلأ بديل ندارد.»

به گفته او، فعلاً اين زيربنا مركزيت داشته و برای بيشتر از هفتاد درصد شهریان کابل و مردم ديگر، قابل دسترس می باشد.

وی همچنان گفت:”انتقال به مسكن جديد، باعث می شود تا يك تعداد حيوانات حساس از بين برود. بايد گفت كه سايكالوژی  (روانشناسی) حيواناتی كه از وحش به اسارت آورده می شود، تغيیر كرده و اجتماعی می شوند و با تردد و مردم خو می گيرند. در صورت انتقال به مسكن جديد، منزوی شده احساس تنهايی می كنند كه به تدريج از بين می روند.”

او خاطرنشان کرد که قبلاً به شاروالی کابل، پیشنهاد کرده بود كه تجارتی ساختن ساحات علمی و تحقيقاتی خصوصأ ساحات حفاظت، تداوی و نسلگيری حيوانات وحشی، انحصاری بوده و انتقال آن خلاف معيارهای جهانی و قوانين ملی بوده و قانون محيط زيست نيز در قسمت حقوق حيوانات، تصريحات دارد.

ملکیار بدون ارایه جزییات در مورد قوانین یادشده گفت که باغ های وحش در منطقه به شمول هند، نيپال، لاهور، سريلانكا و غيره در مركزيت شهر واقع بوده و سال ها قبل يكی از مسئولين باغ وحش ممبیی، نسبت انتقال نادرست و غيرمعقول، به سه سال حبس محکوم به مجازات شد.

وی افزود: “علاوه برآن، ساحۀ نو كاملاً رهايشی بوده و انتقال امراض از انسان به حيوان و برعكس آن، بسيار زياد است؛ خصوصاً اگر در ساحۀ بادخيز و بادنشين قرار داشته باشد، حتی انتقال انواع مقاوم و گوشه گير نيز خالی از چالش نيست.”

جلال الدین ناصری رئیس میراث های طبیعی اداره ملی محیط زیست گفت که به این اداره، تا هنوز در مورد انتقال باغ وحش از سوی شاروالی کابل اطلاعی داده نشده؛ اما گفته شده است که ساحۀ کنونی باغ وحش، وسعت داده می شود.

وی افزود که باغ وحش کابل، ضمن اینکه یک مکان تفریحی و تحقیقی می باشد، در ساحه کنونی یک ارزش تاریخی هم دارد که در صورت انتقال، باید با وزارت اطلاعات و فرهنگ، محیط زیست، پوهنتون کابل و دیگر ادارت ذیربط هماهنگی صورت گیرد؛ در غیر آن انتقال آن از سوی یک اداره، یک اقدام غیرمسئولانه خواهد بود.

وی افزود که در انتقال حیوانات از یک ساحه به ساحه دیگر، در کنوانسیون های بین المللی که باغ وحش کابل هم عضویت آن را دارد، آمده است که قبل از انتقال باید مکان جدید، محیط، آب، سرسبزی و تمام موارد ضروری دیگر در نظر گرفته شود.

محمد کاظم همایون رئیس محیط زیست شهر کابل نیز گفت: “متاسفانه تا حالا در این زمینه با ما هیچ هماهنگی صورت نگرفته است. من او ساحه را دیدیم، چندین بار غرس نهال از سوی وزارت زراعت صورت گرفته و بخاطریکه آب آن منطقه شور است، نهال ها همه خشک شده است، حیات وحش باید در جایی باشد که آب موجود بوده و جای مناسب باشد.”

صابر مومند سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ نیز گفت که شاروالی، تا حال در مورد این طرح به این وزارت اطلاع نداده است.

او افزود هر زمانی که شاروالی در مورد اطلاع داد، تیم آبدات این وزارت به ساحه می رود و بعد از بررسی از بُعد تاریخی، در مورد انتقال و عدم انتقال باغ وحش، تصمیم اتخاذ و آن را با شاروالی کابل شریک خواهند کرد.

باغ وحش کابل، در زمان پادشاهی محمد ظاهر ایجاد شده است. مصطفی ظاهرعضو مشرانوجرگه و نواسه محمد ظاهر شاه، به پژواک گفت که چهار ماه قبل اطلاع حاصل کرد که باغ وحش، به ساحۀ کارته نو انتقال داده می شود.

به گفته او؛ ساحه ای که در کارته نو برای باغ وحش کابل در نظر گرفته شده است، محل مناسب برای باغ وحش نمی باشد.

وی افزود: “آب منطقۀ بگرامی یا تپه کارته نو، شور است و قطعاً جایی مناسب برای حیوانات وحش نیست. من صد فیصد مخالف انتقال باغ وحش از ساحۀ فعلی هستم، شاروال و مردم دور و برش قطعاً متخصص حیوانات نیستند، من آن منطقه را دیده ام و احتمال دارد که حیوانات بی نظیر، در زمان انتقال نیز از بین بروند.”

وی گفت که او این نگرانی خود را طی نامه ای، با ریاست جمهوری نیز شریک ساخته؛ اما تا حال جوابی دریافت نکرده است.

ظاهر افزود: “باغ وحش کابل فعلاً خودکفا است، تا جایی که خبر دارم نمی فهمم که دقیق است یا نه! شاروال کابل، باغ وحش را انتقال می دهد و در جایش بلند منزل ها را آباد می کند، اگر شاروال کابل این کار را انجام دهد، نه ما آرام می نشینیم و نه هم مردم کابل.”

عبدالولی مدقق معین اسبق علمی و بین المللی اداره محیط زیست نیز گفت: «من در شرایط فعلی فکر نمی کنم که در شرایطی باشیم که یک باغ وحش جدید ایجاد بکنیم؛ زیرا ظرفیت های تخنیکی در ادارات دولتی وجود ندارد و این کار، بسیار پرهزینه است.»

وی افزود زمانی که این چنین پروژه ها روی دست گرفته می شود، باید قبل از آغاز طرح، با اداره محیط زیست هماهنگی صورت می گرفت، که نگرفته است.

وی همچنان گفت: “از دید محیط زیست؛ تپه کارته نو، شرایطی را که برای یک باغ وحش ضرورت است، ندارد. او ساحه قبلاً از سوی شاروالی کابل، منحیث امبارگاه مواد فاضلۀ جامد شهری برای چندین سال استفاده شده و خاک آن ساحه کاملا آلوده است و در قسمت پاک کاری آن کدام اقدامی صورت نگرفته است و ساحه در قسمت نزدیک پارک صنعتی به نام جمعه محمد محمدی نیز قرار دارد که در کل در آنجا آلودگی هوا، آلود گی صوتی، آلودگی آب، آلودگی خاک بوده و یک ساحۀ رهایشی است.”

به گفتۀ او، تشویش کلی دیگر این هم است که شاید در زمان انتقال حیوانات، شرایطی که ضرورت است، مهیا نشود و باعث از بین رفتن یک تعداد حیوانات گردد.

مدقق افزود: “تصور، به شکلی این است که شاروالی کابل، به مشکل زمین در شهر کابل مواجه است و این ساحه فعلی [باغ وحش] یک ساحه بسیار وسیع است که شاید شاروالی، برنامه های دیگر مانند تجارتی و رهایشی را روی دست داشته باشد، ولی این را باید به اطلاع همگان برساند که چه پروگرامی را روی دست دارد؛ اگر شاروالی کابل این پلان را داشته باشد که ساحۀ دهمزنگ را به یک ساحۀ رهایشی تبدیل کند، از نگاه محیط زیست کار نادرست به حساب می آید.”

وی همچنان گفت که باغ وحش فعلی کابل، عضویت سازمان همکاری‌های باغ‌های وحش جنوب آسیا را  دارد و اگر در انتقال آن به محل دیگری نهادهای بین المللی در جریان قرار نگیرد، ممکن است این عضویت را از دست بدهد.

اختصاص ساحۀ مورد نظر در کارتۀ نو به شفاخانه ها:

مشکل دیگری که وجود دارد، این است که ساحۀ در نظر گرفته شده برای باغ وحش در کارته نو، مربوط وزارت صحت عامه می باشد. محل مورد نظر برای باغ وحش در بگرامی، به ساخت شفاخانه ها تخصیص داده شده است.

وزارت صحت عامه در ۲۴ قوس سال گذشته، طی مکتوبی عنوانی ریاست جمهوری نوشته است که کابینه در ۲۹ حوت سال ۱۳۹۷،  ۲۴۹ جریب زمین دولتی واقع تپه احمدخان ولسوالی بگرامی کابل [محلی که قرار است باغ وحش به آن انتقال شود] را، برای اعمار دو باب شفاخانه دو صد بستر سرطانی و کمپلکس چهارصد بستر، در نظر گرفته است.

در مکتوب یادشده، آمده است که شاروالی کابل در ۱۸ عقرب سال گذشته در یک مکتوب نوشته است: “در مورد حفظ ساحات سبز و پارک ها، حکم شماره ۴۱۹۵ دوم قوس سال ۱۳۸۱ ریاست جمهوری موجود بوده، که در آن چنین ذکر است: ساحات سبز که بر طبق پلان در تمام ولایات و مرکز در نظر گرفته شده است، برای اعمار منازل رهایشی و سایر ساختمان ها قابل تعدیل و توزیع نمی باشد.”

صحت عامه در آن زمان نوشته است: “در حالی­که از این حکم، تقریباً ۱۷ سال سپری می گردد و اعمار شفاخانه در شرایط کنونی باید در اولویت قرار بگیرد؛ اما شاروالی کابل، زمین را در اختیار این وزارت قرار نمی دهد تا وزارت صحت عامه، طبق پلان و برنامه استراتیژیک، در ساخت و ساز شفاخانه متذکره اقدام عاجل نماید.”

غلام دستگیر نظری سخنگوی وزارت صحت عامه گفت که مقام های این وزارت؛ بعد از مکتوب یادشده، با مقام های شاروالی کابل در حضور داشت نمایندگان اداره امور ریاست جمهوری، نشستی داشتند و در جلسه تصمیم گرفته شد که در این مورد، پیشنهاد جدید به رئیس جمهور ارائه شود.

به گفته او، وزارت صحت عامه، در مورد، مطابق هدایت رییس جمهور اقدام خواهد کرد.

بازدیدها: 1422