باميان (پژواک،٥عقرب٩١): “پشپو”، رقص عنعنوى که در روزهاى عيد در ولايت دايکندى بين زنان مُسن رواج است، در چند سال اخير تا حدى توسط دختران، از شکل اصلى خود تغییر کرده و عصری شده است.
بيشتر زنان و دختران، در ولسوالی های شهرستان و میرامور دايکندى، در ایام عید میله مى کنند و اين روزها را در بین خود با برپايی مراسم “پشپو” جشن میگیرند.
پشپو، يک نوع رقص قدیمی و محلی در مناطق مرکزى “هزاره جات” است که در برخى مناطق، توام با شعرخوانی محلی و به عنوان رقص، در عروسی ها مورد استفادۀ مردم قرار ميگيرد.
اين بازی، بيشتر به صورت گروهی اجراء ميشود و به ندرت ديده شده که به تنهايی در عروسی ها انجام شده باشد.
طريق انجام اين رقص، طورى است که ابتداء دستمال های گل سيب را به هردو دست گرفته، گاهی يک دست را و زمانى دست ديگر را پايين می آورند. همزمان کمر را نيز به سوی زمين خم و راست می کنند. با درآوردن صدای مانند پشپو، پشپو بازی ادامه داده ميشود.
بعد از اجرای اولين گام، از اين بازی ها يکی دوقدم پيشاپيش داماد وعروس که بالای اسپ سواراند؛ حرکت نموده و يا به صورت حلقه، در خانه دورعروس مى چرخند و يا اين بازى، در مسير راهى که داماد وعروس در حرکت ميباشند؛ پيشا پيش عروس و داماد ادامه می يابد.
بازی پشپو، بيشتر به صورت گروهی مانند اتن ملی اجراء ميگردد و اين بازى، در ولايت دايکندى در روزهاى عيد بر پا ميشود.
زلیخا یکی از زنان مسن و باشندۀ منطقه برگر ولسوالی شهرستان ميگويد که بازی پشپو، بیشتر در مناطق برگر، ميرغلام و چهارصد خانۀ شهرستان و میرامور، در بین زنان رواج دارد.
وی به آژانس خبرى پژواک گفت: زنانى که به رقص پشپو بلديت دارند، در بین هیاهوی دختران و زنان، پشپو کرده و به این طریق روزهای عید را جشن میگیرند. به اين بازی خاص بیشتر زنان کهن سال بلد هستند و هرکس نمیتواند آنرا اجرا کند.
اين زن سالخورده گفت که زنان و دختران، در يک خانه و يا يک محل، دور هم جمع ميشوند و رقص ميکنند؛ اما اين بازى عنعنوى درچند سال اخير توسط دختران، شکل ديگرى را به خود گرفته است.
زليخا علاوه کرد که به طور نمونه، زنان در رقص پشپو، يک چرخ ميزنند؛ اما دختران آنرا کمى عصرى ساخته و چند چرخ ميزنند و دستان شانرا مانند رقص هاى جديد بلند ميکنند؛ درحاليکه در رقص عنعنوى پشپو، چنين حرکاتى وجود ندارد و همين رقص عنعنوى، به شکل اولى آن پرکيفيت است.
این خانم میگوید که هرچند تعدادی از دختران نیز به بازی پشپو بلد هستند؛ اما با آن مهارتى که زنان کهن سال اين بازى را اجرا ميکنند، نمی رسند.
مردم، عيدهاى سعيد فطر و اضحى (قربان) را در مناطق مختلف، با بازى هاى محلى و عنعنوى جشن ميگيرند. مسلمانان خوشحالى ميکنند و به دیدن اقارب، خویشان و نزدیکان خود رفته و روزهاى خجسته را با خوردن شیرينی، کلچه و میوۀ خشک و تازه و بخصوص در عيد سعيد اضحى آنرا با صرف گوشت قربانى، ميگذرانند.
مردم مناطق مختلف، رسم و رواج های بخصوص خودرا دارند. در مناطق مرکزی به شمول باميان همسايۀ دايکندى نيز رسوم خاصى از جمله بازى عنعنوى پشپو وجود دارد که علاوه بر عيد، در روزهاى عروسى بر پا ميشود.
از جانب ديگر، در روزهاى عيد پهلوانى(کُشتى) در ولسوالی های کیتی وکجران دايکندى صورت ميگيرد؛ اما ساکنان این مناطق میگویند که این بازی سنتی، روز به روز تحت تاثیر بازى هاى ديگر ورزشى قرار گرفته و کمرنگ ميشود.
حاجی افضل يکى از متنفذين منطقۀ کیسو ولسوالی کیتی ميگويد که در ایام عید، قریه های زیادی باهم همانگی میکنند تا مسابقات کشتی را در بین قهرمانان وجوانان خود، راه اندازی نمایند.
وی به پژواک گفت که این مسابقات، تنها مربوط یک منطقه نمیشود، بلکه تمامی قریه ها با یکدیگر هماهنگی کرده و مسابقه را به راه می اندازند.
اين متنفذ علاوه کرد که عمده ترین این مسابقات، در ناوۀ کیسو و قریۀ رویان برگزار میگردد که در هردو قریه، جمعیت بیش از سه هزار تن برای تماشا می آیند و طرف های کشتی گیری، جوانان کشتی گیر خود را تشویق میکنند.
به گفتۀ حاجی افضل، درجايی که مسابقه برگزار میشود، از سوى مردم قريه برای تماشاچیان و مهمانان، تدارک غذا و نان هم گرفته میشود.
هاشم خان یکى از متنفذين منطقۀ کیسو گفت که کشتی گیری، در ایام عید با شوق زیاد به راه مى افتد و مردم بسیار علاقمند آن هستند؛ اما در سالهای اخیر جوانان در ایام عید مسابقات فوتبال و والیبال را نيز رواج داده اند، که کشتى گيرى تحت تاثير آن قرار گرفته و کمرنگ شده است.
وی افزود: “جوانان کشتی گیر را بیشتر متنفذين و پولداران، قبل از رسیدن ایام عید حمایت میکنند و در تمرینات آنان کمک میشوند تا در مسابقات بر رقیب خود پیروز گردند و براى آنان تحفه هم ميدهند.”
سید محمد رفعت ولسوال کیتی ميگويد که این چهار ولسوالی، رسم خاص خود را در ایام عید دارد؛ اما دیگر ولسوالی های ولایت دایکندی، رواج معمولی برای برگزاری ایام عید دارند، که همان پختن غذا های محلی و دعوت و رفتن به خانه های یکدیگر میباشد.
وی افزود که کشتی گیری در بین مردان و پشپو در بین زنان، از رواجهای قدیم در این چهار ولسوالی بوده، که هنوزهم در اکثریت مناطق اين ولسوالی ها ادامه دارد.
دایکندی، قبلاً يکى از ولسوالى هاى ولايت ارزگان بود، که حدود هفت سال قبل تبدیل به ولایت گردید.
Views: 82
تماس با ما
خبرنامه
ارسال گزارش
اپلیکیشن موبایل پژواک