یافته ها: مسئولان در فعال سازی شفاخانۀ کدری پوهنتون شیخ زاید غفلت می کنند

شهرخوست (پژواک، ۲۸ جدی ۹۹): یافته های پژواک نشان می دهد که بر ساخت و ساز شفاخانۀ کدری پوهنتون شیخ زاید در ولایت خوست، بیش از ١،١ میلیون دالر مصرف شده؛ اما با گذشت ۱۱ سال، این شفاخانه به بهره برداری سپرده نشده است.

از سوی دیگر، برخی اساتید و محصلین پوهنتون شیخ زاید می گویند که شفاخانه ساخته شدۀ کدری این پوهنتون، با گذشت حدود ۱۱ سال تاهنوز فعال نگرديده است.

آنها با ابراز نگرانی میگویند که اگر این شفاخانه به زودی فعال نگردد، شايد وسایط طبی که از سوی امارات متحدۀ عربی به این شفاخانه داده شده است، خراب شود.

ساختمان این شفاخانه، حدود ۱۱سال قبل از سوی دولت افغانستان، به هزینۀ ٨ صد هزار دالر امریکایی اعمار گردیده است، که به شمول زیرزمینى، چهار طبقه دارد.

بر اساس معلومات آژانس خبری پژواک، از جمله کمک های شیخ زاید فاوندیشن در سال ۲۰۱۸ میلادی با پوهنتون شیخ زاید، ۳۲۰ هزار دالر بر بازسازی این تعمیر مصرف شده است، که مجموعاً یک میلیون و ۱۲۰هزار دالر امریکایی می شود.

اما در گاهنامه اى که از سوی ریاست پوهنتون شیخ زاید، به چاپ رسيده، مصرف ترمیم ساختمان این شفاخانه، ۳۴۸ هزار دالر امریکایی گفته شده است.

با این حال امارات متحدۀ عربی، در برج مارچ سال ۲۰۱۸، برای این شفاخانۀ تدریسی ۲۲ کانتینر وسایط طبی به ارزش ۷ میلیون و ۹۷۰هزار دالر نیز تسلیم داده است.

به گفتۀ مسئولان، در جمع این وسایل طبی، ماشین های پیشرفته اى نیز موجود است که در کمترين شفاخانه هاى کشور وجود دارد؛ اما تاهنوز از آن هیچگونه استفاده صورت نگرفته است.

داکتر تاج ملوک صمیم رئیس شفاخانۀ فوق، در این مورد که چرا از وسایل طبی ذکرشده و در کل از شفاخانۀ تدریسی استفاده نشده است؟ گفت که یگانۀ مشکل در برابر فعال سازی این شفاخانه، عدم موجودیت بودجه کافی می باشد.

نامبرده به آژانس خبری پژواک گفت که تنها برای خدمات ابتدایی بیماران بستر، ۲۴ میلیون افغانی بودجۀ سالانه نیاز است؛ اما با ارایۀ خدمات تخصصی صحی، این رقم از ۱۰ برابر بیشتر می شود.

وی افزود: “این شفاخانۀ کدری، باید مطابق لوایح دولت، از ۵۰ بستر آغاز شود. وزارت تحصیلات عالی تاهنوز برای ما هیچ بودجه نداده است، در ابتدا باید برای فعال سازی شفاخانه، دو صد میلیون افغانی داشته باشیم؛ اینطور نمی شود که یک روز شفاخانه افتتاح شود و روز دیگر دوباره بسته شود. بخاطر ما باید بودجۀ دوامدار به مدت ٥ سال در نظر بگیرد و مشخص کند که شما در سال اول به این اندازه بودجه دارید و در سال هاى دیگر اینقدر.”

داکتر تاج ملوک صمیم؛ در مورد ام آر ای؛ ستی سکن؛ انجیو گرافی؛ پی سی آر؛ و وسایل پیشرفتۀ دیگر که مجموعاً ۵۱۲ قلم میشود، ابراز نگرانی کرد و گفت که اگر این ماشین ها به زودی فعال نشود، شاید خراب شود.

نامبرده همچنان گفت که ساختمان این شفاخانه نیز معیاری نیست و لین برق که در داخل ساختمان از آن استفاده شده است، ظرفیت انتقال برق وارداتی را ندارد و نیاز به لین دوانی دوباره می باشد.

وی افزود: “اگر در خصوص تعمیر سخن بزنیم ستندرد نیست، تمام تشناب ها تخریب شده و نیاز به ترمیم کاری دارد، اکنون برخی کارها باقی مانده، سیستم برق کاملاً خراب است، به پوهنتون پيشنهاد دادیم که دوباره لین دوانی صورت گیرد و لین دوانی موجوده، برای این شفاخانه کفایت نمی کند.”

داکتر عبدالله قادری رئیس پوهنځی طب پوهنتون شیخ زاید نیز به آژانس خبری پژواک گفت که فعال کردن این شفاخانه، برای آموزش های عملی محصلین و تحقیق اساتید پوهنځی طب این پوهنتون، بسیار مهم است.

وی افزود که تاکنون برای محصلین و فارغان پوهنځی طب این پوهنتون، تنها آموزش نظری داده شده است و پس از فراغت، به بسیار سختی در دورۀ ستاژ، برای آنها زمینه کارهای عملی فراهم شده است.

وی گفت: “اگر این شفاخانه فعال نشود، نگرانی ما این است که ارزش طبابت، با گذشت هر روز تقلیل می یابد و ظرفیتى که باید یک محصل طب آن را داشته باشد عقب می ماند. از سوی دیگر؛ اساتیدى که با ارزش صدها هزار دالر در کشورهای خارج در بخش طب، ماستری یا پی اچ دی گرفته اند، با غیر فعال بودن شفاخانه، همه چیز از یاد شان میرود.”

بر اساس معلومات محصلین، برای این شفاخانه؛ تشکیل ۵۳ نفری منظور گردیده است که ۳۹ تن شان به وظیفه گماشته شده اند، از میان این افراد،  ۱۹ تن متخصص و ۲۰ تن کارمند اداری می باشند.

اسنادى که آژانس خبری پژواک به دست آورده، نشان میدهد که این افراد، طی سالهای ۱۳۹۰، ۱۳۹۲، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ به وظیفه گماشته شده اند.

هرچند ادارۀ پوهنتون، در این مورد ارقام رسمی با آژانس خبری پژواک شریک نمی کرد؛ اما بر اساس برخی ارقام تخمینی، با توجه به بست و رتبه های افراد فوق الذکر، تاهنوز از وزارت تحصیلات عالی ده ها میلیون افغانی به عنوان معاش انتقال داده شده و این روند در حال حاضر نیز ادامه دارد.

سر اوازخان یک تن از محصلین پوهنځی طب، به آژانس خبری پژواک گفت که شفاخانۀ کدری، چندین بار به شکل نمایشی افتتاح شد؛ اما بخاطر آموزش های عملی محصلین، زمینه فراهم نشده است.

وی افزود: “از دولت، ادارات و مقامات مسئول، به شکل جدی خواسته و چندین بار این خواست را مطرح کرده ایم؛ اما در این بخش توجه لازم صورت نگرفته است. مسئولان بايد به بودجه و برق آن توجه داشته باشند و در آگاهی مردم نقش خود را بازی نمایند؛ بخاطریکه مردم تاهنوز دقیقاً خبر ندارند که این شفاخانه است و برای حل مشکلات اعمار گردیده است.”

داکتر گل نواز یک تن از اساتید پوهنځی طب پوهنتون شیخ زاید، در صحبت با آژانس خبری پژواک، عامل تمام این مشکلات را در رهبری پوهنتون خواند.

وی گفت که رهبری پوهنتون شیخ زاید، در بخش فعال کردن شفاخانۀ کدری تلاش های لازم نکرده است. وی ابراز نگرانی کرد که اگر چنین حالت جریان داشته باشد، ممکن است وسایل طبی که قرار است امارات متحدۀ عربی، آن را در دو مرحله به این شفاخانه تسلیم نماید نیز ضایع شود.

موصوف افزود: “بخاطر بیرون رفت از این مشکلات، نیاز به تغییر اساسی در رهبری پوهنتون شیخ زاید می باشد. ما در شکل اساتید، این مشکلات را با وزیر صاحب و وکلا نیز شریک کردیم؛ اما وزارت تاهنوز برای بیرون رفت از این بن بست، در اقدام خود ناکام مانده است.”

داکتر عبدالجبار جبارخیل، یک تن از فعالان مدنی، به آژانس خبری پژواک گفت، که رهبری موجودۀ پوهنتون شیخ زاید، در فعال کردن شفانۀ کدری ناکام مانده و تلاش هایى که لازم بود انجام نداده است.

وی افزود: “رهبری پوهنتون در حقیقت هم بی کفایت است، در این بخش تلاش های لازم را انجام نداده است؛ اگر تلاش می کرد، ما نیز خبر می شدیم و وکیلان، فعالان مدنی خوست و یا بزرگان قومی دیگر ولایت خوست را با خود به وزارت تحصیلات مى برديم و می گفتيم که ما تلاش کردیم؛ اما وزارت کار نمی کند. برای وزارت ما از طریق وکلا راه های دیگر پیدا کرده می توانستیم، اصلاً مشکل در رهبری پوهنتون است.”

نورشاه نورانی عضو شورای ولایتی خوست نیز در صحبت با آژانس خبری پژواک، ابراز نگرانی کرد و گفت که اگر در آیندۀ نزدیک این شفاخانه فعال نشود، ممکن است وسایط پیشرفتۀ طبی که به این شفاخانه داده شده است، غیر قابل استفاده شود.

او ضمن ریاست پوهنتون، از وزارت تحصیلات عالی خواست که در فعال سازی این شفاخانه تلاش های جدی را انجام دهد.

وی افزود: “خواست ما از وزارت مربوطه این است که ضمن وسایل طبی، برای فعال کردن شفاخانۀ کدری، بودجه پیدا کند و برای ما افراد را تربیه کنند؛ تا محصلین ما در کنار کار عملی در این شفاخانه، دورۀ ستاژ را نیز تکمیل نمایند.”

در کنار این، پژواک اسنادى را به دست آورده است که مورد گم شدن یک کانتینر وسایل طبی این شفاخانه در آن ذکر شده است، که بعداً از سوی مدیریت ترافیک کشف و پیدا شده است.

ریاست امور پارلمانی و تقنینی، ریاست څارنوالی استیناف خوست و مقام ولایت خوست، در جریان سال ۱۳۹۷ در این مورد در استعلام های جداگانه، از پوهنتون شیخ زاید خواستار وضاحت شده اند.

پژواک، بخاطر داشتن نظر حسین گل آریوبی رئیس پوهنتون شیخ زاید و معاونین اداری و علمی این پوهنتون در پیوند به این موضوع و فعال نشدن شفاخانۀ کدری، یک هفته انتظار کشید؛ اما باوجود این  هم معلومات نداده اند.

علاوه بر این، حسین گل آریوبی رئیس پوهنتون، به خبرنگار آژانس خبری پژواک، با لهجۀ بسیار تند گفته است  کهدر خصوص این موضوع، معلومات نمی دهد.

کمیسیون دسترسی به اطلاعات، در مورد اظهارات رئیس پوهنتون خوست، یک مکتوب را به وزارت تحصیلات عالی ارسال کرده؛ اما وزارت تاهنوز جواب نداده است.

از سوی دیگر، طالب منگل والی خوست، به آژانس خبری پژواک گفت که فعال کردن کامل شفاخانۀ کدری و رسیدگی به مشکلات آن، از اولویت های ادارۀ ولایتی می باشد.

نامبرده افزود: “شفاخانۀ کدری، نیاز به بررسی دارد تا ما تمام این کارها را به شکل اساسی بررسی نماییم و بخاطر فعال کردن کامل شفاخانه، در بخش هايی که نیاز است اقدام کنیم.”

باوجود این همه، شفاخانۀ کدری پوهنتون شیخ زاید، کود مخصوصى را که بدون کدام مصرف مالی بخاطر جلب همکاری و کمک های دونران خارجی از طریق ریاست مربوطه، از وزارت صحت عامه گرفته می شود نیز ندارد.

داکتر حبیب شاه انصاری رئیس صحت عامه ولایت خوست، به آژانس خبری پژواک تایید کرد که تاهنوز ریاست پوهنتون خوست، از نزد آنها در خصوص کود و همچنان فعال کردن مرکز واکسین این شفاخانه، به شکل رسمی تقاضا نکرده است.

وی افزود که هر دو بخش ذکرشده، از جمله بخش هايی است که اگر مسئولان پوهنتون بخواهند، در زمان بسیار کم آن را به دست آورده می تواند.

نتیجه:

از اسناد به دست آمده و اظهارات فوق، واضح می شود که در بخش فعال کردن این شفاخانه؛ ضمن موجودیت فساد، مسئولان مربوطه غفلت هم می کنند که از اثر آن، محصلین طب پوهنتون شیخ زاید، از کارهای عملی محروم اند و می گویند که تنها تدریس نظری، برای آنها مفید نیست.

پژواک، به همکاری مالی دنمارک و برنامه انکشافی ملل متحد (UNDP)، این گزارش را تهیه کرده است.