مزارشريف (پژواک، ۲۸ قوس ۱۴۰۰): یافته‌های پژواک نشان می‌دهد که در چهار سال اخیر حکومت پيشين ٤٤،٢ ميليون افغانی را به نام استحکامات سواحل دریای آمو در ولايت بلخ به مصرف رسانده، اما تخریبات آب از قبل بیشتر شده است.
این پول‌ها در حالات اضطرار به نام استحکامات سواحل دریا آمو به مصرف رسیده که یک بخش آن از سوی مسؤولان قبلی حین تطبیق این پروژه‌ها حیف و میل گردیده و متباقی بودجۀ مصرف شده نیز هیچ مؤثریتی در راستای استحکامات سواحل دریا نداشته و دریا همه‌ساله همچنان صدها جریب زمین، خانه‌های مسکونی، باغ‌ها، مساجد و مکاتب را تخريب کرده است.
باشنده‌گان محل به پژواک می‌گویند که تاکنون دو قریه به نام‌های «چقر» و «شیخ» در دریا غرق گردیده و قریۀ «هزار طوقی» نیز در حال غرق شدن است.
مقام فعلی حوزۀ دریایی بلخ، موجودیت فساد را در راستای تطبیق پروژه‌های قبلی تاييد نموده می‌گوید که پروژه‌های تطبيق شده در این زمینه، اثربخش نبوده است.
حاجی عبدالخالق یکی از بزرگان قوم ترکمن در ولسوالی شورتپۀ ولایت بلخ می‌گوید، تاکنون ده‌ها هزار جریب زمین، باغ، خانه‌های مسکونی، مکاتب و مساجد از بین رفته و زیان‌های هنگفت مالی را به مردم وارد نموده است.
وی می‌افزاید، تاکنون دو قریه به نام‌های «چقر» و «شیخ» به کام دریا فرورفته و قریۀ «هزار طوقی» در حال نابودی است که در کنار آن، پنج قریۀ دیگر نیز همه ساله با تهدید مواجه بوده و یک بخش آنها با دریا وصل می‌شود.
عبدالخالق، از تهدید جدی دیگر هشدار داده و گفت که دو چاه نفت در نزدیکی دریایی آمو در ولسوالی شورتپۀ ولایت بلخ موقعیت دارد که از اثر پیشروی آب دریا، یکی از این چاه ها به دریا متصل گردیده و یکی دیگر آن در حدود ٤٠٠ متر از دریا فاصله دارد.
وی در حالی که نگران از بین رفتن این چاه‌های نفت بوده، گفت، اگر حکومت توجه جدی در این عرصه نکند، این چاه‌های نفت تخریب گردیده و زیان‌های بزرگ مالی به مردم وارد خواهد شد.
همجنان جمعه‌الدین، یکی از باشنده‌گان ولسوالی کلدار از وضعیت پیش‌آمده نگران است و می‌گوید که خانۀ مسکونی و زمین زراعتی‌اش در دریا غرق شده و اکنون در خانۀ مردم، زنده‌گی می‌کند.
وی افزود: «همه‌ساله در فصل بهار و اوايل تابستان، زمین‌های ما را آب می‌برد. حکومت قبلی سال یک مرتبه به خاطر جلوگیری از تخریبات، گبین‌هایی را از خاک می‌ساختند، اما هیچ نوع فایده نداشت.»
به گفتۀ وی، حدود ١٥ جريب زمين زراعتی و یک حویلى نشيمن‌اش را آب با خود برده است.
از سوىی هم، مولوی موسی‌جان حقبین، سرپرست ریاست حوزۀ دریایی بلخ، موجودیت فساد در تطبیق پروژه‌های قبلی را تایید نموده، گفت، نزدیک به ۴۰ درصد هزینۀ پروژه های تطبيق شده از سوی مسؤولان حیف و میل گردیده است.
وی گفت، طی چهار سال گذشته در زمان حکومت پیشین از سوی حوزۀ دریایی بلخ و شماری از مؤسسات به خاطر جلوگیری از تخریبات، حدود ۴۴ میلیون و دوصد هزار افغانی مصرف شده است.
به گفتۀ او، با وجود اینکه این پول در حالات اضطرار مصرف شده است، اما با آن هم در آنجا همه‌ساله صدها جریب زمین زراعتی و خانه‌های مسکونی در اثر طغیان دریا از بین می‌رود.
وی موجودیت فساد مالی را در تطبيق اين پروژه‌ها تأييد کرده و می‌گوید: «این مانند آفتاب روشن است و تمام مردم کشور ما از آن آگاهی دارند که در حکومت گذشته فساد به اوج خود رسیده بود؛ به طور مثال، اگر برای جلوگیری از تخریب آب در سواحل دریا یک گبين (موانع تخریب آب) به اندازۀ پنج يا شش کیلومتر ضرورت می‌بود، اما در آنجا سه یا چهار کیلومتر گبین اعمار می‌کردند. در آن زمان، فساد صورت گرفته و این را کسی انکار کرده نمی‌تواند.»
رییس حوزۀ دریایی بلخ می‌افزاید که این پروژه‌ها هیچ مؤثریتی را در راستای جلوگیری از تخریب زمین نداشته و همه‌ساله زیان‌های بزرگ مالی بر مردم محل وارد می‌شود.
وی به مردم ولسوالی‌های کلدار و شورتپۀ بلخ اطمینان داد که با آمدن حکومت جدید جلو فساد گرفته شده و برای جلوگیری از تخریبات آب، آنها با جدیت تلاش می‌کنند.
در همین حال، انجنیر ذبیح‌الله عصمتی، آمر خدمات انجنیری حوزۀ دریایی آمو وزارت انرژی و آب، پروژه‌های تطبیق شده برای استحکامات دریا را سیاسی دانسته افزود، بیشتر این پروژه‌ها در ایام انتخابات و یا در حالات اضطرار تطبيق شده که هیچ گونه مؤثریت دایمی در راستای استحکامات اطراف دریا، نداشته است.
وی همچنان در پیوند به چاه‌های نفت نیز ابراز نگرانی نموده و می‌پذیرد که طی سال‌های اخیر به دلیل بی‌توجهی مسؤولان حکومت، استحکامات درست در اطراف دریا صورت نگرفته و از اثر آن، زیان‌های بزرگ مالی به باشنده‌گان محل و حکومت، وارد شده است.
وی می‌افزاید، تاکنون نزدیک به ٢٠ کیلومتر خاک افغانستان در ولایت بلخ، توسط آب دریا بلعیده شده و این وضعیت همه‌ساله در حال پیشروی می‌باشد و اگر توجه جدی در این راستا صورت نگیرد، ساحات بیشتر با دریا یکجا می‌گردد.
از سوی دیگر، انجنیر حشمت‌الله وطنیار، رییس قبلی حوزۀ دریایی بلخ، استحکامات اطراف دریای آمو را نیازمند یک بودجۀ بزرگ دانسته، گفت که در هیچ دوره، هزینۀ لازم برای استحکامات دریای آمو، به مصرف نرسیده است.
وی افزود، در سال‌های گذشته به شکل مقطعی و یا در حالت اضطرار، کارهایی در راستای استحکامات دريا صورت گرفته که بیشتر توسط بوری‌های ریگ، جلو پیشروی آب دریا گرفته می‌شد که این امر، در درازمدت هیچ گونه مؤثریتی نداشته است.
او گفت: «قسمی که از نامش هویداست، پروژه‌های تطبيق شده برای حالات اضطرار بود و قطعاً در درازمدت موثریت نداشت؛ اگر حکومت سواحل دریا را به طور اساسی اعمار می‌کرد، برای آن پول هنگفتی نیاز بود که حکومت توان پرداخت آن را نداشت.»
با این حال، همایون نجفی‌زاده، استاد پوهنتون و کارشناس اقتصادی، از این وضعیت ابراز نگرانی نموده و می‌گوید که با گذشت هر سال افغانستان، اراضی بیشتری را از دست می‌دهد؛ بدون آنکه کدام کار مؤثری در این راستا صورت گیرد.
وی می‌افزاید، یکی از دلایل تخریب و از بین رفتن زمین‌های اطراف سواحل دریایی آمو، بی‌توجهی حکومت‌های قبلی و موجودیت فساد می‌باشد.
او گفت، تخریبات همه‌سالۀ سواحل دریای آمو باعث بیکاری، فقر و بیچاره‌گی مردم محل گردیده که متأسفانه با گذشت هر روز، ابعاد این مشکل گسترده‌تر می‌گردد.
کارشناسان به این باور اند که یگانه راه حل این معضل، ایجاد دیوارهای استنادی و غرس نهال در کنار دریا می‌باشد.
تماس با ما
خبرنامه
ارسال گزارش
اپلیکیشن موبایل پژواک