هفتۀ گذشته ۲۱ تن در افغانستان کشته و ۳۸ تن دیگر زخمی شده‌اند

کابل (پژواک ۷ جوزا ۱۴۰۱): هفتۀ گذشته، افزون بر کشته و زخمی شدن ۵۹ تن در افغانستان، طرح برگزاری یک نشست بزرگ و تشکیل کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان و طرح حجاب، با واکنش‌های مثبت و منفی مواجه شد.

خبرهای مهم هفتۀ گذشته:

• کمیسیون «تماس با شخصیت‌های افغان و عودت آن‌ها به کشور»، به فعالیت آغاز کرد.
• شماری از سیاستمداران: رویکرد این کمیسیون در مورد آیندۀ سیاسی شخصیت‌های افغان، وضاحت ندارد.
• ریچارد بینت: ساختار این کمیسیون می‌تواند فرصت خوبی را در راستای گفتگو و تقویت حکومت، به وجود آورد.
• شورای ملی مقاومت برای نجات افغانستان: این کمیسیون «توهین به شخصیت‌های سیاسی» است.
• مجاهد: دیگر هیچ کسی نمی‌تواند، تحت مقاومت یا هر نام دیگر، مردم افغانستان تهدید کند.
• برای حل مسایل، نشستی با اشتراک شخصیت‌های بانفوذ برگزار می‌شود.
• آگاهان: این نشست زمانی نتایج خوبی را به دنبال خواهد داشت، تا همه افغان‌ها خود را در آن ببینند.
• هفت کشور: هر تحول احتمالی پیرامون افغانستان باید به رهبری افغان‌ها باشد.
• طرح اعلام شدۀ حجاب با واکنش‌های مثبت و منفی روبه‌رو شد.
• هفتۀ گذشته ۲۱ تن در افغانستان کشته و ۳۸ تن دیگر زخمی شده‌اند.

تلفات

هفتۀ گذشته ۲۱ تن در افغانستان کشته و ۳۸ تن دیگر زخمی شده‌اند.

این رقم، شامل جان باخته‌گان و مجروحان ناشی از حوادث طبیعی نمی‌باشد.

طبق گزارش‌ها، هفتۀ گذشته در نتیجۀ انفجاری در جریان نماز شام در مسجدی در کابل دستکم شش تن کشته و ۱۸ تن دیگر زخمی شده‌اند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که در انفجارهای جداگانه در ولایت بلخ دستکم ۱۰ تن کشته ۱۵ تن دیگر زخمی شده‌اند. بر اساس گزارش‌ها، مسؤولیت انفجارهای بلخ را گروه داعش بر عهده گرفته‌است.

هفتۀ گذشته به دلیل انفجار سرگلوله‎های هاوان در قندهار و ارزگان، دو تن رخمی شدند و در ننگرهار نیروهای امنیتی بر موتر عروسی تیراندازی کرده که در نتیجه دو تن زخمی شده‌اند.

طبق گزارش‌ها، هفتۀ گذشته یک تن در میدان‌وردک کشته شده و به دلیل انفجاری در کابل، یک نفر زخمی شده‌است.

همچنان گزارش‌های نشان می‌دهد، افراد ناشناس یک زن را در فاریاب کشتند و نیروهای امنیتی می‌گویند، در جریان عملیات در پروان سه « آدم‌ربا» کشته شده‌اند.

هفتۀ ماقبل در افغانستان ۱۷تن کشته و ۱۶تن دیگر مجروح شده بودند.

این در حالی است که قبل از وقوع تحول در اسد سال گذشته، هر هفته در جنگ‌ها صدها تن کشته و زخمی می‌شدند.

کمیسیون تماس با شخصیت‌های افغان

پس از تحول سیاسی در اسد سال گذشته در کشور، شماری از سیاستمداران و مقام‌های حکومت گذشتۀ افغانستان به کشورهای خارجی رفتند و شماری نیز از قبل در خارج اقامت داشتند؛ اما به تاریخ ۲۵ حوت سال گذشته، کابینۀ حکومت سرپرست افغانستان تشکیل «کمیسیون تماس و عودت شخصیت‌های افغان خارج از کشور» را تصویب کرده و این کمیسیون شنبۀ گذشته طرزالعمل خود را اعلام و آغاز به کار کرد.

این کمیسیون هفتۀ گذشته گفت، برای همه شخصیت‌های سیاسی و نظامی که به خارج رفته‌اند، زمینۀ برگشت به کشور را فراهم می‌کند و پس از برگشت آن‌ها هیچ‌کس یا کدام اداره حق بازداشت و اذیت آن‌ها را ندارد.

همچنین شماری از سیاستمداران افغان از تشکیل این کمیسیون استقبال می‌کنند، اما می‌گویند، رویکرد این کمیسیون در زمینۀ آیندۀ سیاسی این شخصیت‌ها روشن نیست و حکومت باید بیشتر از این آغوش باز داشته باشد.

ریچارد بینیت، گزارشگر حقوق‌بشر سازمان ملل‌متحد برای افغانستان گفته‌است که تشکیل «کمیسیون تماس و برگشت شخصیت‌های افغان به کشور» از سوی حکومت سرپرست افغانستان می‌تواند، فرصت خوبی را برای گفتگو و تقویت حکومت، فراهم سازد.

اما «شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان» که هفتۀ ماقبل نشست نخست خود را در ترکیه برگزار کرد، با کمیسیون حکومت مبنی بر بازگرداندن شخصیت‌های سیاسی به کشور، مخالفت کرده و آن را «توهین به شعور عامۀ ملت و شخصیت‌های سیاسی» خوانده، از حکومت سرپرست افغانستان خواست که برای بیرون رفت از بحران افغانستان، از طریق ایجاد «حکومت انتقالی» و «انتخابات»، راه واقعی بیرون از این بحران را در پیش گیرد. این شورا شامل شماری از مقام‌ها و سیاستمداران حکومت قبلی مانند عبدالرب رسول سیاف، عطامحمد نور، عبدالرشید دوستم، حاجی‌محمد محقق، میررحمان رحمانی و دیگران اند.

این در حالی است که شورای یادشده از حکومت کنونی خواسته بود که به میز مذاکره حاضر شود و اگر به میز مذاکره حاضر نشود، راه نظامی را انتخاب خواهند کرد.

اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی امارت‌اسلامی در واکنش به تشکیل این شورا گفته بود که پس از این هیچ‌کس نمی‌تواند تحت نام مقاومت و یا هر نام دیگر مردم افغانستان را تهدید کند. مجاهد ابراز داشته بود، کسانی که در ۲۰ سال گذشته در فساد دست داشتند، دیگر جایی در حکومت ندارند و اگر خواهان جنگ باشند، حکومت در مقابل آن‌ها خواهد ایستاد.

برای حل مسایل نشستی با اشتراک چهره‌های بانفوذ برگزار می‌شود

منابع حکومتی هفتۀ گذشته گفتند که برای بحث و مشوره در مورد مسایل مهم کشور، روی طرح در مورد برگزاری یک نشست مهم کار جریان دارد و در این نشست افراد بانفوذ از نقاط مختلف کشور، اشتراک خواهند کرد.

برخی از آگاهان امور تلاش‌ها برای برگزاری نشستی در مورد مسایل مهم کشور را اقدام خوبی دانسته می‌گویند، این نشست زمانی نتایج خوبی به دنبال خواهد داشت که همه افغان‌ها خود را در آن ببینند.

همچنان گلبدین ‌حکمتیار رهبر حزب‌اسلامی در خطبۀ نماز روز جمعه گذشته گفت که اوضاع متشنج کشور نیازمند یک شورای ممثل ملت می‎باشد و این شورا می‌تواند در مورد همه مسایل ملی تصمیماتی را اتخاذ کند که اکثریت قاطع ملت از آن حمایت خواهد کرد.

گلبدین‌حکمتیار رهبر حزب‌اسلامی گفته‌است، احتمال تطبیق و موفقیت طرحی که از مخالفان حکومت سرپرست افغانستان تسلیمی بدون قید و شرط را می‌خواهد، بسیار اندک است.

اما شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان، برگزاری این جرگه از سوی حکومت سرپرست افغانستان را «لویه جرگۀ خالی به نام» دانسته، در یک اعلامیه گفته‌است، تلاش‌های برگزاری این جرگه و بازگشت سیاستمداران به کشور، توهین به «شعور عامۀ مردم و شخصیت‌های سیاسی» می‌باشد.

طرح حجاب

طرح «توضیحی و تطبیقی» حجاب شرعی به تاریخ ۱۷ ثور اعلان شد.

هر لباسی که بدن را می‌پوشاند، حجاب نامیده می‌شود؛ اما آن قدر نازک نباشد که بدن از آن نمایان گردد و نه آن قدر تنگ باشد که نماینده‌گی از اعضای بدن کند. در این طرح، چادری بهترین نوع حجاب نامیده شده و در آن آمده‌است: زنانی که از لحاظ عمر کهنسال و یا خُردسال نباشند، در صورت رو ‌به رو شدن با مردان نامحرم، به خاطر جلوگیری از فتنه، به استثنای چشم‌ها صورت خود باید مطابق هدایات شرعی بپوشانند.

واکنش‌های داخلی

صدها زن در ولایت میدان‌وردک در جریان یک گردهمایی، از طرح یادشدۀ حجاب حمایت کردند. آن‌ها واکنش زنانی را محکوم کردند که طرح یادشدۀ حجاب را مورد انتقاد قرار می‌دهند. قبل از این نیز نشست‌های مشابهی در ولایات زابل، بدخشان و پکتیا برگزار شده بود.

اما حامد کرزی رئیس‌جمهور اسبق افغانستان گفته‌است‌، پوشاندن صورت حجاب نیست و چادری هم در فرهنگ افغانستان جا ندارد؛ اما وزارت امر بالمعروف و نهی از منکر در واکنش به این اظهارات گفته که حجاب یک حکم الهی است و سخنان کرزی در این راستا قابل تبصره نمی‎باشد.

همچنان، علاوه بر سخنگوي زن طلوع نيوز، سخنگويان مرد نيز در به گونۀ اعتراض در جریان ارایۀ اخبار و دیگر برنامه روی پردۀ تلویزیو برای پنج روز ماسک بسته کرده بوده‌اند.

انعام‌الله سمنگانی، معاون سخنگوی امارت‌اسلامی در این مورد گفته‌است: «سوال اصلی این است که چرا طرفداران تنوع در لباس که خواهان اجباری ساختن حجاب اند، چرا در طول چندین سال در برابر اجبار نیکتایی صدای ‌شان را بلند کرده اند؟ اگر نیکتایی یونیفورم شده می‌تواند، پس چرا حجاب یونیفورم شده نمی‌تواند.

محمدعباس ستانکزی، معاون سیاسی وزارت امورخارجۀ افغانستان هفتۀ گذشته در نشستی گفت، نظام نه با تنگ‌نظری به پیش می‌رود و نه هم با وسعت فکری، بلکه یک راه معندل شرعی باید اختیار شود.

شیرمحمد عباس ستانکزی گفته‌است: «حق تعلیم را به [دختران/ زنان] کسی نداده‌است؛ امروز در افغانستان تعلیم است، اما کماحقه نیست؛ بدهید حق را، همین زنان اسلام را در کجا خواهند آموخت؛ شریعت را در کجا خواهند آموخت؛ در مدرسه و مکتب خواهند آموخت… نیمی از پیکر جامعۀ افغانستان زنان اند؛ نیمی از نفوسش زنان است؛ اگر این نفوس ۴۰ میلیون باشد، ۲۰ میلیون آن‌ها زنان اند. به زن باید حقی داده شود که خدا، رسول و رسم و فرهنگ افغانی آن را داده است. باید برایش داده شود، چرا داده نمی‌شود.»

واکنش‌های خارجی

ریچارد بینیت، گزارشگر ویژۀ سازمان ملل‌متحد در امور حقوق‌بشر در افغانستان گفته‌است، بسته ماندن صنوف بالاتر از ششم مکاتب دختران، عدم مشارکت زنان در سیاست، محدودیت‌ها بر آزادی بیان و صدور فرمان‌های مختلف در مورد حجاب زنان، از چیزهایی است که هدفش به نحوی نادیده گرفتن نقش زنان در جامعه می‌باشد.

پانزده عضو شورای امنیت ملل‌متحد در اعلامیۀ مشترک نسبت به «بی احترامی به حقوق اساسی» زنان و دختران در افغانستان، ابراز نگرانی کرده و از حکومت سرپرست افغانستان خواستند، تا به تعهدات شان در این راستا عمل کند.

همچنین، توماس ویست، نمایندۀ ویژۀ امریکا در امور صلح افغانستان و رینا امیری، نمایندۀ این کشور در امور زنان و حقوق بشر افغانستان، در جریان ملاقات با مولوی امیرخان‌متقی، سرپرست وزارت امور خارجۀ حکومت سرپرست افغانستان، مخالفت جامعۀجهانی را پیرامون حقوق زنان و دختران افغان و وضع «محدودیت‌ها» بر آن‌ها نشان داده و گفته‌است، دختران باید دوباره به مکتب برگردند، برای زنان باید اجازۀ کار داده شود و «محدودیت‌ها اعمال شده» بر آن‌ها برداشته شود.

اندریس‌لیندمن سفیر ناروی برای افغانستان با ملاخیرالله خیرخواه سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان پیرامون اهمیت مطبوعات آزاد، مشارکت برابر و معنادار زنان در جامعه و ایجاد چارچوب قانونی گفتگو کرده‌است.

سیمرا حمیدی، نمایندۀ آسیای جنوبی در سازمان عفو بین‌الملل، ادعا کرده که زنان افغان به طور سیستماتیک از مکاتب، وظایف شان، رسانه‌ها و جامعۀ افغانستان حذف می‌شوند.

اما حکومت سرپرست افغانستان بارها گفته‌است که در چارچوب شریعت به اعطای حق تعلیم، کار، ملکیت و دیگر حقوق زنان متعهد است.

تعامل دنیا با افغانستان

هفتۀ گذشته، قرارداد مشارکت خدمات زمینی برای هواپیماها در میدان‌های هوایی کابل، قندهار و هرات با یک شرکت اماراتی در افغانستان به امضاء رسید.

در این هفته، شماری از کشورهای آسیای مرکزی و همسایۀ افغانستان در نشست مشاوران امنیت ملی (هند، روسیه، چین، ایران، ازبکستان، قزاقستان و تاجکستان) تاکید کردند که هر تحول آینده پیرامون افغانستان باید به رهبری افغان‌ها باشد.

سازمان‌جهانی صحت و صندوق کودکان ملل‌متحد (یونیسف) با ریاست صحت‌عامۀ ولایت سرپل، به ارزش ۹ میلیون افغانی تجهیزات طبی را کمک کرد.