صرافان از خرید و فروش دالر سفید سودجویی می‌کنند، اما ضرر آن به مردم عام می‌رسد

کابل (پژواک، ۱۳ اسد ۱۴۰۱): بانک مرکزی افغانستان می‌گوید، بانکنوت‌های سبز و سفید دالر هر دو قابل چلش است؛ اما صرافان در حالی بانکنوت سفید ۱۰۰دالری را ۲۰۰ افغانی ارزانتر از بانکنوت‌های سبز می‌خرند که بانک‌ها هر دو نوع بانکنوت‌ها را به مردم توزیع می‌کنند.

صرافان کوچک می‌گویند، صرافان سرای شهزاده، بانکنوت‌های سفید و چاپ کهنۀ دالر را ارزانتر می‌خرند، اما اتحادیۀ صرافان افغانسان می‌گوید، بانک‌های خصوصی، دالر سفید را به آسانی نمی‌گیرند؛ اما این بانک‌ها تاکید می‌ورزند، بانکنوت‌های سفیدی را که زیاد فرسوده نباشد، می‌گیرند و به مردم نیز توزیع می‌کنند.

بانک مرکزی افغانستان به‌تاریخ ۱۷ ثور سال روان در اعلامیه‌یی گفت، دالرهایی که پیش از سال ۱۹۹۶م. چاپ شده باشد، دالرهایی که پاره و اسکاشیپ شده باشد، دالرهایی که از اثر بی‌احتیاطی شکل آن تغییر کرده باشد، قات شده باشد، دالرهایی که سوخته باشد و یا از اثر سوختگی رنگ آن زرد شده باشد، یا بالای آن رنگ پاشیده شده باشد، دالرهایی که علامت امنیتی آن از بین رفته باشد و یا هنگام حساب و چک کردن از ماشین‌های محاسبه عبور نکند، قابل چلش نمی‌باشد.

در این اعلامیه آمده‌است، بانکنوت‌های دیگر دالر امریکایی و بانکنوت‌هایی که از ۱۹۹۶به اینسو چاپ شده، کهنه و فرسوده نشده باشد و از ویژه‌گی های بالا برخوردار نباشد، در تمام بانک‌ها، صرافی‌ها و نماینده‌گی‌های عرضه کننده‌گان خدمات پولی قابل پذیرش و استفاده می‌باشد.

بانک مرکزی افغانستان گفته‌است، بانک‌ها، صرافان و عرضه کننده‌گان خدمات پولی مکلف اند که در دادوستد شان از این بانکنوت‌ها استفاده کنند.

شماری از شهروندان: صرافان دالر سفید را ۲۰۰افغانی ارزانتر از دیگر بانکنوت‌ها مبادله می‌کنند

احسان‌الله، یکی از مشتریان کابل‌بانک به آژانس خبری پژواک گفت، روز گذشته  ۵۰۰ دالری را که ۲۰۰دالر آن بانکنوت ۱۰۰ دالری سفید بود، از این بانک اخذ کرد.

به گفتۀ او، این دو بانکنوت سفید ۱۰۰ دالری که کهنه و خراب نشده بود، هر کدام را در مقایسه با بانکنوت‌های سبز، صد – صد افغانی ارازنتر فروخته‌است.

او می‌گوید: «این ظلم است، د افغانستان بانک اعلام کرده، دالر سفیدی که پاره و زیاد کهنه نباشد، با بانکنوت‌های سبز تفاوت ندارد؛ اما صرافان آن را به نرخ ارزان می‌گیرند؛ د افغانستان بانک باید این مشکل را حل کند.»

به گفتۀ او، به دلیل اینکه صرافان دالر سفید را ارزان‌تر می‌خرند، بیشتر مردم متضرر می‌شوند و این پول به جیب‌های شخصی صرافان می‌رود؛ به همین دلیل، حکومت باید برای جلوگیری از این مشکل، اقدامات جدی را روی دست گیرد.

وی می‌گوید: «مفاد دالر سفید را صرافا‌ن می‌گیرد و زیان آن را مردم عوام متقبل می‌شوند.»

مسعود یکی دیگر از باشنده‌گان کابل نیز از این مشکل شکایت دارد.

وی می‌گوید، بانک بین المللی افغانستان (AIB) و عزیزی بانک در حالی به مردم 20 درصد دالر سفید توزیع می‌کند که صرافان دالر سفید را نسبت به دالر سبز ارزان‌تر می‌خرند.

به گفته وی، هر بانک‌نوت ۱۰۰دالری سفید را فراف‌ها ۲۰۰افغانی ارزانتر تبادله می‌نماید.

وی می‌‎گوید، عزیزی بانک بانکنوت‌های ۱۰و ۵۰ دالری را نیز به مردم توزیع می‌کند که صرافان این بانکنوت‌ها را نیز به قیمت نازلتر تبادله می‌نمایند.

صرافان کوچک: صرافان سرای شهزاده بانکنوت‌های سفید را ارزان‌تر می‌خرند

منیر یکی از صرافان شهر کابل گفت، نسبت به بانکنوت‌های تازه چاپ شدۀ دالر، دالرهای سفید را از صد تا ۲۰۰افغانی، ارزانتر می‌خرد.

وی می‌افزاید، به کهنه‌ بودن بانکنوت نیز توجه می‌نماید، اگر قسمتی از بانکنوت ۱۰۰دالری آسیب دیده یا خط شده باشد، آن را تا ۴۰۰افغانی ارزانتر خریداری می‌نمایند.

وی در مورد اینکه چرا این‌ بانکنوت‌ها را ارزانتر خریداری می‌نمایند می‌گوید: «دالر سفید کهنه بوده و به دبی رفته و از آن کمیشن گرفته می‌شود.»

اما به گفتۀ وی، دالر سفید را صرافان سرای شهزاده در کابل ارزان می‌خرند؛ همچنان وی این دالرها را بالای صرافان این سرای به فروش می‌رساند، اما مفاد خود را در نظر می‌گیرد.

کریم الله یکی دیگر از صرافان در منطقۀ شهرنو کابل می گوید، وی بانکنوت ۱۰۰ دالری سفید را ۱۵۰افغانی ارزانتر نسبت به دالر سبز می‌گیرد.

علت را از وی پرسیدیم، او گفت: «زمانی‌که ارز دالری را به سرای می‌بریم، آنجا صرافان بزرگ بانکنوت‌های سفید را ارزان‌تر می‌خرند؛ به همین دلیل مجبور هستیم تا در بازار این بانکنوت‌ها را ارزانتر خریداری نماییم.»

اتحادیۀ صرافان: دالر سفید را بانک‌های خصوصی به آسانی نمی‌گیرند

عبدالرحمن ځیرک سخنگوی اتحادیۀ صرافان افغانستان در بارۀ خرید بانکنوت‌های دالری به قیمت ارزان می‌گوید: «موضوع دالر سفید متاسفانه در سرای شهزاده وجود دارد، تفاوت دارد؛ ولی دلیل عمدۀ آن این است که بانک‌های خصوصی از مشتریان و صرافان ما دالر سفید را نمی‌گیرند، اگر می‌گیرند، بسیار به سختی؛ زیرا در ده هزار یک مقدار آن را می‌گیرد؛ پس این یک مشکل بزرگ است.»

وی گفت، از سوی دیگر، بانک مرکزی هنگامی‌که دالر در بازار لیلام می‌کند، در آن نیز دالر سفید رنگ موجود می‌باشد؛ اما مشکل اصلی در بانک‌های خصوصی است.

او ابراز امیدواری کرد که بانک مرکزی افغانستان این موضوع را با بانک‌های خصوصی حل نماید؛ وی می‌گوید، این اتحادیه چندین بار این مشکل را با مسؤولین شریک ساخته و خواهان حل آن گردیده است، اما این مشکل تا هنوز حل نگردیده است.

ځيرک بدون ارایۀ جزئیات می‌گوید، کمبود دالر سبز رنگ «کمبود و قاچاق» آن، یک عامل دیگری در راستای کم ارزش شدن بانکنوت‌های سفید دالر است که باید در مورد آن، توجه جدی صورت گیرد.

به گفتۀ او، از خرید و فروش دالر سفید «بعضی افراد استفاده جو مفاد غیرقانونی به‌دست می‌آورند.»

بانک‌ها: دالر سفید اگر زیات کهنه نباشد، هم می‌گیریم و هم می‌فروشیم

اما یک خزانه‌دار دالری کابل بانک به آژانس خبری پژواک گفت، طوری که این بانک در خزانۀ خود صد‌ها هزار دالر سفید دارد، پس ازهمین‌رو در هر ۳۰۰دالر، یک بانکنوت‌ سفید صد دالری را نیز به مشتریان خود توزیع می‌کند.

وی می‌گوید، دالر سبزرنگ یا چاپ جدید با دالر سفید رنگ در ارزش هیچ تفاوتی ندارد و آنان نیز از مشتریان می‌گیرند، اما که بسیار کهنه نباشد.

یک خزانه‌دارعزیزی بانک نیز گفت، دالری که زیاد کهنه و فرسوده نباشد، این بانک از نزد مشتریان می‌گیرد، اما هنگامی‌که مشتریان از بانک تقاضای پول می‌کنند، بانک نیز به آنان همین بانکنوت‌ها را توزیع می‌کند.

خواستیم که در این گزارش پیرامون همین موضوع نظریات رسمی مسؤولان کابل بانک، عزیزی بانک و بانک بین المللی افغانستان را داشته باشیم، اما آنان پاسخی ارایه نکردند.