مرکز تخصصی گفتاردرمانی در کابل‌برین؛ روزنه‌ای تازه برای کودکان دچار اختلالات زبانی و اوتیسم

کابل (پژواک، ۳ جوزا ۱۴۰۴): «مرکز گفتاردرمانی و توان‌بخشی کابل‌برین» جایی که در آن ده‌ها کودک مبتلا به «اوتیسم» و بزرگسالانی که پس از سکتهٔ مغزی دچار مشکل شده‌اند، بازی‌های شناختی و مهارت‌های گفتاری را آموزش می‌بینند.

به گفتهٔ داکتران، ‌«اوتیسم» یک اختلال رشد عصبی است که بر نحوهٔ ارتباط، تعامل اجتماعی، رفتار و یادگیری افراد تأثیر می‌گذارد؛ این اختلال معمولاً در سال‌های نخست زنده‌گی (پیش از سه سالگی) ظاهر می‌شود و تا پایان عمر همراه فرد باقی می‌ماند، اما با تشخیص به‌موقع و مداخله‌های تخصصی می‌توان کیفیت زنده‌گی افراد دارای اوتیسم را به‌طور چشمگیری بهبود بخشد.

این‌ چنین افراد با مشکلات ارتباطی، چون ناتوانی در آغاز یا حفظ گفتگو، دشواری در درک زبان بدن یا لحن صدا، تأخیر در یادگیری گفتار یا استفادۀ محدود از کلمات، به مشکلات اجتماعی چون دشواری در تعامل با همسالان، بی‌تفاوتی یا واکنش نامتناسب به احساسات دیگران، علاقه‌ نداشتن به بازی‌های گروهی یا روابط دوستانه مواجه می‌باشند.

«مرکز گفتاردرمانی و توانبخشی کابل‌برین»

این مرکز جایی است برای کودکان مبتلا به اوتیسم؛ در حال حاضر ده‌ها کودک در این مرکز تحت مراقبت قرار دارند و معلمین تلاش دارند که وضعیت این کودکان بهبود یابد.

سیدمحمد الهام هاشمی، بنیان‌گذار پنج سال قبل «مرکز گفتاردرمانی وتوانبخشی کابل‌برین» را ایجاد کرد و پس از آن مدیریت و تمام امور کاری آن را به خانم‌ها سپرد.

مدیر این مرکز: پروسه تداوی کودکان فرق می‌کند، خانواده‌ها از حوصله مندی کار گیرند

این مرکز جایی است برای کودکان مبتلا به اوتیسم؛ جای که با سایر مراکز آموزشی فرق دارد، در هر صنف آن صدای معلمین به گوش می‌رسد، که برای این کودکان حرف زدن ابتدایی را آموزش می‌دهند.

کودکانی که توانایی سخن زدن و شنیدن را ندارند و حتی در رفتار و کردار شان مشکل است،‌ اعم از دختر و پسر در صنوف جداگانه به معلمین شان گوش می‌دهند، گاهی خوب متوجه معلم استند و گاهی هم مصروف خود می‌شوند.

نیلاب محمدی مدیر این مرکز در مصاحبهٔ اختصاصی به آژانس خبری پژواک گفت که این مرکز پنج سال قبل به هدف کمک به خانواده‌های که دارای کودکان مبتلا به اوتیسم می‌باشند، ایجاد گردیده‌است.

وی افزود که این مرکز در اوایل صرف برای کودکان ناشنوا بود و برای آنان آلهٔ شنوایی توزیع می‌شد، اما بنیان گذار آن با خود فکر کرد که یک کودک که بشنود چرا گپ زده نتواند، بناً تلاش ورزید که پروسهٔ گفتاردرمانی را آغاز کند.

 به گفتهٔ موصوف در حال حاضر در این مرکز ۱۲۰ کودک که با مشکل اوتیسم مواجه اند، توسط ۳۰ تن از استادان زن که همه از رشتهٔ روانشناسی فارغ شده‌اند، تحت مراقبت قرار دارند.

به گفتهٔ او، این مرکز درمانی شامل بخش‌های گفتاردرمانی، شناخت‌درمانی، حرکت‌درمانی و صنوف تربیت شنوایی می‌باشد.

وی ‌گفت،‌ قبلاً چنین مرکزی در کشور وجود نداشت و برخی کودکان را خانواده‌های شان جهت تداوی به خارج از کشور می‌بردند.

محمدی افزود، پروسهٔ تداوی این چنین کودکان فرق می‌کند، برخی در مدت یک‌ماه و برخی هم بیشتر از آن و حتی در مدت یک‌سال تداوی می‌شوند، باید خانواده‌ها در تداوی کودکان شان از حوصله مندی کار بگیرند.

براساس معلومات وی، طی پنج سال گذشته شش دوره فارغ داشته‌اند و کودکان فارغ‌شده را به مکاتب عمومی معرفی کرده و اکنون در صنوف دوم و سوم درس می‌خوانند.

او از خانواده‌های که کودکان شان مبتلا به اوتیسم اند، تقاضا کرد که در تداوی کودکان‌شان سهل‌انگاری نکنند؛ زیرا بیماری هرچه زودتر تشخیص شود، به همان اندازه زودتر تداوی می‌شود.

محمدی ‌گفت که در این مرکز در کنار کودکان، بزرگسالان نیز تحت تداوی قرار می‌گیرند.

وی افزود: «مرکز ما نه تنها برای کودکان، بلکه برای بزرگ‌سالان نیز می‌باشد؛ افرادی‌که پس از سکتۀ مغزی با این‌که تجربۀ گفتار داشتند اما حالا نمی‌توانند درست گپ بزنند و دچار لکنت زبان هستند، در خوب صحبت کردن مشکل دارند یا هم افرادی که بعضی از حروف را درست تلفظ کرده نمی‌توانند یا عزت نفس ندارند.»

یک تن از روانشناسان: خانواده‌ها با چنین کودکان صمیمی و مهربان باشند

شیلا اصغری یک تن از روانشناسان می‌گوید: «ایجاد این مرکز نه‌تنها برای این کودکان مفید است، بلکه ایجاد یک انگیزه برای والدین است امروزه ما در کوچه و بازار می‌بینیم که به این کودکان القاب بدی استفاده می‌کنند، ایجاد این مراکز به والدینی که کودکان شان دچار چنین مشکلاتی است این انگیزه را می‌دهد که دیگر آنان شرم و خجالتی ازین فرزندانشان نداشته باشند و فکر نکنند آنان بار دوش جامعه هستند.»

وی در ادامه اضافه کرد: «متاسفانه بسیاری از والدین هستند که در اوایل قبول نمی‌کنند و نمی‌پذیرند که کودک شان مشکلی دارد، ولی وقتی به این چنین مراکزی مراجعه می‌کنند می‌بینند که این مشکل شرم نیست، بلکه این اطفال یک استعداد خدایی دارند اگر این استعداد شگوفا شود میتواند در آیند فرد مثمری برای جامعه شان واقع شود.»

وی علاوه کرد علت‌های مختلفی در ایجاد چنین مشکلات نقش دارد، از جمله ازدواج‌های فامیلی، استرس و اضطراب‌، یا هم دواهای خود سرانهٔ که یک خانم در دوران بارداری استفاده می‌کند منجر به ایجاد چنین مشکلاتی در کودکان می‌شود.

او از خانواده‌های که دارای چنین کودکان اند، خواست تا با کودک خود مهربان و صمیمی باشند.

مادر یکی از این کودکان

فهمیه استانکزی که از میان سه فرزندش یکی آن دچار اوتیسم است، می‌گوید: «من زمانی متوجه شدم که کودکم دچار اوتیسم است که در کشور جاپان مسافر بودیم.»

وی افزود: «پسرم در آن‌زمان دوساله بود، متوجه حرکاتش شدم که دور خودش می‌پیچید، به نوک پنجه می‌رفت یا مثلاً وقتی‌که صدایش می‌کدیم، اصلاً متوجه نمی‌شد، می‌فامیدم که نظر به مقالاتی که راجع به اطفال‌ مبتلا به اوتیسم خوانده بودم، می‌فامیدم که طفل اوتیسم داره، ولی متاسفانه در کشور جاپان موقتی بودیم؛ زمانی‌که ما بازگشت کردیم در افغانستان، هیچ مرکزی برای اطفال مبتلا به اوتیسم ما نیافتیم.»

اما او در ادامه گفت که اعلان این مرکز را در فیسبوک دید و اکنون کودکش در این مرکز تحت تداوی قرار دارد.

وی افزود: «از ایجاد همچو مرکزی خیلی خرسند استم، بخاطری‌که تغییرات بسیار زیادی روی پسر خود می‌بینم و روز به روز بهترشده می‌رود، قسمی‌که گفتم، در اوایل پسرم بسیار تشنج داشت، بسیار پرخاش‌گری داشت و همچنان بسیار یک طفل بی‌نظم بود، هیچ عکس‌العملی در مقابل فرمانی که برایش می‌دادیم، نداشت.»

او در ادامه افزود: «ولی از وقتی‌که مه بچگک خوده اینجه میارم، بسیار تغییراتی زیادی در فرزندم آمده و بسیار با نظم شده، مثل بچه‌های شده که هر گپی که میزنی می‌فامه نسبتاً، و زیادتر چیزهای که یاد نداشت، مثلاً لباس خوده همیشه خودش منظم در الماری خود می‌مانه، بوت‌هایش ره منظم می‌گذاره، لباس خوده می‌پوشه و بسیار چیزها ره از اینجه یاد گرفته‌است.»

خواستیم نظر مسؤولین وزارت معارف را در رابطه به آمار مراکز تداوی اوتیسم در سطح کشور داشته باشیم اما با تماسم مکرر حاضر به پاسخ نشدند.