داکتران: از تداوی خودسرانه و غیرعلمی بیماری «مرگی» باید خودداری شود

 کابل (پژواک، ۲۰ میزان ۱۴۰۴): متخصصان امراض عقلی و عصبی می‌گویند، «مرگی» یا صرع، یک بیماری قابل درمان است و در صورت مراجعه‌ٔ به‌موقع به داکتر و پایبندی به درمان منظم، می‌توان از تکرار حملات آن جلوگیری کرد. به گفته‌ٔ آنان، باورهای نادرست و پناه‌بردن افراد مبتلا به «مرگی» به درمان‌های غیرعلمی و خودسرانه، سبب تأخیر در تداوی مؤثر این بیماری می‌شود.

علل بیماری «مرگی»

داکتر محمدامان خان ابدالی، متخصص امراض عقلی و عصبی در شفاخانۀ «امیری کمپلکس» به آژانس خبری پژواک گفت که بیماری «مرگی» در نتیجهٔ بندش برخی رگ‌های مغز و افزایش غیرطبیعی فعالیت آن‌ به‌وجود می‌آید.

موصوف می‌گوید، عواملی مانند ضربه به سر، تصادف یا سقوط شدید که به مغز آسیب برساند، سکتۀ مغزی یا خونریزی داخل مغز، تومورهای مغزی یا رشد غیرطبیعی برخی از بخش‌های مغز، مشکلات هنگام تولد که مغز کودک را تحت تأثیر قرار دهد، عفونت‌های مغزی مانند مننژیت، تب شدید در کودکان، کمبود مواد مغذی مانند کلسیم یا مگنیزیم در بدن و عوامل ارثی، از جمله عوامل ابتلا به بیماری «مرگی» می‌باشد.

او به علایم این بیماری اشاره کرده افزود، زمانی که شخص بیمار می‌شود حدود ده الی ۲۰ دقیقه بی‌هوش می‌شود و بدن‌اش حالتی شخی پیدا می‌کند.

همچنان، داکتر عزیزالدین الفتی، متخصص امراض روانی و عصبی در شفاخانۀ علی‌آباد می‌گوید: «مرگی یا صرع یکی از بیماری‌های عصبی است که در نتیجۀ تخلیۀ غیرطبیعی بارهای الکتریکی در مغز ایجاد می‌شود و باعث می‌گردد فرد به‌طور موقت هوشیاری خود را از دست بدهد.»

وی که می‌گفت این بیماری مختص به گروه سنی خاصی نیست، افزود: «افرادی که دچار ضربه‌ مغزی، تومورهای مغزی، کمبود کلسیم یا بیماری شکر (دیابت) هستند، ممکن است به بیماری مرگی مبتلا شوند.»

آیا مرگی قابل تداوی است؟

داکتر ابدالی، در مورد این‌که آيا این بیماری قابل تداوی است؟ گفت، باورهای غلط که در ذهن مردم است که گویا مرگی علاج ندارد و این‌که بیمار را نزد ملا می‌برند تا دم انداخته شود، درست نیست و این بیماری قابل تداوی است.

وی افزود: «بیماری مرگی قابل علاج است تداوی آن مشکل نیست، با گرفتن دوا طی یک هفته، لرزه و تکان بدن بیمار بهبود می‌یابد و بیمار باید حداقل تا سه سال از دوا استفاده کند تا کاملا صحت‌یاب شود.»

به گفتهٔ موصوف، اطفال مبتلا به این بیماری اگر تداوی نشوند، از رشد می‌مانند.

از باورهای غلط در مورد «مرگی» اجتناب کنید

داکتر الفتی گفت که برخی مردم در مورد این بیماری باورهای غلط دارند و آن را به شکل سنتی تداوی می‌کنند، در حالی که تداوی  آن از این طریق موثر نبوده و مجبور شده‌اند به داکتر مراجعه کنند.

وی افزود: «بیماران مرگی در قدم اول به ملا مراجعه می‌کنند که جن است سرش یا  مشکل دیگه است … چون  سطح تحصیل پایین تر است و مردم ما همگی سواد ندارد، چندین حملات سپری می‌کنند و چندین سال به همین وضعیت سپری کرده و چندین حمله در نزد شان آمده و گفته اند که تعویذ گرفتیم انشاالله حملات اش کم می‌شود.»

او در ادامه اضافه کرد: «چندین مریض مه بود که می‌گفتن که یک سال می‌شود سرش حمله می‌آید، ریش‌سفیدان خانواده گفته بودن سرش جن است، دم و دعا بگیرند، خوب می‌شود. پیش ملا رفتند و چندین بار شویست داده بود و استفاده کرده بودند، اما نتیجه نداده بود.»

آمار مبتلایان به این بیماری 

داکتر ابدالی در مورد گفت: «آمار دقیق متبلایان به این بیماری در افغانستان به دسترس نیست؛ چرا که در این مورد کدام سروی صورت نگرفته‌است، اما این را گفته می‌توانم که رقم بیماران مرگی در افغانستان زیاد است؛ زیرا تداوی آنان به‌طور منظم صورت نگرفته‌است و مردم در مورد آن آگاهی کم دارند.»

به گفتۀ وی، بیشتر بیماران را کودکان و جوانان تشکیل می‌دهند؛ زیرا در کودکان، تب شدید می‌تواند خطر ابتلا به بیماری «مرگی» را افزایش دهد.

در همین حال، داکتر الفتی گفت که در افغانستان مانند سایر کشورها مریضان مرگی وجود دارد، ولی به دلیل عدم انجام سروی آمار مشخص در دست نیست.

موصوف می‌گوید که افراد مبتلا به این بیماری نزد وی مراجعه می‌کنند.

چگونه هنگام حملهٔ «مرگی» به بیمار کمک کنیم؟

داکتر ابدالی طی پیامی گفت که بیماری مرگی قابل تداوی است، کسانی که به این بیماری مبتلا هستند، هرچه زودتر به تداوی آن به‌طور منظم اغاز کنند و نزد داکتر عقلی وعصبی مراجعه نمایند.

وی می‌گوید، زمانی که بیمار مرگی دچار بی‌هوشی می‌شود و بدنش شروع به لرزش می‌کند و عضلاتش سفت و شخ می‌شود، باید فوراً او را به پهلو بخوابانند. در این حالت، باید مراقب بود که بیمار لعاب دهان خود را قورت نکند. همچنین نباید چیزی به او خورانده شود و از دادن داروی خودسرانه پرهیز گردد. اگر حمله بیش از ۲۰ دقیقه ادامه یافت، باید بیمار را فوراً به مرکز درمانی انتقال داد.

همچنان داکتر الفتی به خانواده‌ها توصیه می‌کند که در زمان بی‌هوشی بیمار مرگی، در دهن او یک قاشق بدهند تا زبانش را زیر دندان نگیرد و برای اینکه مریض تنفس درست کرده بتواند، باید به پهلو خوابانده شود. همچنان، اگر هنگام بی‌هوشی کف یا خون از دهان بیمار خارج شد، باید فوراً او را به شفاخانه انتقال داده شود.

بیماری که هرگز تداوی نشد و در نتیجه جانش را از دست داد

احمد ذکی، باشندهٔ شهر کابل و از اقارب یک فرد مبتلا به بیماری «مرگی» که پس از ۳۰ سال زندگی با این بیماری، چند روز پیش در حالت ضعف درگذشت، به آژانس خبری پژواک گفت: «پسرخالهٔ همسرم در شش‌سالگی در یک حادثهٔ ترافیکی زخمی شد و از ناحیهٔ سر آسیب دید. حدود یک ماه پس از آن حادثه، گاه‌گاهی دچار ضعف می‌شد، دست و پایش شخ می‌ماند و بدنش کج می‌شد. او را نزد ملاهای زیادی بردیم، ولی فایده‌ای نداشت.»

وی در مورد این‌که چرا مریض را به داکتر نبردند، می‌گوید: «بزرگان خانواده ما می‌گفتن که سرش جن نشسته و تا که به دم دعا خوب نشه، دوا فایده ندارد.»

به گفتهٔ ذکی، مریض یادشده هفتهٔ گذشته که برای خریداری ترکاری به بازار رفته بود، بالایش شوک آمده و در همان‎جا فوت کرده بود.