نیلی (پژواک، ۸ ثور ۱۴۰۴): تغییرات اقلیمی آسیبهای جدی را در دایکندی بجا گذاشتهاست، از یک سو زمینهای خشک و ترکخورده و از سوی دیگر دهاقین چشم به آسمان دوختهاند، در حالی که هر روز امیدشان به برداشت محصولات کمرنگتر میشود.
درختان میوه در دایکندی که روزی طعم زندهگی را به دهاقین میچشانیدند، حالا بهدلیل سرمای بیموقع خشکیده و کشتها بهعلت کمآبی و گرمای بیموقع از بین رفتهاست. این وضعیت، چالشهای بزرگی را در مقابل مردم این ولایت قرار داده و کارشناسان نگران پیامدهای آن برای آیندۀ اقتصادی و اجتماعی این ولایت هستند.
دایکندی، یک ولایت کوهستانی در قلب افغانستان، این روزها بیش از هر زمان دیگری از تغییرات اقلیمی آسیب میبیند، در جغرافیای بلند و صخرهای این ولایت، جایی که شریان اصلی حیات مردم به زراعت وابستهاست، کاهش بارندهگی، سرمای بیوقت، سیلابهای ناگهانی و سالخشکیهای پیاپی از آسیبهای عمدهای هستند که این روزها دهاقین با آن دستوپنجه نرم میکنند.
دهاقین: زمین دیگر حاصل نمیدهد، محصولات زراعتی پیش از رسیدن از بین میرود
محمداکبر حیدریف یک تن از دهاقین که با چشمانی پر از ناامیدی به دوردستها نگاه میکند، در صحبت با خبرنگار آژانس خبری پژواک چنین میگوید: «در سابق آب بسیار زیاد بود، بین قریه حتی نوبت نبود، هر وقت کشت و کار خود را آب میدادیم، در زمستانها بسیار زیاد برف میبارید، ولی حالا زمستان که وقت برف و بارندهگی است از آن خبری نیست، امسال که بدبختانه نه زمستان بارندهگی خوب کرد و نه بهار، کم و بیش کشت که در خزان کرده بودیم هم بیوقت یخی کرد و برخی آن را سرما از بین برد.»
وی لحظاتی به سکوت میرود، دستانش را بر روی زمین خشک میکشد و ادامه میدهد:« امسال تنها امیدما درختان میوه بود، اما بادام و درختان دیگر میوهها بهخاطر سرمای بیموقع آسیب دید، زمینهایی که روزی برای ما حاصلات خوب میآورد، حالا تبدیل به بار سنگینی شدهاست.»
این دهقان میگوید، تنها امید مردم دایکندی اول به خداوند، دوم به محصولات سر درختی شان بود، اما به خاطر کاهش بارندهگیها و سرما و گرمای بیوقت اکثریت این محصولات در معرض نابودی قرار دارد و به دلیل اینکه درآمد مردم دایکندی وابسته به کشت و زراعت میباشد، از اینرو مردم برای تهیه مخارج خانواده شان با مشکل جدی روبهرو اند.
او از حکومت میخواهد که راهکارهایی را جهت مقابله با تغییرات اقلیمی روی دست بگیرد.
شایار، دیگر دهقان دایکندی با صدایی پر از اندوه میگوید:«قبلاً چشمهها و منابع آبی زیادی داشتیم، ولی حالا همه خشک شدهاند، هر چه تلاش میکنیم، حتی یک کمی آب هم پیدا نمیکنیم که کشت ما را آبیاری کنیم، در گذشته، هر دهقان بهراحتی محصول خوبی برداشت میکرد و هر دهقان تا ۵۰۰ سیر تنها گندم حاصل میگرفت، اما امروز در این خشکسالی، حتی۵۰ سیر گندم هم نمیتوانیم برداشت کنیم.»
نامبرده با نگرانی گفت که مخارج تمام دهقانان و زمینداران وابسته به محصولات زراعتی است و این امر سبب افزایش میزان فقر در میان مردم شدهاست.
این دهقانان هشدار میدهند که اگر وضعیت به همین روال ادامه یابد و بارندهگی نشود، مردم مجبور اند دست به مهاجرت بزند.
کارشناسان محیط زیست در دایکندی: تغییرات اقلیمی ممکن است پیامدهای جدیتری بهدنبال داشته باشد.
عارف مژده، از کارشناسان محیط زیست در دایکندی میگوید که تغییرات اقلیمی در این ولایت یک «فاجعه» است؛ زیرا پیامد آن کاهش بارندهگی و خشک شدن منابع آبی میباشد.
او افزود که در سالهای گذشته اکثریت چشمهها و چاهها آب داشت، اما با کاهش بارندهگی در سالهای اخیر، بیشتر این چشمهها و چاهها بهصورت کامل خشک و زراعت و مالداری بهطور چشمگیر با رکود مواجه شدهاست.
وی علاوه کرد که به دلیل اینکه درآمد مردم وابسته به زراعت و محصولات زراعتی میباشد، این تغییرات اقلیمی، فشار بزرگ اقتصادی را بالای مردم وارد میکند و پیامد این تغییرات اقلیمی میتواند سبب بیجاشدن مردم و بروز انواع بیماریها شود.
مژده گفت: «این معضل مردم را تحت فشار اقتصادی قرار میدهد، محصولات زراعتی و مالداری مردم به شدت آسیب میبیند. خشکسالی، بارندهگیهای بیوقت، گرما و سرمای بیموقع باعث میشود که آفتها به کشت و زراعت وارد شود.»
او تصریح میکند که تغییرات اقلیمی یک پدیدۀ جهانی است؛ افغانستان در عوامل به وجود آورندۀ تغییرات اقلیمی نقش بسیار اندکی دارد، اما ضربۀ بسیار سنگینی را از این ناحیه متقبل میشود.
این کارشناس محیط زیستی دایکندی هشدار میدهد که تغییرات اقلیمی روز به روز در حال بدتر شدن است و احتمال دارد برخی از ساحات این ولایت خالی از سکنه شود. به باور او، تا ده سال دیگر بعضی مناطق ولسوالی میرامور، شهرستان، نیلی، پاتو، بندر و خدیر که از جمله آسیبپذیرترین مناطق است، ممکن دیگر آبی نوشیدنی نداشته باشد و خالی از سکنه شده و مردم مجبور به مهاجرت شوند.
وی افزود: «مردم و دولت راههایی را جستجو کنند؛ مثلا به همان پیمانه که هوا گرم میشود، تلاش کنند که چه قسم خاک مقاوم شود، صحرا پوشیده از سرسبزی شود، نهالها، گیاهها و درختهای مقاوم در مقابل کمآبی پیدا شود و تخمهایی را پیدا کنند که در مقابل تغییرات اقلیمی بسیار مقاوم باشد و بتواند سازگاری را به وجود آورد و این یک نوعی تلاش برای سازگاری با تغییرات اقلیمی میباشد.»
مسؤولان در ریاست حفاظت از محیط زیست دایکندی: زیانهای ناشی از تغییرات اقلیمی در این ولایت در سالهای اخیر در حدی است که کنترول آن از مدیریت بشری خارج است
محمدابراهیم شریفی، رئیس حفاظت از محیط زیست ولایت دایکندی میگوید، از اینکه دایکندی در مرکزیترین نقطۀ جغرافیای افغانستان است و این کشور ارتباط بحری ندارد، از این رو، دایکندی متاثرترین ولایت از تغییرات اقلیم میباشد.
او افزود که بارندهگیهای بیوقت، خشکسالی، گرم شدن و سردشدنهای غیرمعمول، سیلابها، برفکوچها و آفتهای زراعتی از جمله اثرات منفی تغییرات اقلیمی در این ولایت میباشد که این معضل باعث شده تا بالاتر از ۵۰ فیصد منابع آبی خشک شده و میزان آبها کاهش یابد.
نامبرده تصریح کرد: «میزان دقیق کاهش بارندهگی برای ما معلوم نیست، احتمالا به اساس ارزیابی، سال آبی که از اول قوس شروع میشود تا آخر ثور، میزان، بارندهگی امسال نسبت به سال گذشته ۴۰ تا ۵۰ درصد کاهش داشته، اما در مجموع بارندهگیها نسبت به گذشته بسیار کم شده و نحوه بارندهگی هم تغییر نموده و به حالت نورمال باقی نماندهاست.
شریفی گفت، به دلیل این که اکثر درآمد باشندهگان دایکندی از طریق کشت و زراعت میباشد، از این رو، دهقانان بیشتر از همه متضرر شدهاند و محصولات آنان به خاطر کم آبی به شدت کاهش یافتهاست.
آغاز ارزیابیها: دایکندی در معرض خطر جدی تغییرات اقلیمی قرار دارد
علیانور فهیم، مسؤول انسجام و روابط اداره آمادهگی مبارزه با حوادث دایکندی گفت که براساس بررسی ها، در سال جاری بارندهگی نسبت به سال گذشته بهصورت بیسابقه کاهش یافته و مردم از جمله دهقانان را به شدت متضرر کردهاست.
فهیم تصریح کرد: «به منظور جمعآوری معلومات از آسیبهای ناشی از تغییرات اقلیمی یک ارزیابی از سوی سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) در هماهنگی با ادارۀ ملی آمادهگی مبارزه با حوادث و به همکاری ریاست آمادهگی مبارزه باحوادث دایکندی درسال روان در این ولایت آغاز شده که تاکنون بیشترین مناطق این ولایت بررسی شدهاست و این ارزیابی نشان میدهد که دایکندی یکی از ولایاتی است که بیشترین آسیب را از تغییرات اقلیمی دیدهاست.»
وی علاوه کرد که براساس این ارزیابی در سالهای اخیر کاهش بارندهگی، خشکشدن منابع آب، حوادث طبیعی ناگهانی، سرما و گرمای بیموقع، سیلابهای ناگهانی از جمله تغییرات اقلیمی است که در دایکندی بیشتر وجود داشتهاست.
او افزود که این ارزیابی بهمنظور جذب و تطبیق پروژهها با نهادهای مختلف ملی و بینالمللی شریک گردیدهاست.
نامبرده تاکید کرد که ریاست آمادهگی مبارزه باحوادث دایکندی، طبق امکانات خود تطبیق پروژههای وقایوی در ساحات آسیبپذیر و همچنان آمادهگی در بخش مواد کمکی غذایی و غیرغذایی اضطراری را جهت رسیدهگی به متضررین روی دست دارد.
مسوول انسجام و روابط ریاست مبارزه با حوادث دایکندی گفت که نهادهای ملی و بینالمللی نیز در دایکندی در بخش پروژههای بلندمدت کاهشدهی خطرات حوادث طبیعی و همچنان پروژههای مساعدترسانی عاجل و اضطراری همکاری دارند.
GET IN TOUCH
NEWSLETTER
SUGGEST A STORY
PAJHWOK MOBILE APP