١- در افغانستان آنچنان سر و صداى را كه منحيث يك پاليسى منحرف كننده [ توجهات ]،  بنام [ونتلاتور آب حيات]، بخود جلب كرد چنان نبود، استفاده بى رويه مقدم ونتلاتور براى بيماران كويد١٩ اصلاً مضر است نه مفيد.

٢-  با پول كه صرف هزينه اى ونتلاتور شد، اگر بجاى آن ماشين هاى سى پاپ و باى پاپ و كنيولاى انفى با جريان سريع خريدارى ميگرديد مفيد تر از آن بود… اصلاً از اول تا اخير كسى در كشور براى بيماران كويد نامى از HFNC يا كنيولاى فمى با جريان شديد نبرد… چيزى كه مهمترين و كمك كننده تربن آله بود..

٣ – نه تنها استفاده از ماشين هاى غير مداخلوى [ سى پاپ و باى پاپ ] براى  بيماران  كويد١٩ نيازمند مفيد تر بود … بلكه با استفاده آن هم ضرورت به ونتلاتور كم ميشد، هم مرگ و مير كم ميشد و هم وقتى كويد١٩ ختم ميشد اين ماشين بمقايسه ونتلاتور ها زياد تر و مكرر تر استفاده ميشد،

٤- ماشين هاى ونتلاتور سياسى وارد افغانستان شد، بايد در كنار هر ماشين ونتلاتو يك پايه ماشين تعيين سويه گازات شريانى [ ABG] و يك پايه ماشين متحرك اكسرى ميبود كه چنين نبوده و خريد آن بى رويه بود..و موجوديت هر ماشين ونتلاتور بدون اين ضمايم اصلاً يك كار بيهوده و هياهوى براى هيچ بوده است..مثل كه شما سيم كارت بخريد و موبايل نداشته باشيد.

٥- ماشين ونتلاتور وقتى كه رسيد برنامه هاى آموزش ونتلاتور به دكتوران اخذ نشد [ هرچند اينرا بار ها هم از طريق مصاحبه و نوشته ها و طرحها  عرض كردم و مورد چشم پوشى قرار گرفت].

٦-  لطفاً يكبار بپرسيد چند نفر تا اكنون مورد ونتلاتور واقع شده و چند نفر از آن زنده برآمده است! ؟ 

٧-  با ونتلاتو تنها ماشين و يك متخصص اجرا كننده ضرورت نيست بلكه تيم قوى نرسنگ و تكنيشن، مجرب ضرورت است كه تا آن بيمار را با ضروريات متفاوت مقتضى اش با رعايت پارامتر هاى ونتلاتور نگه كند و تيم كه ٢٤ ساعت سويه گازات بيمار متصل با ونتلاتور را ارزيابى كند و پارامتر ها را مطابقا عيار نمايد! نداشتيم و نداريم!

٨-  تحقيقات بزرگ جهانى  نشان ميدهد در كشور هاى از جهان غرب كه مرگ و مير صرف نظر از علل پيرامونى آن كم گزارش شد، يكى از دلايل قوى به تاخير انداختن ونتلاتور بود حتى در افغانستان چانس حيات بيماران كويد مصاب ARDs بدون ونتلاتور بيشتر بملاحظه رسيده است تا ونتلاتور ..زيرا بى رويه  استفاده ميشد.

٩- اگر به عوض ونتلاتور همه هزينه صرف ادويه حياتى و ماشين وآلات مهم و تست هاى تشخيصيه ميشد [ قرار طرح اول بنده] مفيد تر از امروز واقع ميشد و تعدادى نجات ميافت.

١٠ – براى همه بايد از اول مكالمه خطر [ ريسك كميونيكشين] داده ميشد به عوض انحراف رندانه اذهان عامه و سياسيون غير مسلكى كه ونتلاتور باد پكه نيست، ونتلاتور همه چيز نيست، حتى در جهان غرب با ٨٠٪؜ مرگ و مير همراه است … وظيفه طبيبان در هر موقف كه باشند راست گفتن به بيماران و عامه است… نه توجيه گرى و دليل تراشى !

يادداشت: این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

Views: 10