کابل (پژواک، ۲۵ لړم ۱۴۰۲): د افغانستان عامې روغتیا وزارت وایي، په تېرو نږدې اتو میاشتو کې څه باندې ۱۲۰۰ کسان په هېواد کې پر کانګو ناروغۍ اخته شوي چې ډلې یې ۱۱۴ کسان مړه شوي دي.
د عامې روغتیا وزارت د زونوسیس ناروغیو مسوول ډاکټر فخرالدین پژواک خبري اژانس ته وویل چې د روان کال له پیله تر اوسه د هېواد په کچه ۱۲۱۴ کسان پر دې ناروغۍ اخته او له ډلې یې ۱۱۴ کسان مړه شوي دي.
د سرچینې په خبره، د دې ناروغۍ ثبت شوې ډېرې پېښې په کابل، هرات، کندهار، بلخ، کندوز، ننګرهار او جوزجان ولایتونو کې دي خو په نورو ولایتونو کې یې هم مثبتې پېښې لیدل شوې دي.
د هغه په خبره، تر اوسه د روان کال ۵ میاشتې پاتې دي او ښایي چې د کال تر پایه دا شمېرې لوړې شي.
دا په داسې حال کې ده چې د سرچینې د معلوماتو له مخې، په ۱۴۰۱ کال کې پر دې ناروغۍ ۳۸۵ کسان اخته شوي وو چې له ډلې یې ۱۲ کسان مړه شوي وو.
فخرالدین د تېر کال او د دغه کال لومړیو ۸ میاشتو شمېرو ته په شاره وویل چې سږ کال د تېر کال په پرتله پر یاده ناروغۍ د اخته کسانو شمېر درې برابره ډېروالی ښيي.
ډاکټر فخرالدین پر یادې ناروغۍ د اخته کسانو د شمېر لوړېدو لامل بې احیتاطي، له دې ناروغۍ سره د مبارزې لپاره د بودجې نشتوالی او د خلکو له خوا د عامې روغتیا وزارت د سپارښتنو نه رعایتول یادوي.
هغه زیاته کړه: «خلک د عامې روغتیا وزارت خبرې جدي نه نیسي، زموږ د خلکو د پوهاوي کچه ډېره ټيټه ده، له همدې امله دا پېښې د ډېرېدو په حال کې دي.»
نوموړي خلکو ته سپارښتنه وکړه چې د څارویو حلالولو او غوښې پخولو پر مهال روغتیایي لارښوونې، محافظتي جامې، ماسک او دستکش لرل جدي مراعات کړي.
هغه وویل: «که خلک د کانګو ناروغۍ یا وینې بهوونکې تبه ولري، ژر دې ځانونه روغتیایي مرکزونو ته ورسوي څو د یادې ناروغۍ له خپرېدو مخنیوی وشي.»
هغه وایي چې حکومت باید د کانګو له ناروغۍ سره د مبارزې په موخه مشخصه بودجه ځانګړې کړي، د کرنې وزارت باید له عامې روغتیا وزارت سره لازمه همکاري ولري.
ورته مهال، د کابل ښار په انتاني روغتون کې ترېنر او متخصص ډاکټر فریدالله عمري پژواک ته وویل چې پر دې ناروغۍ د اخته کسانو شمېر د لوړېدو په حال کې دی او دمګړۍ څلور بستري ناروغان لري.
نوموړي وویل: «سږ کال د تېر کال په پرتله دا ناروغي ډېره شوې او لا هم د ډېرېدو په حال کې ده، موږ همېشه ناروغان لرو، زموږ ناروغان د پسرلي له پیله ان د مني تر پایه ډېر وي، په تېره بیا له لوی اختر وروسته زموږ په هېواد کې د کانګو مثبتې پېښې ډېرې شوې، له وري میاشتې تر اوسه له ۴۰۰ ډېرو مشکوکو ناروغانو موږ ته مراجعه کړې ده.»
د ډاکټرانو په خبره، وینه بهوونکې تبه (کانګو) یوه وژونکې میکروبي ناروغي ده چې د کنې چيچلو له لارې انسان ته انتقالېږي، شدیده تبه، سردردي، د عضلاتو درد، د غاړې شخي، د ملا درد، د سترګو سوروالی، له رڼا وېره چې له زړه بدوالي سره مله وي، د ګېډې درد او اسهالات د یادې ناروغۍ لومړۍ نښې دي.
هغوی وایي، د دې ناروغۍ نښې له دوو تر څلورو ورځو وروسته په بېخوبۍ، بې علاقهګۍ، افسردګۍ او عصبانیت بدلېږي او د وخت په تېرېدو مرض ډېریږي چې په پوست کې د سورالي او شینوالي پیدا کېدو، له پزې او ووریو د وینې راتلو او په استفراق او غایطه مواد و کې د وینې راتلو لامل کېږي.
Views: 27
اړیکه ونیسئ
خبرپاڼه
د کیسې وړاندیز وکړئ
د پژواک اپلیکېشن