استخراج دو معدن نمک در تخار به دلیل سهل انگارى حکومت وشرکت قراردادی متوقف می باشد

تالقان (پژواک، ۲ ثور ١٤٠٠): کار استخراج دو معدن نمک در تخار، به دلیل انجام ندادن تعهدات شرکت قراردادی و عدم همکارى حکومتُ متوقف شده است.

مقام های محلی می گويند که این شرکت، بالاتر از هشتصد هزار دالر امریکایی مقروض نيز ميباشد؛ اما مسئولان شرکت می گويند که ناامنى و مداخلۀ زورمندان محلى، باعث شد که آنها نتوانند به تعهدات خود عمل نمايند.

معدن تاقچه خانه در ولسوالی نمک آب و معدن ارچه کوتل در ولسوالی کلفگان ولايت تخار، موقعیت دارند.

قرارداد معدن نمک تاقچه خانه و ارچه کوتل، در میزان ۱۳۹۲ با شرکت ویستکو انترنیشنل عقد گرديد که به اساس قرارداد، استخراج نمک به شکل عصری، مسلکی وفنی صورت گیرد؛ اما برخلاف تعهد، شرکت قراردادى، استخراج نمک را توسط مردم محل با استفاده از بیل و کلند به شکل سنتى انجام داده است.

پژواک اسنادى را به دست آورده که میان شرکت ویستکو انترنیشنل و ادارات حکومتى تبادله شده است.

در يکى از اين اسناد، شرکت ويستکو انترنيشنل، از وزارت معادن و پطروليم خواسته که به هدف تامین امنیت معادن ياد شده، از طریق ممکنه و مراجع قانونی، زمینه را فراهم سازد تا استخراج نمک به شکل فنی و صنعتی صورت بگيرد.

در سندی ديگر، شرکت از مسئولان ولسوالى نمک آب خواسته است که جلو معدنکارى به شکل سنتى را بگيريد.

به همین گونه در سندی ديگر که به تاريخ ٤-٦-١٣٩٩، از سوى شرکت ويستکو انترنيشنل به وزارت معادن و پطروليم فرستاده شده، گفته شده که رياست معادن تخار، از صلاحيت هاى خود استفاده سوء نموده و اين شرکت را به څارنوالى معرفى کرده است.

از سوى ديگر، وزارت معادن و پطروليم، طی مکتوبی به مقام ولايت تخار نگاشته است که این شرکت براى استخراج نمک، دوبار به وزارت عارض شده و خواهان همکارى دولت براى تامين امنيت معادن شده است.

در اين سند، وزارت از رياست معادن تخار خواسته که براى حل مشکل ياد شده، در هماهنگى با مقام ولايت اجراآت فورى صورت گیرد.

و درنتیجه شرکت یاد شده، بار ديگر طى يک مکتوبی از وزارت معادن و پطروليم و مقام ولايت تخار خواسته است که اگر امنيت معدن را تامين نمايند، حاضر است معدنکارى را انجام و در مدت يک سال تمام بدهى هاى خود را تصفيه نمايد.

چرا شرکت به تعهدات خود عمل نکرد؟

حامد آراسته مسئول شرکت ویستکو انترنیشنل در تخار گفت که به دلیل فشار ها از سوی زورمندان محلی و عدم همکاری حکومت، نتوانسته اند به تعهدات شان عمل کنند.

وی افزود: “تامین امنیت ساحه معدن، تثبیت نقشه، جلوگیری از استخراج غیر قانونی از سوی زورمندان محلی، از تعهدات حکومت بود، که انجام نداد. ما خواستیم استخراج را توسط ماشین انجام دهیم؛ اما مردم اجازه ندادند؛ چون کار شان را از دست می دادند. شرکت با مشکلات زیادی روبرو شد، که این همه مانع کار ما شد.”

از سوى ديگر، احمد ضیا طارق رییس اقتصاد ولایت تخار، به پژواک گفت که شرکت ویستکو انترنیشنل، از عواید استخراج معدن نمک، ۸۴۷ هزار دالر پول ریالیتی (مالیات) و مصارف، در بخش های اجتماعی مقروض است.

به گفته وى: “شرکت در هشت سال نتوانست پول مذکور را بپردازد.”

به اساس فیصله نشست ۲۹ سرطان ۱۳۹۸ که با حضور جنیدالله فیض ولسوال نمک آب، مصطفی رسولی رییس سکتوری و محمد اکبر انوری رییس معادن ولایت تخار انجام شده؛ “اعمار ساختمان پل قشقاله، توسعه و جغل اندازی سرک تاقچه خانه الی معدن نمک به طول سه کیلومتر، اعمار مسجد جامع تاقچه خانه، اعمار سیل بر در قریه های شولش دره، زیر کوتل گچ و دشت چهارسون”، از مهترین پروژه هایی است که شرکت قراردادی آنرا انجام دهد.

جنید الله فیض ولسوال نمک آب گفت که با گذشت هشت سال، هنوز برای انجام این کار، کوچکترین اقدامی از سوى شرکت صورت نگرفته است.

وی افزود: “علاوه بر انجام این کار ها، شرکت قراردادی نزدیک به یک ميلیون دالر امریکایی قرضدار نیز است.”

از سوی دیگر، امرالدین مصدق معاون شورای اجتماعی نمک آب، با اظهار نگرانی به پژواک گفت که استخراج نمک، برای آنان هیچ گونه نفع نداشته است.  وی افزود: “اگر شرکت قراردادی، به آنچه تعهد کرده بود عمل می کرد، زندگی مردم متحول می شد.”

از طرف دیگر، کميسيون تدارکات ملی در جريان سال گذشته قرارداد استخراج نمک تاقچه خانه و ارچه کوتل ولايت تخار را به دلایل آنچه عدم تعهد شرکت می داند، فسخ کرده است.

بيشترين کسانى که در معادن تخار کار ميکنند، اطفال اند:

انتقال نمک توسط مرکب از معدن تاقچه خانه تا مرکز ولسوالی که حدود یک ساعت راه می باشد، از مشکل ترین کارى است که از سوى اطفال انجام ميگيرد.

باشندگان محل که بیشتر درآمد شان از کار کردن در این معدن است، می گویند مجبوراند که به شاقه ترین کار تن بدهند.

عبدالرسول ۱۱ ساله باشنده منطقه روستای تاقچه خانه ولایت تخار که از چند سال به اینسو در این معدن کار کرده است، به پژواک گفت هر روز صبح تا شام، به خاطر پیدا کردن یک لقمه نان در این معدن کار می کند.

وی افزود: “هر صبح که ساعت پنج از خواب بیدار می شوم، خرم را ميگيرم و به معدن نمک می روم، زیاد تلاش می کنم که حد اقل سه مرتبه بار ببرم که تا ۳۰۰ افغانی نصیبم شود.”

همچنان در این معدن، کارگرانی که سن بالا دارند با کلند، تخته های نمک را با زور بازو از دل معدن بیرون می کنند.

جلال الدین ۲۲ ساله که نصف عمرش را در این معدن کار کرده، گفت که کار شاقه، اکثریت کارگران را معیوب نموده است.

وی افزود: “کسی از ده سال زیاد در این معدن دوام آورده نمی تواند، یا معیوب، یا کشته و یا هم مریض می شود.”

وی گفت کار با نیروی انسانی، یگانه گزینه یی است که باشندگان محل، صاحب کار و روزى شوند.

به گفتۀ موصوف، معدن نمک ارچه کوتل کلفگان نيز به شکل غيرفنى استخراج مى شود.

قطب الدین از باشندگان قریه ارچه کوتل و یکی از کارگران معدن است.

وى به پژواک گفت: “در گذشته مردم این محل با زور بازو استخراج می کردند؛ اما حالا درآنجا آب جمع مى شود و چند روز بعد نمک رسوب ميکند که آسانترين راه براى جمع اورى نمک است.”

باشندگان محل می گویند که هرچند شرکت قراردادی، استخراج فنی معدن ارچه کوتل را قرارداد کرده است؛ اما حالا مصروف جمع آوری نمک رسوبی است و به قرارداد عمل نمی کند.

قابل ذکر است که ولایت تخار؛ داراى معادن طلا، نمک، زغال سنگ، گچ و سلفر است؛ اما تنها نمک و زغال سنگ آن قابل استخراج ميباشد.

Views: 244