کابل (پژواک، ۱۱ جوزا ۱۴۰۲): شماری از مردم از موضع امارت اسلامی در قبال حق‌آبۀ ایران از دریای هلمند حمایت می‌کنند، برخی‌‌ها در مقابل آب از ایران نفت می‌خواهند و عده‌یی دیگر می‌گویند که آب اشک کوه‌های سر به فلک کشیدۀ کشورشان است و اول باید زمین‌های خود را سیراب کند.
اما برخی دیگر می‌گویند، ایران بهانه‌جویی بی‌‌مورد نکند، باید بداند هرچند افغان‌ها بین خود اختلاف دارند، اما در مسایل ملی متحد و آمادۀ هر نوع قربانی میباشند.
هفتۀ گذشته مقام‌های ایران با لحن تهدیدآمیز از حکومت سرپرست افغانستان خواستار «حق‌آبه» از دریای هلمند شده‌اند.
حکومت سرپرست افغانستان اجرای معاهدۀ سال ۱۳۵۱ هجری شمسی در خصوص آب هلمند میان دو کشور را راه‌حل مناسب برای مشکل حق‌آبۀ ایران دانسته می‌گوید که مقام‌های ایران نخست معلومات‌شان را از راه‌های قانونی تکمیل و سپس درخواست خود را با الفاظ مناسب مطرح کنند.
همچنان، مقام‌های افغان بر حل این مشکل از طریق گفتگو و تفاهم تاکید کرده می‌گویند که تغییرات اقلیمی سبب کم‌آبی شده و ایران نباید این موضوع را سیاسی سازد.
این اظهارات مقام‌های ایرانی در بارۀ آب هلمند در حالی مطرح می‌شود که شماری از باشنده‌گان و دهاقین هلمند می‌گویند، تمام کشور به ویژه هلمند با خشکسالی شدید روبه‌رو است و رهاسازی آب به کشورهای همسایه دهاقین را به مشکلات بیشتر مواجه خواهد کرد.
شماری از باشنده‌گان نیمروز نیز از خشکسالی و کمبود جدی آب شکایت داشته می‌گویند، ایران در حالی دعوۀ حق‌آبه را دارد که برخی ساکنان این ولایت به دلیل خشکسالی مجبور به ترک مناطق زیست شان شده‌اند.
آژانس خبری پژواک از طریق فیسبوک و تویتر از مردم خواست تا نظریات خود را پیرامون این موضوع در برنامۀ «صدای مردم» پژواک شریک سازند.
شماری زیادی از مردم نظریات خود را پیرامون این موضوع به‌گونۀ کتبی و صوتی با ما در میان گذاشته‌اند و در این گزارش نظریات دریافتی به‌صورت کتبی گردآوری شده، اما از میان افرادی که نظریات مشابهی را در مورد موضوع ابراز داشته‌اند، نظر یکی از آنان را انتخاب کرده‌ایم.
نظریات مردم
محمدیاسین سعادت نوشته‌است: «برای ایران شرم‌آور است که چنین یک کشور دارای سلاح‌های اتومی و صنعتی و تجارتی در سطح منطقه این‌گونۀ اظهارات کودکانه را مطرح می‌کند؛ آنان این فکر را نکنند که حکومت افغانستان به رسمیت شناخته نشده‌است و در برخی موارد اختلافات داخلی دارند، ما با استفاده از موقع به هدف خود دست خواهیم یافت، اما چنین نیست؛ درست است که در اینجا در برخی موارد میان حکومت و مردم اختلاف خواهد بود، اما در مسایل ملی همه متحد اند و به هیچ‌کس اجازه نمی‌دهند تا حقوق مشترک همۀ ما (آب) را به‌گونۀ مفت بدست بیاورد.»
وی می‌گوید، ایران باید در چنین مسایل حساس تمامی فکر را به کار گیرد و در قدم نخست این را درک کند که در حال حاضر سطح آب در افغانستان چقدر است؟
او می‌افزاید: «در حال حاضر آب ما حتا تنها برای ما کفایت نمی‌کند، پس به ایران چه خواهیم داد؟ این که در چند دهۀ گذشته آب ما را مفت خورده، بس است.»
اما ابراهیم کتوازی می‌نویسد: «در حالی که مقام‌های ایران با لحن تهدیدآمیز صحبت می‌کنند، بنابراین برای افغان‌ها لازم است تا در کنار حکومت سرپرست ایستاده شده و در هر نوع شرایط از آن حمایت کنند.»
سیدجمال بهار می‌گوید، حکومت افغانستان پاسخ خوبی را به ایران ارایه کرده‌است.
راشد مسیر نگاشته‌است، موضع حکومت افغانستان پیرامون آب ستودنی است.
فردی دیگر به‌نام رحمانی می‌گوید، مقام‌های بلندرتبۀ ایران نباید با لحنی که خلاف اصول دیپلماتیک باشد، هشدار دهند؛ زیرا چنین هشدارها به بحث جنگی میان دو کشور مبدل می‌گردد.
وی نگاشته‌است: «برای امارت اسلامی لازم است از نرمی کار گیرد؛ زیرا بسیاری از هموطنان غریب ما در ایران به سر میبرند، خدا ناکرده آنان دچار مشکل نشوند. دوم، بر بنیاد معاهدۀ سال ۱۳۵۱، افغانستان به دلیل تغییرات اقلیمی با خشکسالی روبه‌رو می‌شود، ایران حق ندارد درخواست آب کند، از امارت اسلامی می‌خواهم که به هیچ صورت از معاهد نگذرد و روی اجرای قرارداد تاکید کند.»
رحمانی می‌افزاید: «من در هلمند زنده‌گی می‌کنم، بیشتر از دیگران می‌دانم که در هملند چقدر خشکسالی است، زمین‌های ما در ولسوالی گرمسیر هلمند است، در گذشته آب خوب بود، ما زمین‌های خود را کشت می‌کردیم و حاصلات خوبی را بدست می‌آوردیم، اما اکنون زمین‌های خود را به دلیل خشکسالی رها کرده‌ایم، در حال حاضر در مهاجرت و مشکلات زیادی به سر می‌بریم، حتا در وضعیتی که ساکنان ساحۀ ما آب نوشیدن ندارند، آب آشامیدنی را با مشکلات زیاد پیدا می‌کنند … ایران درخواست آب می‌کند … خواست ما این است که یک راه‌حل اساسی برای این موضوع جستجو شود.»
شخص دیگری به‌نام افغان نوشته‌است: «اگر آب از ما باشد، پس عقل سلیم حکم می‌کند که حق اول از آن ماست تا با آن مشکل خود را حل کنیم، وقتی آب نیازهای ما را تأمین کرد و می‌خواستم برای دیگران رها کنیم، رها کرده می‌توانیم و اگر نه یک دولت مشروع حق دارد با توجه به منافع ملی با کس یا کشوری معاهده را لغو و یا امضا کند. تمام عمر ما در نابسامانی‌ها سپری شده، ایران و جهان بدانند که افغان‌ها از جنگ نمی‌ترسند، اما بهتر این است که ما را به حال خود رها کند و خودشان نیز در آرامی زنده‌گی شان را ادامه دهند.»
الفت محب‌زی نیز نگاشته‌است که در عرصۀ آب ابتدا باید مشکل مردم افغانستان حل گردد و سپس به ایران حق داده شود.
وی نوشته‌است: «آب ما اشک کوه‌های سر به فلک کشیدۀ ماست، این اشک باید دشت و دامن کوه‌های خود را سیراب کند، این اشک‌ها باید به دیدۀ قدر نگریسته شود و با این راحتی باید برای بیگانه‌گان رها نشود.»
اسحق مبارز نیز می‌نویسد: «نظر من این است که آب ملکیت ماست، از مناطق ما عبور می‌کند، ما این اختیار را داریم که آن را مهار کنیم، کشورهای همسایه بهانه‌جویی نکنند، ایران اگر با دراز کردن دست گدایی آب می‌خواهد، تیم فنی و تخنیکی خود را بفرستند و بر ماده‌های معاهدۀ سال ۱۳۵۱ عمل کند و اگر زور نشان می‌دهد، در این صورت آب رها نمی‌شود، تیل را به ما بفرستد سپس آب بگیرد، آیا آنان نمی‌شرمند که هر روز تانکرهای تیل بی‌کفیت دوباره به ایران مستر می‌شود.»
همت افغان نوشته‌است، فکر می‌کند ایران می‌خواهد معاهدۀ گذشته را به چالش بکشد و «با استفاد از سرنوشت ضعیف افغانستان» برای قرارداد جدید زمینه را فراهم کند.
محمدسرور مشوانی نگاشته‌است: «اجرای معادۀ آب سال ۱۳۵۱ میان ایران و افغانستان راه‌حل خوب برای ختم این مشکل می‌باشد.
وی نگاشته‌است، ایران می‌خواهد با زور و نیرنگ این معاهده را بی‌ارزش سازد و برای امارت اسلامی لازم است که بسیار مراقب و متوجه باشد.
مشوانی همچنان نوشته‌است، اگر مذاکرات انجام می‌شود باید به سطح وزارت نه، بلکه از سوی انجنیران مسلکی هر دو کشور صورت گیرد.
حبیب‌الله حبیبی می‌نگارد، آب عزت و آبروی افغانستان است، تمام آب افغانستان باید به‌گونۀ خوب و اساسی مهار شود این خواست تمام ملت است و در این راستا آمادۀ هر نوع قربانی جانی و مالی می‌باشد.
Views: 60
تماس با ما
خبرنامه
ارسال گزارش
اپلیکیشن موبایل پژواک