کابل (پژواک، ۱۱ میزان ۱۴۰۰): یافته های پژواک نشان می دهد که پس از آغاز «برنامۀ انتقال افغان ها به بیرون از کشور»، از آدرس برخی رسانه ها برای مردم عام، اسناد جعلی خبرنگاری ساخته شده و برخی ها به وسیلۀ همین اسناد، به خارج از کشور رفته اند.
پس از سقوط نظام پیشین به دست طالبان در ۲۴ اسد سال روان، هزارها تن به میدان هوایی هجوم بردند، که اکثریت آنان بدون اسناد سفر بودند.
قابل ذکر است که از آن روز تا کنون ۱۱۰ هزار تن به خارج از کشور انتقال یافته اند و اکنون نیز روند انتقال افغان هایی که با خارجی ها کار کرده اند، ادامه دارد.
عدم احساس مصئونیت، فقر و تنگدستی، از دست دادن کار، بی سرنوشتی دختران و زنان از عواملی اند که شماری از افغان ها تصمیم می گیرند کشور را ترک کنند.
یافته های پژواک نشان می دهد که برخی کارمندان رسانه ها و فعالین نهادهای مدنی، به ساخت کارت و اسناد جعلی دست زده اند و حتی از طریق صفحات اجتماعی فیسبوک نیز برای شان بازاریابی می کنند.
کسانی که اسناد جعلی دریافت کرده اند
اقبال محمدی یک تن از شهروندان خیر خانه شهر کابل، به آژانس خبری پژواک گفت که یکی از دوستانش که در هیچ رسانه یی کار نکرده و اصلاً خبرنگار نیست؛ اما با کارت و اسناد جعلی، سند پناهندگی کانادا را به دست آورده است.
وی افزود که ایمل همراز یکی از دوستان نزدیک اش است، از طریق یک دوستش که در یکی از رسانه های خصوصی کار می کرد، اسناد رسانه یی را در مقابل شش هزار دالر امریکایی به دست آورد.
او گفت: «چون یکی از دوستانم در رسانه کار میکرد، این همکاری را با من کرد و خودم در مقابل شش هزار دالر در سه روز، ریکمندیشن لیتر همراه با ریفرنس لیتر و کارت خبرنگاری را برایم تهیه کرد.»
اقبال محمدی گفت که دوستش نام رسانه را برایش مشخص ننموده؛ اما برایش گفته است که این رسانه خارجی است.
موصوف افزود که دوستش به او چنین نوشته بود: «من برای خود کیس آماده نمودم و به تاریخ هفت سپتامبر از کابل به پاکستان آمدم و از اینجا به کانادا اپلای کردم و جواب مثبت نیز دریافت کردیم؛ حالا هم منتظر ویزا و پرواز به کانادا هستم.»
به گفته اقبال، دوستش (ایمل همراز) برایش گفته است: «نه تنها مه بیشتر افراد دیگر هم از طریق همین رسانه، اسناد در بدل پول هنگفتی، بالاتر از هزار دالر آمریکایی دریافت نموده اند.»
عمر ملک، در گروپ فیسبوک زیرنام «افغان بازار» نوشته است: «کسانی که به اسناد خبرنگاری به صورت تضمینی نیاز دارند، پیام بفرستند.»
خبرنگار آژانس خبری پژواک با عمر ملک، در مورد کارت و اسناد خبرنگاری از طریق مسنجر صحبتی داشت. وی گفت که در مدت سه روز در بدل ۲۰۰ دالر امریکایی، کارت و اسناد مورد نیاز برای سفر را آماده می کند.
وی در ابتدا از خبرنگار پژواک در مورد تحصیلاتش پرسید و پس از دریافت معلومات مکمل گفت: «کار تان میشود، ما به همکاری تلویزیون زن، میتوانیم اسناد خبرنگاری ارایه کنیم اسناد مورد نظر از جمله: کارت استخوانی، اچ آر لیتر(تایید نامه منابع بشری) و قرارداد خط برای تان آماده میکنیم، ما دوساله تجربه کاری برای تان می دهیم.»
عمر گفت که برای آماده ساختن عکس، مشخصات نام و نمبر تذکره نیاز است.
وی به سوالی در مورد اینکه آیا اسناد تضمین شده خواهد بود، پاسخ داد: «تاپه و امضا از خود رئیس تلویزیون زن می باشد که شبیه سازی کردیم… شما برای کیس تان دروغی میگویید که با راست برابر است.»
او خاطر در ادامه گفت: « مانی که اسناد تان ره چک کردین و تسلیم شدین، پول آن را در ختم کار اخذ می کنیم، شما بیایید اسناد ره چک کنید، قابل قبول بود پول بتین، نبود هم اسناد تان ره پیش روی خودتان میسوزانیم و هویت تان حفظ میماند.»
منبع به سوالی درمورد اینکه اسناد تهیه شده را در کجا از نزد شان باید تسلیم شد؟ گفت: «هر جایی که بگویین میاییم، البته چون دختر هستین، به کار سیاه مشخص دفتر نمیشه محترم، خودتان عواقبش را بهتر میدانید؛ اما باید شخص خودتان بیایید، اسناد را تسلیم شوید.»
بخشی از صحبت های خبرنگار پژواک با عمر
پاسخ رئیس تلویزیون زن
حامد ثمر رئیس تلویزیون زن که در حال حاضر، در ایالات متحدۀ امریکا به سر می برد، از طریق واتسپ به پژواک گفت: «متاسفانه انسانی استفاده جو است که به نام کارمند تلویزیون زن، خوده معرفی میکند. مگر در تلویزیون زن، صرف ۳ خانم و ۴ آقا که از جمله کارمندان ما هستند در کابل هستند، دیگر هیچ فرد از جمله همکاران ما در افغانستان نیستند؛ همه شان بیرون از کشور هستند. چند وقت پیش هم یک فرد خوده کارمند تلویزون زن معرفی کرده بود به یکی از نهادها؛ مگر خوشبختانه وقتب که با من تماس گرفتن، اصلاً او شخص هیچ وقت با ما همکار نبود.»
در همین حال، احمد ضیا امیری یک تن از کاربران فیسبوک، با شریک ساختن کلیپ ویدیویی نوشته است:«علاقه مندان خبرنگاری و فعال مدنی که خارج رو هستید. لیلام لیلام لیلام، به دیگرا ۲۰۰ دالر به شما ۱۵۰ دالر، دوستان عزیز شما خود قضاوت کنید؟ فریب اینگونه اشخاص را نخورید.»
در گروپ فیسبوک زیرنام «ترتیب نمودن اسناد خبرنگاری وفعال جامعه مدنی» نوشته است: «ترتیب نمودن اسناد معتبر: (اسناد فعال جامعه مدنی و خبرنگاری) برای کسانی که میخواهند بخاطر رفتن به کشورهای اروپایی کیس بیندازند»
در این پُست، شماره های تیلفون ( ۰۷۸۰۹۹۴۴۱۴ و ۰۷۸۰۲۹۴۸۴ ) نیز شریک گردیده و گفته شده است :«برای معلومات بیشتر، به شماره های ما تماس بگیرید و یا در واتساپ ما پيام بگذارید.»
خبرنگار پژواک، با این دو شماره تماس گرفت؛ اما تماس برقرار نگردید.
در عین حال، یک نوار صوتی مکالمه بین دو شخص که در صفحات اجتماعی دست به دست می شود، یکی به جانب مقابل، می گوید: «برادر بزرگوار؛ من از دفتر سازمان ملل متحد نامه دارم؛ بخاطر همین فعال جامعه مدنی بودن که سازمان ملل متحد تصدیق کرده بود و بدبختانه که مه اسناد از فعال جامعه مدنی ندارم، در زمینه می خواستم اگر شما همکاری کنید و چقدرجور میشه؛ چون مه نامه از سازمان ملل متحد دارم، نامه قانونی دارم؛ همین موضوع چه رقم است؟»
جانب مقابل، چنین پاسخ میدهد:« سلام علیکم برادر خوب استین؟ صحت تان خوب است؟ بخیر استین انشا الله. بسیار ببخشین دیر جواب تان را دادم مشکل نیست برادر، ما برای تان اسناد جور کرده می توانیم. اسناد خبرنگاری فعلا نمیشه؛ اما بعداً میشه، برتان جور کرده می توانیم خو اصلی باز نمیایه.»
وی در ادامه می افزاید: «پیش از او ما همراۀ تلویزیون خورشید قرارداد داشتیم، دیگه حالا آن پروسه بند شده، دیگر اصلی جور کرده نمی شود، کسانی هم که میگویند جور میکنیم، تمامش فیک [جعلی] است، کلش تقلبی است.»
او می گوید: «اسناد فعال مدنی که است، برای تان اصلی ما جور کرده می توانیم. از طرف خود نهاد، از طرف نهادی که ما همراۀ شان قرار داد داریم. او نهاد چندین سال است که فعالیت کرده، کار کرده و جواز دارد، مثلا از وزارت عدلیه از دولت گذشته، ۱۰۰درصد اسناد اصلی برای تان جور می شود.»
منبع می گوید:«اسناد معتبر که مکمل همان کارت وظیفه اچ آر لیتر، ریکمندیشن لیتر، سرتیفیکیت همراۀ اسنادهایی که مکمل ضرورت است و دو و نیم سال تجربه کاری برای تان جور می شود که توسط از آن اسناد، صد در صد کارتان می شود.»
او تصریح میکند: «اسناد خبرنگاری که است، فقط خانم ها در اولویت هستند. باز ای اسناد فعال مدنی که است فرق نمی کند، خانم یا آقا تمام شان در اولویت هستند. دیگر ای خوبتر است از خبرنگاری کرده اسناد فعال مدنی، یک چیز رول بالا تر دارد، باز هم اگر خواستین ۱۵۰ دالر هر فی اسناد شما که ۵ یا ۶ نفر استین، برتان حساب میکنیم؛ گرچه ۲۰۰ دالر است، ۱۵۰ دالر ما برای تان حساب کرده می توانیم، فی اسناد یک نفر حساب میشود.»
تلویزیون خورشید: کسانی اند که از نام رسانه ها سوء استفاده میکنند.
در این میان سید انیس سادات رئیس اجرایی تلویزیون خورشید، به آژانس خبری پژواک گفت: «متاسفانه از این نوع اسنادهای جعلی، بسیار زیاد جور شده و هستند اشخاصی که از نام رسانه ها سوء استفاده میکنند. ولی ای گپ کاملاً دروغ است که همراۀ خورشید قرارداد داشته، اصلاً این طور یک چیز امکان ندارد.»
وی افزود:« ما کدام رسانه نیستیم که گویا باید به یک چند روپیه، حیثیت رسانه خود را زیر سوال ببریم، این گپ ها تمامش یک شایعه و دروغ است، رسانه ما به هیچ عنوان این کار را نکردیم.»
موصوف تاکید کرد که آنان این قضیه را از نزدیک پیگیری میکنند و خواستار مجازات شدن چنین اشخاص هستند که از نام رسانه ها سوء استفاده میکنند.
منبع: مقامات دولتی پیشین عامل ساخت اسناد جعلی برای اقارب شان
یک تن از کارمندان یکی از سفارتها که خواست نامش درگزارش ذکر نگردد، به پژواک گفت: «مه بسیار زیاد خبرنگاران را می شناسم که فعلاً درافغانستان مانده اند؛ اما به نام خبرنگار، ده ها چه که صدها تن با کارت های جعلی رفته اند، مثالش یکی از دوست هایی ما که اصلاً ژونالیزم نخوانده و نه کار کرده بود؛ اما فواد امان سخنگوی پیشین وزارت دفاع ملی، برای دو دکاندار، کارت جور کرد و حالا هردو دکاندار در امریکا هستند.»
موصوف افزود که این قسم جعل کاری ها زیاد صورت گرفته است؛ حتی اتحادیه های خبرنگاران این کارها را می کردند.
وی گفت: « بسیاری کسا از شناخت خود استفاده کردند، کسانی را که می شناخته، حتا از رادیو های محلی که در سطح محلات نشرات داشتند، استفاده سوء کردند. کسانی که شناخته های شان بودند، فامیل های شان بوده، اچ آر لیتر دادند. کارت آی دی و کارت خود دفتر را برای شان دادند. بیشترین از مقامات دولتی از شناختی که داشتند، بالای بعضی تلویزیون ها، بعضی از مراجع ها مانند اتحادیه خبرنگاران و «دفتر نی» همین مردما اچ آر لیتر دادند.»
موصوف درپایان گفت: «به اقارب و دوستا، خویش و قوم خود و آن ها به برنامه های p2 ,p3 که از طرف کشورهای بیرونی بخاطر خبرنگارها و فعالین جامعه مدنی اپلای کنند، کسانی که واقعا خبرنگار و فعال جامعه مدنی بوده، حدود ۵۰ درصد شان جا ماندند.»
خلوتگر: نی برای هیچ کسی هیچ‌گونه سندی ارائه نکرده است.
مجیب خلوتگر رئیس دفتر نی در کابل، در تماس تیلیفونی در این مورد به پژواک گفت: «نی، برای هیچ کسی هیچ‌گونه سندی ارائه نکرده است. دفتر نی، خود را متعهد به ارزش‌های آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها می‌داند و هرگز اقدامی که خلاف این ارزش‌ها باشد را انجام نمی‌دهد. ما به عنوان یک دفتر دادخواهی از حقوق خبرنگاران پشتیبانی کرده، هیچ‌گاهی قدمه‌های اداری را که در لایحۀ وظایف ما نمی‌گنجد، انجام نمی‌دهیم. هر ادعایی که صورت گرفته است، کذب محض است و ما آن‌را به‌جدیت مردود می‌دانیم. »
اما شورای ژورنالیستان افغانستان، طی اعلامیه ای گفته است: «موضوع را بصورت دقیق دنبال نموده و با مراجع مربوطه در تماس است؛ تا مجرمین اصلی را شناسایی و از راه های قانونی، مورد پیگرد و مجازات قرار گیرند. به منظور آرامش خاطر خبرنگاران، باید گفت که افراد انتقال شده در کشور قطر، مورد بازپرس قرار دارند و پس از تکمیل این روند، دوباره به وطن برگردانده خواهند شد.»
در پایان اعلامیه نوشته شده است، شورای ژورنالیستان افغانستان، بدین وسیله از مقامات حکومت افغانستان، کشور قطر و پولیس بین المللی (انترپول) مجدداً میخواهد تا مسئولیت های خویش را در زمینه ادا نمایند.
پژواک، به همکاری مالی دنمارک و برنامه انکشافی ملل متحد (UNDP)، این گزارش را تهیه کرده است.
Visits: 1284
تماس با ما
خبرنامه
ارسال گزارش
اپلیکیشن موبایل پژواک