پروسۀ انتقال افغان‌ها به خارج از کشور کار تعویذنویسان را رونق بخشیده‌است

کابل (پژواک، ۷ سرطان ۱۴۰۱): در این اواخر برخی شهروندان برای حل مشکلات و تسریع روند سفر شان به خارج از کشور، به تعویذنویسان مراجعه کرده و به آنان مبالغ هنگفتی را پرداخت می‌نمایند.

تعویذنویسی و فال‌گیری در بین برخی افغان‌ها از سال‌های بسیار دور در حالی رایج و شماری برای رسیدن‌ به خواسته‌های شان نزد تعویذنویسان می‌روند که دین مبارک اسلام کار تعویذنویسانی که کاغذ را خط خط می‌کنند، دودی می‌دهند، حرام پنداشته است.

مردم بیشتر برای گشایش بخت، فرزنددار شدن، علاج بیماری‌ها، پولدار شدن، افزایش محبت میان زن و شوهر، گشایش کار وغیره نزد تعویذنویسان می‌روند.

به دنبال سقوط نظام پیشین در ۲۴ اسد سال گذشته، پروسۀ انتقال افغان‌هایی که با کشورها و موسسات خارجی کار کرده بودند، آغاز یافت که تاکنون هزاران خانواده و هزاران تن به شکل فردی به خارج از کشور انتقال یافته اند.

یافته‌های پژواک نشان می‌دهد، این روند کار تعویذنویسان را رونق داده و برخی شهروندان برای سرعت گرفتن کارهای سفر شان، نزد این افراد مراجعه کرده، تعویذ به نام «سفرنامه» می‌گیرند و در مقابل آن، حتا تا بیشتر از ۱۰هزار افغانی نیز به آنان پرداخت کرده اند.

سیماگل زن ۵۵ ساله که نزد یک تن از تعویذنویسان به نام بی بی حاجی نفیسه در حصۀ اول خیرخانه شهر کابل، نشسته بود، گفت: «برای گشایش کارهای سفر بچیم پیش بی بی حاجی آمدیم تاحالی چندین بار آمدیم، ولی نتیجه نداده است.»

بی بی حاجی نفیسه به سوال این خانم گفت که «میشه ان شاءالله» امریکا تازه اعلان کرده کسانی که کیس یو.اس.آی.وی دارند، تمام شان را انتقال می‌دهد. بی بی حاجی نفیسه در مقابل سفرنامه از مشتریان خود صد دالر می‌گیرد.

در همین حال، مدینه نام ۳۰ ساله، باشندۀ تایمنی، یکی از ده‌ها زنی است که نزد شیرآغا یکی از تعویذ نویسان در تایمنی شهر کابل، مراجعه کرده‌است.

این خانم که در صف به نوبت نشسته بود و بی‌صبرانه انتظار می‌کشید، تا نزدیک آغا برود و مشکلش را با وی در میان بگذارد، به آژانس خبری پژواک گفت: «برای چهارمین بار است که به اینجا می‌آیم، کیس یو.ایس.آی.وی از امریکا دارم، اما کارهایم به مشکل برخورده از این خاطر پیش آغا صاحب آمدم، قبل از قبل ۱۰ هزار افغانی پیش‌پرداخت از من گرفته است.»

وی در ادامه افزود، در دوران جمهوریت در پروژه‌های ادارۀ انکشافی بین‌المللی ایالات متحدۀ آمریکا (یو.اس.آی.دی) کار کرده و از همان طریق در برنامۀ خروج شامل شده است.

او افزود: «در پروژه‌هایی که از طریق این موسسه داده می‌شد، کار کرده بودم و کیس امریکا انداختم؛ از دیگر دوستایم پیش رفته بود، اما از من پیش نرفته بود، بعد از مدت‌ها صبر، یکی از دوستایم برایم توصیه کرد که برو پیش فلان نفر سفرنامه بگیر، کارهایت می‌شود، اما خودم به چنین چیزها اعتقاد نداشتم، وقتی اینجا مراجعه کردم، آغا صاحب گفت که سفرت بسته است، اول باز بوده، اما پسان کدام کسی بسته اش کرده‌است.»

به گفتۀ موصوف، این تعویذنویس، برای گشایش کارهایش اسپند و کاغذی را که صرف خط، خط شده بود به وی داده و گفته است، تا آن زمان هر دو را دود کند که کارهای سفرش تکمیل و پرواز کند.

نجیبۀ ۲۳ ساله، یکی دیگر از باشنده‌گان کابل که برای تعویذ گرفتن نزد یک تن از تعویذنویسان به نام آغاصاحب در منطقۀ تایمنی سابقۀ شهر کابل آمده، گفت: «برادرم که صنف دوازهم را خلاص کرده، تصمیم دارد که از طریق بورسیه به کشور آلمان برود؛ مادرم چند وقت پیش برای اینکه‌ کارهای برادرم شود، اینجا آمده بود، همی آغا صاحب سر برادرم دعا و قصیده خواند و چند تا ورق داده که باید هر صبح و شام با اسپند پیش اش دود کنیم.»

به گفتۀ او، زمانی که این شخص تعویذنویس طالع برادرش را دید، برایش گفت، کسی سفرش را بسته کرده و برای باز شدن، باید بعضی ورق داده شده و باید چندین بار برای حل این مشکل به آنجا مراجعه کند، تا نتیجه بدهد و کارهای شان پیش برود.

موصوف گفت، این بورسیه از طریق رقابت آزاد انتخاب شده که بعد از اتمام تحصیل برای محصلین اقامت دایمی داده می‌شود.

نجیبه می‌گوید، وضعیت اقتصادی خوبی ندارند و این تعویذنویس از نزد شان در مقابل تهیۀ سفرنامه و گشایش سفرش، پول درخواست نکرده است.

همچنان سونیتا ۳۵ ساله که نیز برای گرفتن سفرنامه نزد این تعویذنویس آمده بود، گفت: «بار دومم است که به اینجا مراجعه می‌کنم، بعضی چیزها برای دود کدن برایم دادن،… هر کس نظر به کارش که چقدر طول می‌کشد، به من گفته که باید ۷۵ روز بیایم تا کارم شود.»

موصوف گفت، برای رفتن به خارج از کشور و رونق گرفتن کار آرایشگاهش، به همین آغا صاحب، 10 هزار افغانی پیش‌پرداخت داده است.

رونق گرفتن کار تعویذنویسان به حدی افزایش یافته که برخی حتا از طریق آنلاین نیز این کار را پیش می‌برند.

در یکی از صفحات اجتماعی فیسبوک زیر نام صفحۀ تعویذنویسی آنلاین آغا صاحب زیر شعار «دعا، طلسم قدرتمند» فعالیت دارد و با مشتریانش از طریق مسینجر صحبت می‌کند.

خبرنگار پژواک از طریق مسینجر با این تعویذنویس صحبت کرد و وی گفت: «برای هرچیز تعویذ می‌دهم؛ تعویذ سفر هم می‌دهم که ان شاءالله بروید.»

این تعویذنویس پس از بحث زیاد می‌گوید، دکانش در دشت برچی است و در بدل دیدن طالع مبلغ 200 افغانی و در مقابل سفرنامه 3000 افغانی می‌گیرد.

موصوف به تاکید گفت: «این کار که ما می‌کنیم، صد فیصد نتیجه می‌دهد، سه نفر کیس شان بند مانده بود، بعد از 14 روز کار شان تمام شد و رفتند.»

در همین حال، صفحۀ دیگر فیسبوک زیرنام «تعویذنویسی به ضمانت» تحت شعار «طلسم و جادوی محبت کاملا کاربردی و بسیار مجرب» فعالیت دارد.

مسؤول این صفحۀ مجازی از طریق واتساپ به خبرنگار پژواک گفت، به ‌خاطر رفتن به خارج از کشور باید سفرنامه تهیه کند و این کار را که انجام می‌دهد، ۵۰۰۰ افغانی هزینه برمی‌دارد.

وی که در ولایت تخار می‌باشد، افزود: «از افراد متقاضی برای تهیۀ سفرنامه 5000 افغانی می‌گیرم که یک هزار آن را پیش پرداخت می‌گیرم.»

موصوف گفت، تعویذ را برای آن‌عده مشتریانی که در کابل اند، از طریق راننده‌گان مسیر تخار – کابل به مشتری خود می‌فرستد و پول پیش پرداخت را از طریق فرستادن کریدت کارت می‌گیرد و متباقی پول را راننده از نزد شخص گرفته و تعویذ را تسلیم می‌کند.

این تعویذنویسان به سوال مبنی بر اینکه آیا این کار شان خلاف اصول دین نیست؟ می‌گویند، تعویذهایی را که برای مراجعین شان می‌دهد، از آیات قرآن استفاده می‌کند.

مفتی شمس الرحمان فروتن یکی از علمای دین در مورد مراجعۀ مردم نزد تعویذنویسان به پژواک گفت، عقیدۀ اصلی مسلمان به این است که انجام دهندۀ واقعی و حقیقی کار، الله متعال است.

وی افزود: «تعویذ به معنای پناه خواستن به الله از شر مصیبت و مرض است و این عبارت است از خواندن بعضی دعاها بالای مریض، مثلا یک کسی مریض باشد، دعای بسم الله الذی سرش می‌خوانی و چوف می‌کنی، خدا بریش شفا میته، در اینجا هم حقیقتا عقیده بر این است که شفا دهنده الله است. یا سوره حمد را می خوانی این هم تعویذ است، اما تعویذ به گونه‌یی که در یک چیز در ورق نوشته شود، باز آن در گردن انداخته شود، در بازو و درخت بسته شود، این اصلا در اسلام نیست.»

او در ادامه افزود، حدیث وجود دارد که می‌گوید، کسی که نزد تعویذگر برود و یک چیزی از آن بگیرد و در گردن خود آویزان کند ولو که آیات قرآن هم باشد، این انسان مشرک است.

فروتن به افرادی که جهت اخذ سفرنامه نزد تعویذنویسان می‌روند، اشاره کرده افزود: «رفتن به خارج کار الله متعال است؛ خود انسان وسیله و اسباب را در نظر بگیرد، تعویذ کردن و به نزد ساحر، کاهن و غیب‌گو رفتن و از آن تعویذ گرفتن که کارهای خارج من شود، این نه تنها که در اسلام جای ندارد، در عقل و منطق انسانی هم جای ندارد.»

وی به همچو افرادی که برای حل مشکلات شان نزد تعویذنویسان می‌روند، توصیه می‌کند: «پیش تعویذگر چه ضرورت است؛ قرآن را در پیشت بگیر، به الله پاک دعا کن و هر مشکل و مرادی که داشته باشی، از الله بی نیاز بخواه، حتما حاجتش برآورده می‌شود.»

او به تاکید گفت، رفتن نزد کاهن، ساحر و تعویذنویس برای حل مشکلات و راه افتادن سفرهای خارج شان نه تنها که به عقل و منطق انسانی، بلکه در اسلام نیز جایی ندارد.

اما تعویذنویسان کار شان را از لحاظ دینی مجاز دانسته و استدلال می‌کنند که در این تعویذها از آیات قرآن استفاده می‌کنند.

تعویذنویسی به نام آغاصاحب در تایمنی سابقه در این مورد گفت، تعویذهایی را که برای مراجعینش می‌دهد، آیات قرآن را در آن نوشته می‌کند.

وی در حالی که تعویذهای خط خط شده و تعویذهایی که در آن چیزی نوشته نباشد را خلاف دین می‌داند، ابراز می‌دارد که چنین تعویذهایی به کسی نمی دهد.

او می‌افزاید: « فقط سحر و جادو از نگاه شریعت اسلامی حرام پنداشته می‌شود.»

او در مورد فرق بین تعویذ و جادوگری گفت که در جادو از عکس‌هایی مانند عقرب کار گرفته شده، اما در سفرنامه از آیات قرآن استفاده می‌شود.

همچنان حاجی آغا که به شکل آنلاین تعویذ می‌دهد گفت: «نخیر این کار هیچ مشکل ندارد، راه انداختن کاری کسی گناه نیست؛ چون در کارهای بد استفاده نمی‌شود.»

اما نفیسه خانمی که تعویذ می نویسد و برای مشتریانش همه روزه به جز از روزهای جمعه از ساعت یازده تا 2 بعد از ظهر برای مشتریانش توزیع می‌کند، در مورد اینکه تعویذنویسی از دیدگاه دین گناه است، اظهار نظر نکرد.