کشمش‌فروشان در فاریاب: تفاوت وزن در ترازوهای دستی و دیجیتلی چالشی در معاملات تجاری ایجاد کرده‌است

میمنه (پژواک، ۲ دلو۱۴۰۳): برخی از کشمش‌فروشان و باغداران در فاریاب می‌گویند که تفاوت در وزن‌کردن کشمش با ترازوهای دستی و دیجیتلی، به نگرانی و چالش عمده‌ در معاملات تجاری مبدل شده و این تفاوت‌ها باعث زیان مالی آنان شده‌است.

آنان تاجران عمدۀ کشمش را به تطفیف و کم‌کش کردن وزن متهم کرده می‌گویند که کشمش‌های خود را با ترازوی برقی (دیجیتلی) وزن کرده و برای فروش به مارکیت بزرگ کشمش قیصار می‌آورند، اما تاجران با استفاده از ترازوی دستی قدیمی، در هر صد سیر کابل، دو تا سه سیر کم محاسبه کرده و آن‌ها را با زیان مواجه می‌سازند.

به‌گفتۀ‌ این کشمش‌فروشان و باغداران، در عصر کنونی که تمام معاملات تجارتی با تکنالوژی تنظیم گردیده‌است، اما تاجران در مارکیت قیصار جنس وزن‌شده در ترازوی برقی را دوباره  با ترازوی دستی وزن می‌کنند و خود شان بلافاصله آن را غرض فروش و صادرات در ترازوی برقی وزن می‌کنند و حکومت جلو اعمال خلاف آن‌ها را بگیرد.

غلام‌سخی، باشندۀ منطقۀ شاخ ولسوالی قیصار و یک تن از کشمش‌‌فروشان می‌گوید که کشمش را با ترازوی برقی می‌خرد، اما زمانی که آن را به مارکیت قیصار می‌آورد، تاجران با ترازوی دستی وزن می‌کنند که در هر ۵۰ سیر کشمش، یک و نیم تا دو سیر کم می‌آید.

او افزود، در ساحۀ تجارتی که ترازوی دیجیتلی و سایر امکانات موجود باشد، ترازوی دستی در کار نیست، حکومت باید در این مورد توجه کند.

سراج‌الدین، کشمش‌فروش دیگری می‌گوید که ۴۰۰ سیر کابل کشمش را با ترازوی برقی خریداری کرده بود، اما وقتی آن را با ترازوی دستی در مارکیت قیصار فروخت، ۷ سیر کم‌تر محاسبه شد و مفادی که انتظار داشت، نقصان تفاوت ترازو شد.

وی افزود، سودی که از این تفاوت بدست می‌آید، کاملاً حرام است و باید جلو آن گرفته شود.

عزیزالرحمن، کشمش‌فروش دیگری می‌گوید: «ده سیر کشمش فروختم، اما نیم سیر کم‌تر محاسبه شد؛ نمی‌دانم چه تکنیکی به کار می‌برند که وزن را کم می‌کشند.»

سیدانور، از تاجران و کشمش‌فروشان قیصار می‌گوید که جنجال بر سر تفاوت ترازوهای دستی و برقی مدت‌هاست بین فروشنده و خریدار وجود دارد. او پیشنهاد می‌کند که بجای ترازوی دستی، مانند مارکیت کندهار، یک پیمانۀ چهار سیره مشخص شود و کشمش از جوال تخلیه و سپس وزن گردد.

وی در جواب پرسشی که چرا با تراوزی برقی وزن نمی‌کنند گفت: «از فروشنده‌ها کشمش را می‌خریم وقتی جوال‌ها و بوجی‌ها را خالی می‌کنیم، در زیر  و سر جوال یک قسم و در وسط آن کشمش خراب را جا‌بجا کرده ‌باشند و این چنین کارها باعث گردید که با ترازوی دستی یک – یک سیر وزن کنیم در صورتی که کشمش جوال دو رنگ باشد، مسترد می‌شود.»

محمدنعیم کوهی، تاجر دیگری تأیید می‌کند که همه تاجران کشمش را با ترازوی دستی قدیمی وزن می‌کنند و این عرف از گذشته وجود داشته‌است. او می‌گوید که کاملاً طرفدار حذف ترازوی دستی است و از مسوولین حکومتی می‌خواهد که در این زمینه توجه کنند و مسئله را حل نمایند.

محمدحلیم در حالی ‌که مصروف وزن کردن کشمش با ترازوی دستی بود به خبرنگار پژواک گفت، در هر وزن‌کشی، دو افغانی از فروشنده می‌گیرد و بدون در نظرگرفتن سود یا زیان فروشنده و خریدار، وزن دقیق را انجام می‌دهد.

او اظهار داشت که روزهای بازار، ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ افغانی از بابت وزن‌ کردن بدست می‌آورد.

در این میان اما یکی دیگر از کسانی که با ترازوی دستی وزن می‌کرد و در وزن‌کشی‌هایش تفاوت دیده می‌شد، حاضر به صحبت با خبرنگار آژانس خبری پژواک نشد.

سیداحمد فرید هاشمی، رئیس اتاق‌های تجارت فاریاب، خرید با یک ترازو و فروش با ترازوی دیگر را خلاف عرف و اخلاق تجارتی می‌داند و می‌گوید: «کسی که این کار را می‌کند، تاجر نیست بلکه او دزد است.»

در همین حال، مفتی نجیب‌الله قریشی، عضو شورای علمای فاریاب می‌گوید که تطفیف یا کم‌کش کردن از ترازو، عمل نامشروع و زشتی است که قرآن‌کریم به صراحت از آن نهی کرده‌است.

او افزود که بسیاری از بدختی‎‌های جامعه، ناهنجاری‌ها، خشکسالی‌ها، قحطی و بحران‌های مختلف ناشی از عمل بد تطفیف یعنی کم کردن در ترازو است که به حق دیگران بی‌حرمتی می‌کنند.

وی گفت:«کسانی که به ترازوی دستی می‌گیرند و به برقی می‌فروشند حتما نیت شوم دارند و زیر کاسه نیم کاسه است. »

مولوی حبیب‌الله فاروقی مسوول محتسبین ریاست امربالمعروف و نهی از منکر فاریاب در این مورد به آژانس خبری پژواک می‌گوید که تطفیف و کم‌کردن از ترازو از دیدگاه اسلام عمل خطرناک و گناه بزرگ شمرده می‌شود که هم اضرار دنیوی و هم اخروی دارد.

فاروقی گفت که در فقرۀ چهارم مادۀ هجدهم فصل دوم قانون امر بالمعروف و نهی از منکر در رابطه به تاجران، کسبه‌کاران و دهاقین صراحت یافته‌است که محتسبین مکلف اند، هر تاجر و کاسب که حین خرید و فروش از وزن ترازو، پیمانه و گز تطفیف می‌کند باید مورد پیگرد قرار دهند.

وی افزود: «در زمان حضرت شعیب پیامبر، قوم مدین کم فروشی می‌نمودند آنحضرت به قوم گفت که کم‌فروشی نکنند. وقتی به سخنان پیامبر عمل نکردند دچار عذاب خداوند شده و در اثر زلزله همه به زیر زمین فرو رفتند. تاجران وکسبه کارانی که از ترازو می‌زنند باید متنظر چنین غذاب الهی باشند.»

قابل یادآوری ‌است که فاریاب در تولید کشمش شهرت جهانی دارد و طبق معلومات مسوولین محلی، در هرهفته تا صد هزار سیر کابل کشمش از این ولایت به ولایات مختلف و خارج از کشور صادر می‌گردد.