به ‌نام کردن دختر با فیرهای هوایی؛ نوعی از خشونت که تلاش‌ها برای جلوگیری از آن ادامه دارد

کابل (پژواک، ۱۹ حوت ۱۴۰۳): به‌ نام کردن دختر با فیرهای هوایی در برخی مناطق افغانستان نوعی از خشونت علیه زنان است که باعث دشمنی میان خانواده‌ها و ماندن دختر تا آخر عمرش در خانۀ پدرش می‌شود، اما مقامات می‌گویند، تنها در ولایت خوست ۱۱ مورد از این رویدادها را ثبت نموده و با جدیت از آن جلوگیری می‌کنند.

در برخی مناطق افغانستان وقتی یک دختر نامزد ‎شود، خانوادۀ پسر با فیرهای هوایی نامزدی را اعلام  و به نوعی رضایت و خوشی هر دو خانواده را اظهار می‌کند، اما برخی افراد بدون این‎که بین دختر و پسر و یا خانواده‌های‌شان توافقی صورت گرفته باشد، پسر در مقابل خانۀ دختر دست به فیرهای هوایی می‌زند و به مردم این پیام را می‌رساند که گویا این دختر از او شد.

پس از آنکه کسی با فیرهای هوایی، دختر را به نام خود کند، در این صورت هیچ کس دیگر حاضر به ازدواج با این دختر نمی‌شود؛ زیرا اگر کسی با او ازدواج کند، با دشمنی خانوادۀ پسری که برای تصرف و تصاحب دختر دست به فیرهای هوایی زده، روبه‌رو می‌شود.

این اتقاقات بیشتر زمانی رخ می‌دهد که خانوادۀ دختر به دلایل مختلف دختر یا خواهر خود را به پسر نمی‌دهد و پس از آن پسر نیز به نوعی از زور کار می‌‎گیرد و تلاش می‌کند که از طریق اقدام به فیرهای هوایی به هدف‌اش که همان دختر است، برسد.

خوست یکی از ولایاتی است که رویدادهای مشابه در آن اتفاق افتاده‌است.

بزرگان قومی در ولایت خوست این کار را غیرشرعی، غیرقانونی و خلاف آداب اجتماعی می‌دانند و می‌گویند که این چنین اقدامات معمولاً از سوی زورمندان صورت می‌گیرد.

توریالی منگل، یک بزرگ قومی این ولایت به آژانس خبری پژواک گفت: «در واقعیت این‌گونه واقعات زمانی رخ می‌دهد که یک نفر غریب و فقیر باشد و دیگری ظالم، در این صورت ظالم بر می‌خیزد و در مقابل خانۀ فرد غریب فیرهای هوایی می‌کند و اعلام می‌کند که دختر و یا خواهر خود را به من داده‌است.»

وی می‌گوید، در این‌گونه موارد حتا رضایت خانواده نیز مطرح نیست، چی رسد به رضایت دختر.

این بزرگ قومی می‌افزاید، خودش شاهد برخی از این چنین واقعات بوده‌است، اما هرگز نشده که کسی دختر و یا خواهر خود را به کسی که دست به این‌گونه اقدام زده، داده باشد، اما اگر خانواده‌ها با هم به توافقی برسند، در این صورت در بدل پول زیادی دختر را می‌دهد.

منگل در این مورد اینکه که در آینده روابط و زنده‌گی این خانواده‌ها که با هم به توافق رسیده، چگونه خواهد بود؟ می‌گوید، معلوم است که «مسئلۀ سازش کجا و زور کجا» اما «باید از تازیدن ظالم بر مظلوم و این پدیدۀ شوم جلوگیری شود.»

مردم می‌گویند، اگر دخترانی که قربانی چنین واقعات می‌شوند، به همان جوانی که مقابل خانۀ آنان فیرهای هوایی کرده، داده شوند، از طعنه‌های مردم نجات نمی‌یابند و همیشه از این ناحیه رنج خواهند برد.

توریالی منگل می‌گوید، امارت اسلامی در این مورد اقدامات جدی را انجام داده و لازم است که در این بخش به مردم آگاهی داده شود تا بدانند که این کار عواقب بدی در پی دارد.

حاجی احمدشاه، یک بزرگ قومی دیگر خوست می‌گوید که دختران قربانی این‌گونه واقعات یا باید تمام عمر خود را در خانۀ پدرش سپری کنند و یا هم باید به افراد زورمند یک قوم و قریۀ دیگری که از دشمنی کسی هراس نداشته باشند، داده شوند.

وی می‌گوید، دو واقعۀ به نام کردن دختران با فیرهای هوایی را به چشم خود دیده‌است.

او می‌گوید از میان این دو دختر که در مقابل خانه‌های شان فیرهای هوایی صورت گرفته بود، یکی آنان تا هنوز ازدواج نکرده و در خانۀ پدرش سرش (مویش) را سفید کرد و دیگری را به پسر کاکایش داد؛ زیرا آنان قوی و زورمند بودند و کسی به آنان دشمنی کرده نمی‌توانست.

براساس گزارش‌ها، پیش از این برخی شوراهای قومی در ولایت خوست برای جلوگیری این امر فیصله کرده بود، اگر فردی در مقابل خانۀ کسی فیرهای هوایی کند، از قریه رانده می‌شود و تمام روابط باید با او قطع شود و حتی خانۀ‌اش باید به آتش کشیده شود.

طاهر احرار، سخنگوی قوماندانی امنیۀ خوست می‌گوید، پس از حاکمیت دوبارۀ امارت اسلامی در این ولایت، اقداماتی علیه افرادی که برای به نام کردن دختران فیر‌های هوایی نموده‌اند، صورت گرفته‌است.

او می‌گوید که در دو سال گذشته در این ولایت ۱۱ مورد این چنین رویدادها ثبت شده است که هشت مورد آن از طریق جرگه‌ها حل‌و فصل شده و دختران از این افراد رهایی یافته‌اند، سه واقعه را محاکم فیصله کرده و سه تن که این کار را انجام داده بودند نیز مجازات شده‌اند و اکنون نیز در زندان به سر می‌برند.

او می‌گوید که این واقعات قبل از حاکمیت امارت اسلامی رخ داده‌است، اما قوماندانی امنیه پس از عارض شدن خانواده‌های قربانی اقدام نموده‌اند.

او می‌گوید، حکومت در پیوند به این موضوع پس از فرمان رهبری امارت اسلامی اقدامات جدی را آغاز کرده که در آن نکاح اجباری منع شده؛ این فرمان در سال۱۴۰۰ صادر شده‌است.

سخنگوی قوماندانی امنیه می‌گوید که اقدامات آنان از سوی مردم مورد ستایش قرار گرفته و همچنین از مردم می‌خواهند که در این زمینه با نیروهای امنیتی همکاری کنند تا «این رسم جاهلانۀ قدیمی» به‌طور کامل از بین برود.

نورالله کوثر، عالِم دین می‌گوید که طبق شریعت اسلامی، در نکاح پسر و دختر رضایت خانواده‌های آن‌ها شرط است و این هم حق زن است که خطبه (برای خواستگاری به خانۀ وی رفت‌آمد) انجام شود.

او می‌گوید: «فیرها در مقابل خانۀ دختر یک عمل غیرشرعی است و در حق زن یک ظلم محسوب می‌شود؛ زیرا ممکن دختر، فرد شلیک‌کننده را خوش نداشته باشد و وی بگوید که من فیرهای هوایی کرده‌ام، اما تو که فیرهای جهالت را کردی، این کاری جهالت است.»

کوثر می‌گوید که با فیرهای هوایی نه تنها اینکه دختر به فرد شلیک‌کننده تعلق نمی‌گیرد، بلکه حکومت باید این چنین افراد را مجازات کند.

مفتي عبدالله ابدالی، آمر ریاست امر بالمعروف،‌ نهی عن‌المنکر و سمیع شکایات خوست می‌گوید که پس از به‌قدرت رسیدن دوبارۀ امارت اسلامی، میزان این‌گونه موارد به‌گونۀ چشمگیری کاهش یافته و اگر چنین رویدادی رخ داده باشد، با عامل آن رفتار قانونی صورت گرفته‌است.

او می‌گوید: «در این اواخر، نُه مورد از نکاح‌ اجباری در این ریاست ثبت شده، این موارد قبل از آمدن امارت اسلامی رخ داده بود، اما زمانی که بسته‌گان آنان به ما مراجعه کردند، ما آن را ثبت کردیم، بیشتر آن‌ حل شده و موارد باقی‌مانده، نیز حل خواهد شد.»

او افزود که مردم اقدامات جدی و سریع امارت اسلامی در برابر این نوع موارد را مشاهده کردند؛ زیرا  دیگر کسی جرئت انجام این عمل را نخواهد کرد.

او می‌گوید که اگر باز هم کسی چنین عمل را انجام دهد، مجازات خواهد شد.

ابدالي می‌گوید که امارت اسلامی به هیچ‌کس اجازه‌ نمی‌دهد تا حقوق شرعی زنان و دختران را نقض کند.