د غور خلک د لومړنیو خوراکي توکو بیو له لوړېدو او د کار له نشتوالي شکایت کوي

فېروزکوه (پژواک، ۵ لېندۍ ۱۴۰۱): د غور مرکز فېروزکوه ښار یو شمېر اوسېدونکي په بازارونو کې د خوراکي توکو د بیو له لوړېدو شکایت کوي او وايي چې د پېرلو توان یې نه لري.

د هغوی په وینا، نن د تېرې يوې میاشتې په پرتله د ۲۴.۵ کیلوګرامه وریجو بیه له ۲۲۰۰ څخه ۲۳۰۰ افغانیو ته، د ۱۰ لېتره پيپ غوړي بیه له ۸۰۰ څخه ۱۶۰۰ افغانیو ته، د ۴۹ کیلوګرامه اوړو بیه له  ۱۷۰۰ څخه ۲۸۰۰ افغانیو ته لوړه شوې ده.

دوی دغه‌راز وايي، د نورو اړینو لومړنیو توکو بیې هم له ۱۰ څخه تر ۱۰۰ افغانیو لوړې شوې چې یو شمېر خلک یې د پېرلو توان نه لري.

۲۶ کلن خیرمحمد چې د یوې شپږ کسیزې کورنۍ نفقه برابروونکی دی، د فیروزکوه ښار په یوه څنډه کې په یوه کرايي کور کې اوسېږي؛ دی وايي، کارګري کوي، خو د کار له نشتوالي او د خوراکي توکو د بيو له لوړوالي ځورېږي.

هغه پژواک خبري اژانس ته وويل چې په وروستیو څو اوونيو کې د یاد ولايت په بازارونو کې د خوراکي توکو بيې په پرله‌پسې ډول لوړې شوې او د پېرلو توان یې نه لري.

هغه زياته کړه: «ځينې ورځې ۳۰۰ افغانۍ کار کوم او ځينې ورځې بیا هيڅ کار نه پیدا کېږي او تش لاس کور ته راستنېږم، ډېره ستونزمنه ده چې ژوند پرمخ بوځو.»

نوموړی د خوراکي توکو د بيو له لوړوالي شکايت کوي او وايي: «تاسو وګورئ چې پخوا يوه بوجۍ وريجې په ٢٢٠٠ افغانۍ وې چې اوس په ٣زره افغانۍ دي، یوه لس لېتره بوشکه غوړي په ٨٠٠ افغانۍ پلورل کېدل، خو اوس له ۱۲۰۰ تر ۱۶۰۰ افغانیو رسېدلې ده، مخکې یو قوطی روب له ۲۵ تر ۳۰ افغانۍ و، خو اوس ۱۰۰ افغانیو ته رسېدلی، پخوا یو کیلو پیاز په ۲۵ افغانۍ وو، اوس په ۶۰ افغانۍ پلورل کېږي، غریب یې نه شي اخیستلای.»

په ورته وخت کې، د غور یو بل اوسېدونکی محمدعمر هم په دغه ولایت کې د خوراکي توکو بیو له لوړېدو شکایت کوي او وايي، د دغه ولایت اوسېدونکي بېوزله دي او د اخیستو توان یې نه لري.

نوموړي زیاته کړه: «د خلکو اقتصادي وضعیت ښه نه دی، د یوې بوجۍ اوړو اخیستو توان چې مخکې یې بیه له ۱۷۰۰ تر ۱۸۰۰ افغانۍ وه او اوس ۲۸۰۰ افغانیو ته لوړه شوې، نه لري، د وریجو او غوړیو بیې هم ډېرې لوړې شوې، ان یو پاکټ چاکلېټ چې مخکې مې په ۱۳۰ افغانۍ اخیستل، اوس ۲۰۰ افغانۍ شوي، د ټولو توکو بیې دوه برابره لوړې شوې دي.»

بلخوا، د لومړنیو توکو يو شمېر پلورونکي هم د دغو توکو د بيو لوړوالى مني او وايي، د موټرو د کرايې لوړېدو، د ډالر بیې او ګمرکي محصول لوړوالي له امله اړ دي چې په ګرانه بيه یې و پلوري.

د فیروزکوه په بازار کې د لومړنیو توکو یو پلورونکی محمدعلي وايي: «تاسو ته معلومه ده چې د غور- هرات او غور- کابل لار خامه ده او په ژمي کې موټر ډېر په سختۍ پرې تګ را تګ کوي او لوړه کرایه اخلي؛ موږ هم اړ یو چې یو څه په لوړه بیه یې وپلورو او که نه تاوان کوو.»

هغه په دوام کې زياته کړه، مخکې به موټرلرونکو يو من بار په ١٥ افغانۍ تر غور ولایته لېږداوه، خو اوس يې له ٢٥ تر ٢٨ افغانيو پورې لېږدوي چې دوی هم اړ دي، توکي په لوړه بيه و پلوري.

په غور کې په داسې حال کې د لومړنیو توکو بیې لوړې شوې چې ژمی را رسېدلی او د خلکو ستونزې هم ډېرې شوې دي. څه موده مخکې د غور ولايت اوسېدونکو د سون‌توکو د بيو له لوړوالي هم شکايت درلود او په دې برخه کې يې د مسوولينو د پاملرنې غوښتنه کړې وه.

خو د غور سيمه‌ييز چارواکي وايي، سره له دې چې د خوراکي توکو د پلور لپاره نرخ‌پاڼه نه لري، خو بيا هم هڅه کوي چې د هټۍ‌والو له لوري په لوړه بیه د توکو د پلور مخه ونیسي.

د غور ښاروالۍ مطبوعاتي مسوول ميراحمد شعيب پژواک ته وايي: «موږ له سيمه‌ييزې ادارې او نورو دولتي بنسټونو سره په همغږۍ هڅه کوو چې د خوراکي توکو د پلور په برخه کې هم نرخ‌پاڼه ولرو، څو په لوړه بیه د توکو د پلور مخه ونیول شي.»

د هغه په ​​وينا، دې ادارې د سون‌توکو په برخه کې بیې ټاکلې او د سون‌توکو له پلورونکو يې غوښتي چې له ټاکلې بیې لوړ یې ونه پلوري، که نه نو قانوني چلند به ورسره وشي.

د غور ښاروالۍ په نرخ‌پاڼه کې راغلي چې د یومن ډبرو سکرو بیه ١٠٥ افغانۍ، یو من بلوط لرګي په ١١٥ افغانۍ او یو من د سپېدار او زردالو لرګي په ۹۰ افغانۍ دي.