وزارت صحت عامۀ افغانستان: کمک‌های صحی نباید جنبهٔ سیاسی داشته باشد

کابل (پژواک، ۲۹ حوت ۱۴۰۳): پس از نشر گزارش‌های مبنی بر به تعلیق درآمدن خدمات صحی‌ برخی مؤسسات در افغانستان به دنبال قطع کمک‌های خارجی امریکا،‌ وزارت صحت عامهٔ کشور می‌گوید، خدمات صحی به‌گونۀ کامل در کشور فعال است، اما کمک‌های صحی نباید جنبهٔ سیاسی داشته باشد.

پس از آن‌که دونالد ترمپ، رئیس جمهور امریکا در نخستین روز آغاز کارش کمک‌های خارجی را به حالت تعلیق درآورد؛ به اساس یک خبر، وزارت خارجۀ آن‌کشور اعلام کرد که تمام پروژه‌های کمک‌های خارجی این کشور به جز کمک‌های نظامی به اسرائیل و مصر متوقف می‌شود.

تاثیرات قطع کمک‌ها در افغانستان

عبدالرحمن حبیب، سخنگوی وزارت اقتصاد افغانستان به آژانس خبری پژواک گفت که پس از اعلام قطع کمک‌های امریکا، افغانستان نیز متضرر شده‌است.

وی افزود: «به اساس تغییر در سیاست امریکا، تمامی کمک‌های بیرونی امریکا متوقف ‌شده‌است که از آن جمله در کشور ما هم یک تعداد از فعالیت‌های بشری که از سوی مؤسسات داخلی و خارجی در این جا تطبیق می‌شد، خصوصا از ادارۀ انکشافی ایالات متحده آمریکا (USAID) تمویل مالی می‌گردید،‌ فعالیت‌های شان در حال تعلیق در آورده شده‌است.»

او در ادامه می‌گوید: «در کل گفته می‌توانیم که هیچ یک از مؤسسات یا انجوهای داخلی و خارجی کلا فعالیت شان متوقف نشده‌است؛ یعنی موسسه فعالیت دارد و لیکن یک قسمت از فعالیت شان که از یواس‌ای‌آی‌دی تمویل مالی می‌شد، همان بخش فعالیت شان برای فعلا متوقف است و حدودا ما ۳۰ انجوی داخلی و خارجی که یک قسمت از  منبع تمویل شان از طرف ادارۀ یواس‌ای‌آی‌دی بود فعلا این مؤسسات همان بخش از فعالیت شان در حالت تعلیق می‌باشد.»

به گفتهٔ حبیب، این مؤسسات که از سوی برنامۀ انکشافی سازمان ملل متحد ( (USAIDتمویل می‌گردید،‌ بیشتر در بخش‌های مصونیت اجتماعی، خدمات صحی و آموزش فعالیت داشتند.

وی اضافه کرد که به عنوان مثال، برخی از نهادهای خارجی چون IRC، SAVE THE CHILDREN،YHDO و هم‌چنین برخی از مؤسسات داخلی مانند ودان، ابرار، TLO، OCCD، COAR  از جمله موسساتی اند که بخشی از فعالیت‌های آن‌ها که از سوی ایالات متحدهٔ آمریکا تمویل می‌گردید، در حالت تعلیق در آمده‌است.

هشدار سازمان صحی جهان

همچنان براساس یک گزارش،‌ سازمان ملل متحد هشدار می‌دهد که ۸۰ درصد خدمات صحی ضروری تحت حمایت سازمان صحی جهان‌(WHO) در افغانستان ممکن است به دلیل کمبود بودجه تعطیل شود.

این سازمان اعلام کرد که در افغانستان میلیون‌ها نفر از جمله زنان، کودکان، سالمندان، بیجاشده‌گان و عودت‌کنندگان بدون دسترسی به مراقبت‌های صحی حیاتی خواهند ماند.

تعلیق فعالیت نزدیک به دوصد مرکز صحی در ۲۵ ولایت افغانستان

برخی رسانه‌ها به نقل از سازمان صحی جهان و کلستر جهانی صحت و صندوق حمایت از کودکان (یونیسف)،‌ گزارش داده‌اند که توقف کمک‌های خارجی آیالات متحده باعث تعلیق و یا بسته شدن ۱۶۷ مرکز صحی در ۲۵ ولایت افغانستان شده‌‌است.

براساس یک خبر دیگر، صندوق نجات کودکان سازمان ملل متحد نیز با نشر گزارشی  گفته‌است که کاهش بودجه و کمک‌های خارجی باعث تعلیق فعالیت ۱۸ مرکز صحی تحت حمایت این نهاد در افغانستان شده‌است.

کارمندانی که خانه‌نشین شده‌اند

داکتر صنوبر کوهستانی معالج امراض نسایی ولادی که از یک‌سال به این‌طرف در بخش کلینیک‌های سیار موسسهٔ آموزش بین‌المللی در بخش نسایی و صحت ((J P I E G O به پژواک گفت که خدمات نسایی ولادی را در مناطق دوردست و ولسوالی‌های خاک‌جبار و بگرامی کابل عرضه می‌کردند.

به گفتهٔ او، این تیم‌های سیار خدمات تطبیق واکسین، اجرای معاینۀ تلویزیونی و لابراتوار وجود داشت.

وی افزود: «شیوهٔ کار ما قسمی بود که مریض‌ها را به شکل سر تاپا را او پی دی می‌کردیم، مشوره دهی می‌کردیم، اما هیچ‌کدام عملیات، ولادت و یا هم بخش‌های جراحی در آنجا اجرا نمی‌شد و مردم از کار ما بسیار خوش بودند.»

وی در مورد توقف کارشان گفت: «دفتر به ما زنگ زد و گفت که پروژه متوقف است و تا وقتی‌که شروع می‌شود، ما کلینیک‌ها را جمع می‌کنیم و کوچ کشی می‌کنیم.»

همچنان، عادله حق‌بین یک‌ تن از ناظرین بخش صحت در موسسۀ پاملرنه (CARE) نیز می‌گوید، فعالیت بخش صحت این نهاد پس از قطع کمک‌های امریکا،‌ متوقف شده‌است.

موصوف افزود که تیم‌های صحت مؤسسۀ پاملرنه بیشتر خدمات تشخیصیه، تداوی و تعلیمات صحی را در مناطق دوردست عرضه می‌کردند و مریضان وخیم را به شفاخانه‌های شهرکابل انتقال می‌دادند.

وی گفت: «بند شدن دفتر ما بالای زندگی ما کارمندان صحی و اجتماع بسیار یک تاثیر منفی و بی حد خراب دارد، از یک سو خدمات صحی در مناطق که عرضه می‌شد، بند شد و از طرف دیگر کارمندانی که به کار جذب شدند، همه بی‌کار شدند.»

نگرانی برخی مردم

شاهد‌الله، باشندهٔ ولسوالی ده سبز ولایت کابل می‌گوید: «ما در قریهٔ خود کلینیک نداریم، اما یک نفر است که اطفال ما را واکسین می‌کرد و برای مریضی‌های عادی دوا هم میته.»

موصوف در ادامه افزود: «وقتی که امریکا کمک خوده بند کرده، حالی که به این کلینیک میرم زیاد دواها همرایش نیست.»

شاهد‌الله می‌گوید:‌ «همی آدم دوای را که برای ما توزیع می‌کرد، بسیار با کیفیت عالی بود؛ در قریهٔ افرادی وجود دارد که توان خرید یک قطعه پاراسیتامول را ندارند.»

وی اظهار امیدواری کرد که کمک‌ها در بخش صحت سیاسی نشده و همچنان مانند گذشته ادامه داشته باشد تا مردم نیازمند از عرضه همچو خدمات موثر بی‌بهره نشوند.

هم‌چنان، راضیه باشندهٔ بلاک چهار منطقهٔ ارزان قیمت شهرکابل می‌گوید که قبلا تیم‌های سیار صحی در منطقهٔ می‌آمدند و برای مریضان عادی دواها را به‌طور رایگان توزیع می‌کردند، اما موصوف گفت که پس از قطع کمک‌ها، تیم‌های سیار صحی به منطقهٔ شان نمی‌آیند.

موصوف افزود: «در منطقه ما مثل خودم فامیل‌هایی هستن که توان خرید یک قلم دوا را ندارند. همین کلینیک‌ها برای شان دوا می‌داد.»

احمد نام مستعار باشندهٔ ولسوالی خاک جبار کابل به پژواک گفت: «بستن کلینیک‌ها ما را با مشکلات زیادی مواجه کرده‌است… بحران‌های صحی بیشتر خواهد شد، مانند شیوع بیماری‌ها که یکی از مثال‌های آن کرونا بود.»

وی نیز خواستار این شد که نباید خدمات صحی سیاسی شده و کمک‌ها در این بخش متوقف شود.

قابل تذکر است که وزارت صحت عامهٔ افغانستان از سال‌ها براساس یک برنامه، به همکاری سازمان صحی جهان و دیگر شرکای صحی خود یک تعداد از افراد به شکل رضاکار آموزش داده  که در مناطق دوردست در کنار تطبیق واکسین و آگاهی دهی در مورد امراض، برای مریضان عادی چون سرما خورده‌گی و غیره دوا نیز به‌طور رایگان توزیع می‌کنند.

وزارت صحت عامه: کمک‌های صحی نباید جنبۀ سیاسی داشته باشد

داکتر شرافت زمان، سخن‌گوی وزارت صحت عامه با نشر اعلامیه‌یی گفته‌است که وزارت صحت عامه در حال حاضر از طریق ۴۰۰۰ مرکز صحی، برای شهروندان خدمات عرضه می‌کند.

منبع در ادامه می‌افزاید، برخی ادارات و مؤسسات بین‌المللی نیز خدمات صحی را از طریق مراکز حمایویی کوتاه مدت عرضه می‌کنند که کار شان قابل قدر است؛ زیرا با سیستم مرکز کمک‌ کننده استند.

شرافت می‌گوید که وزارت صحت عامه براساس پالیسی ملی تازه ایجادشدۀ خود پلان دارد که بجای خدمات کوتاه مدت و سیار روی خدمات دایمی و ثابت کار کند.

در اعلامیه نوشته شده: «از این‌که در این اواخر برخی ادارات جهانی به دلیل کمبود بودجه در مورد بند شدن مراکز صحی کوتاه مدت خود گزارش داده اند، برای افراد مستفيد شونده تاثیرات موقت بد داشته می‌تواند که باید کمک‌های بشری کم نمی‌شد ‌و بار دیگر تاکید می‌کنیم که کمک‌های صحی جنبۀ سیاسی نداشته باشد و قربانی سیاست‌ها نشود.»

اما در ادامه در اعلامیه آمده‌است: «جهت وضاحت بیشتر می‌خواهیم برای تمام شهروندان اطمینان دهیم که چوکات بنیادی خدمات صحی به‌گونۀ کامل فعال است و به خدمات برای هم‌وطنان متعهد است. وزارت صحت عامه تعهد دارد که تمام خدمات صحی لازم را برای مردم ارایه کند و از تمام امکانات کار خواهد گرفت تا خدمات صحی نه تنها در مناطق شهری، بلکه در دهات نیز گسترش یابد که مثال خوب آن، برای اولین بار ایجاد ۳۱۸ شفاخانل ملی در کشور از بودجۀ داخلی می‌باشد.»

وزارت صحت عامه با تاکید اطمینان داده که برخی ادارات جهانی که در کشور فعالیت دارند، ممکن برخی فعالیت‌های خود را دوباره تنظیم کنند و یا تغییر بدهند، اما هیچ نوع مانع در سیستم صحی افعانستان ایجاد نخواهد کرد.