تلاش یک باشندۀ هرات برای مدرن‌سازی زراعت با توزیع تخم‌های اصلاح‌شده

هرات (پژواک، ۱۲ میزان ۱۴۰۴): یکی از چهره‌های فعال در عرصۀ زراعت در ولایت هرات با بهره‌گیری از تجربۀ چندین‌ساله‌اش در این عرصه تلاش دارد با ترویج و توزیع تخم‌های اصلاح‌شده، زراعت سنتی را به‌سوی مدرن‌سازی سوق دهد.

زراعت در هرات، مانند بسیاری از مناطق دیگر افغانستان، سال‌ها به شیوه‌های سنتی و وابسته به تجربه‌های محلی انجام شده‌است. محدودیت در دسترسی به تخم‌های اصلاح‌شده، کمبود دانش مسلکی و فنی و نبود شیوه‌های مدرن زراعت، بهره‌وری زمین‌ها را پایین نگه داشته و معیشت دهاقین را محدود کرده‌است.

در این شرایط، برخی پیشگامان عرصۀ زراعت با هدف افزایش تولید، بهبود کیفیت محصولات و ترویج شیوه‌های نوین، تلاش می‌کنند زراعت سنتی را به مسیر نوآوری و مدرن‌سازی هدایت کنند. یکی از این چهره‌ها، محمدعارف است که با تجربۀ طولانی و همکاری نزدیک با دهاقین، می‌کوشد تغییر واقعی در زراعت هرات ایجاد کند و به دهاقین امکان دهد تا با استفاده از تخم‌های اصلاح‌شده و روش‌های علمی، بهره‌وری زمین‌ها و کیفیت محصولات خود را به‌طور چشمگیری افزایش دهند.

محمدعارف در گفتگو با خبرنگار آژانس خبری پژواک گفت که آیندۀ زراعت افغانستان در استفاده از تخم‌های اصلاح‌شده و تکنیک‌های نوین زراعت نهفته است. به‌گفتۀ وی، این تخم‌ها باید ویژه‌گی‌هایی مانند مقاومت در برابر خشکسالی و بیماری‌های نباتی و توانایی تولید محصول بالا در زمین‌های آبی و غیرآبی داشته باشد.

موصوف حالا در تلاش است این نوع تخم‌ها را میان دهاقین ترویج کند تا زمین‌های‌ شان حاصل‌دهی بیشتر داشته باشد و معیشت خانواده‌ها بهبود یابد.

وی هم‌اکنون بیش از ۱۱۰ دهقان را با خود همراه کرده و حدود ۳۰ تُن تخم اصلاح‌شده را میان آنان توزیع کرده‌است. به گفتۀ محمدعارف، این تخم‌ها کیفیت بسیار بالاتری نسبت به تخم‌های معمولی دارد و ۹۸ درصد آن‌ قابلیت جوانه‌زنی دارد، در حالی که تخم‌های غیراصلاح‌شده کمتر از ۸۰ درصد سبز می‌شود. علاوه بر این، آرد تولیدشده از گندم اصلاح‌شده نیز کیفیت بهتری دارد.

فعالیت‌های این باشندۀ هرات به یک منطقۀ خاص محدود نیست، بلکه او در شش ولسوالی این ولایت از جمله کروخ، انجیل، پشتون زرغون، گذره، زنده‌جان و غوریان مشغول به کار است. وی باور دارد که توسعۀ فعالیت‌ها در سطح ولسوالی‌ها، زمینه آشنایی بیشتر دهاقین با زراعت نوین را فراهم می‌کند.

موصوف افزود که تاکنون نیز در بخش تخم‌های اصلاح‌شده، فعالیت‌هایی انجام شده که از آن جمله می‌توان به نام‌گذاری ۲۷ نوع مختلف گندم اشاره کرد.

با این حال، چالش‌ها همچنان پابرجاست. انجنیر معروف صدیقی، ماستر زراعت و یک تن از متخصصان این عرصه، زراعت سنتی را مانع بزرگی برای پیشرفت دهاقین می‌داند و تأکید می‌کند که استفاده از تخم‌های اصلاح‌شده باید زیر نظر متخصصان نباتی در مراحل کاشت و برداشت صورت گیرد تا نتایج مطلوب به دست آید.

از سوی دیگر، عبدالعزیز نورزی مدیر عمومی لابراتوار تصدیق‌دهی تخم‌های بذری در زون غرب می‌گوید که تولید تخم‌های اصلاح‌شده رو به افزایش است.

به گفتۀ او، در سال ۱۴۰۲ ده هزار متریک تُن تخم اصلاح‌شده تولید شده بود، در حالی که امسال این رقم به بیش از ۱۸ هزار متریک تُن رسیده است.

نورزی تفاوت تخم‌های اصلاح‌شده با تخم‌های عادی را از نظر حاصل‌دهی حدود ۵۰ درصد عنوان می‌کند و باور دارد که افزایش آگاهی دهاقین و ارتباط مستقیم آنان با متخصصان زراعت سبب می‌شود که میزان استفاده از این تخم‌ها بیشتر گردد.

موصوف می‌گوید، اکنون ۷۰ درصد دهاقین این ولایت از تخم‌های اصلاح‌شده استفاده می‌کنند.

نورزی همچنین تاکید می‌کند که برای مقابله با امراض نباتی، دهاقین باید با متخصصین زراعت مشورت نمایند.

اما او هشدار می‌دهد که مصرف بی‌رویۀ دواها و کودهای کیمیاوی نه‌تنها باعث افزایش محصول نمی‌شود، بلکه در برخی موارد می‌تواند نتیجۀ معکوس داشته باشد. به باور او، مصرف معقول و علمی این مواد در کنار استفاده از تخم‌های اصلاح‌شده، کلید افزایش حاصل‌ زمین‌های زراعتی است.

مدیریت عمومی لابراتوار تصدیق‌دهی تخم‌های بذری در زون غرب کشور، با قدردانی از تلاش‌های محمدعارف، می‌گوید که او با عزم به کار خود ادامه می‌دهد و هدفش تنها رشد اقتصادی شخصی نیست، بلکه می‌خواهد دهقانان هرات و سایر ولایت‌ها طعم زراعت مدرن را تجربه کنند.

برای محمدعارف جوانۀ سبز که از دل خاک بیرون می‌آید، نشانه‌ای از امید به آینده‌ای روشن‌تر است؛ آینده‌ای که در آن زراعت افغانستان نه‌تنها تأمین‌کننده غذای مردم، بلکه رقابت‌کننده در بازارهای منطقه نیز باشد.