د ويانا د غونډې ګډونوال: د سیاسي خبرو اترو له لارې د هېواد د ستونزې د حل په لټه کې يو

کابل (پژواک ۲۶ وږی ۱۴۰۱): په اتريش کې د ويانا د غونډې ګډونوالو د دې ترڅنګ چې وايي د سياسي خبرو اترو له لارې د هېواد د ستونزو د حل په لټه کې دي، له افغانانو سره د نړۍ د مرستو د عادلانه وېش لپاره د څارنې د يوه ميکانيزم د رامنځ ته کېدو غوښتنه کوي.

دغه غونډه د اتریش په پلازمېنه ويانا کې د يوه خصوصي انسټيټيوټ په بلنه جوړه شوې وه چې احمد مسعود او د افغانستان یو شمېر نورو سیاسي څېرو او د تېر حکومت چارواکو په کې ګډون کړی وو.

د افغانستان په اړه د ويانا د دغې درې ورځنۍ غونډې له خوا په خپره شوې اعلاميه کې راغلي چې د تلپاتې سولې او ثبات د ترلاسه کولو، د خلکو د اساسي حقونو د تأمين، د خلکو د رايو پربنسټ د سياسي نظام د رامنځ ته کولو، د ملي يووالي او ټولنيز عدالت د ټينګښت په موخه له درې ورځنيو نظرياتو او بحث څخه وروسته په لاندې ټکو ټينګار کوي.

اعلاميه کې زياته شوې چې دوی د ويانا غونډه د ټولو جريانونو، ګوندونو او سياسي او مدني فعالانو ترمنځ د يوه معنا لرونکي سياسي بهیر پیل ګڼي ترڅو د يوه ګډ ليد د پراختيا او پياوړې کولو لپاره د يوه جامع  سياسي جوړښت د رامنځ ته کېدو لامل شي.

سرچينه کاږي، دوی د سیاسي خبرو اترو له لارې د هېواد د ستونزې د حل په لټه کې دي او دا يو مطلوب انتخاب ګڼي او په دې لاره کې به د نړيوالو قوانينو په چوکاټ کې له ټولو اړينو وسایل څخه کار واخلي.

سرچينې وايي، د پورتيو ټکو د ترسره کولو لپاره دوی د ملګرو ملتونو او د سيمې او نړۍ د هېوادونو په بنسټيز رول ټينګار کوي.

اعلاميه کې زياته شوې: «مونږ د افغانستان د خلکو له مقاومت څخه د هغوی د مشروع غوښتنو د پوره کولو ملاتړ کوو. مونږ د افغان اتلو مېرمنو د تاريخي او برحقې مبارزې ملاتړ کوو.«

دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان سرپرست حکومت وايي، افغانستان کې جګړه پای ته رسېدلې، امنيت ټينګ دی او څوک چې د اوسني نظام پر وړاندې دريږي، باغيان دي.

دغه راز ويانا کې يو شمېر افغانانانو د يادې غونډې پر ضد او ځينو يې په پلوۍ لاريونونه وکړل او مخالفينو يې ټينګار کاوه چې جګړه د حل لار نه ده.

د ويانا د غونډې ګډونوال دغه راز وايي، دوی غواړي له ګاونډيو هېوادونو او سيمې سره د متقابل احترام، په سوله‌ييز ډول ژوند او د يو بل په چارو کې د نه لاسوهنې پربنسټ همغږي رامنځ ته کړي. دغه راز دوی د سيمې او نړۍ له هېوادونو څخه غواړي چې په افغانستان کې د يوه ولسواک او ملي نظام د رامنځ ته کولو په برخه کې همکاري وکړي.

اعلاميه کې څرګنده شوې چې دوی په ټول افغانستان کې خلکو ته د نړۍ د مستقيمو مرستو د دوام او زياتوالي او د مرستو د عادلانه وېش لپاره د څارنې د يوه شفاف ميکانيزم د رامنځ‌ته کېدو غوښتنه کوي.

اعلاميه کې راغلي، په افغانستان کې د سرپرست حکومت په راتګ او په افغانستان کې "د سيمه ييزو او نړیوالو ترهګرو ډلو د شتون او فعالیتونو له پراخېدو سره" د سيمې له هېوادونو او نړیوالې ټولنې څخه غوښتنه کوي چې له توپير پرته د ترهګرۍ پر وړاندې په مبارزه کې د ملګرو ملتونو د امنيت شورا د پرېکړه‌ليکونو ته په پام سره عمل وکړي.

دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان سرپرست حکومت په ټينګار سره وايي چې د داعش ډله ځپل شوې او په هېواد کې امنيت ټينګ دی.

د ويانا د ناستې په اعلاميه کي راغلي: «مونږ د ملګرو ملتونو او د بشري حقونو له بنسټونو څخه غوښتنه کوو چې د بشري جرمونو اسناد ثبت او خپاره کړي.»

د ویانا د غونډو ګډونوالو غوښتنه کړې چې د نجونو منځني او عالي ښوونځي پرته له دې چې په نصاب کې يې لاسوهنه وشي، ژر تر ژره پرانیستل شي.

دغه راز دوی ويلي: «د خلکو د ارادې پر بنسټ د يوه دولت د جوړولو پورې د طالبانو د رژيم د نه رسميت پېژندلو څخه د سيمه‌ييزې او نړيوالې اجماع هرکلی کوو.»

خو دا په داسې حال کې ده چې افغانستان کې څو ځله خلکو لاريونونه وکړل او د نړۍ له هېوادونو يې وغوښتل چې د افغانستان اوسنی حکومت په رسميت وپېژني.

د افغانستان سرپرست حکومت وايي، د ويانا د ناستې ګډونوال بې اعتباره څېرې دي.

د اسلامي امارت وياند ذبيح‌الله مجاهد پژواک خبري اژانس ته وویل: «پر دې باندې نه غواړو غبرګون ولرو، اهميت نه لري، دا هسې څو کسان معلوم الحاله کسان دي، ملت يې پېژني، ولس يې پېژني؛ راټول شوي او موږ ته اهمیت نه لري.»