مسؤولین در نیمروز: اخراج مهاجرین افغان از ایران به‌گونۀ بی‌سابقه افزایش یافته‌است

زرنج (پژواک، ۳۱ ثور ۱۴۰۴): مسؤولین محلی در ولایت نیمروز می‌گویند که بازگشت اجباری مهاجرین افغان از ایران در ماه‌های اخیر به‌گونۀ بی‌سابقه افزایش یافته‌است.

براساس آمار ادارۀ مهاجرین و عودت‌کنندگان نیمروز، طی دو ماه گذشته ۴ هزار و ۵۹۱ خانواده شامل ۱۹ هزار ۹۴۰ نفر از ایران از طریق مرز ابریشم ردمرز شده‌اند و همچنان بازگشت بیش از ۱۵۰ زن بدون سرپرست و ۷۴ هزار و ۱۸۱ مرد مجرد در این مدت نیز گزارش شده‌است.

مقامات می‌گویند در ماه‌های اخیر شمار خانواده‌های ردمرزشده از ۶۰ خانواده در روز به ۲۰۰ تا ۲۳۰ خانواده در روز افزایش یافته‌است.

روایت‌های تلخ عودت‌کننده‌ها

عبدالرحمان، یک جوان ۲۹ ساله از ولسوالی پشت‌رود ولایت فراه می‌گوید که با پول قرضه به‌طور قاچاقی راهی ایران شده بود،‌ پس از عبور قاچاقی از مرز، در نزدیکی اصفهان بازداشت شده و سه شبانه روز را در یک کانتینر آهنی، بدون غذا و هوا سپری کرده‌است.

وی افزود: «در یک ساختمان نیمه‌کاره با ده نفر دیگر کار می‌کردیم. هر شب همان‌جا می‌خوابیدیم. روز دهم پولیس آمد. هیچی نپرسید، فقط زد و برد ما را.»

عبدالرحمان که می‌گفت، او را همراه چند مهاجر دیگر به بازداشتگاهی در حومۀ اصفهان منتقل کردند؛ جایی که نه‌ نام داشت و نه هیچ مامورش جواب می‌داد، اضافه کرد: «لت‌وکوب کردند، فحش دادند، تیلفونم و پیسه‌ام را گرفتند، یک مأمور با پایش زد به شکمم، گفتم مریض‌ام، خندید و گفت: افغان اگر نمیری، آدم نمی‌شوی. در آن‌جا با بیش از ۳۰ نفر دیگر در یک کانتینر قفل بودیم. نه آب بود و نه غذا، یکی از پیرمردها آن‌جا بی‌هوش شدف هیچ کسی به دادش نرسید.»

به گفتهٔ وی، پس از سه روز، او و ده‌ها مهاجر دیگر را در یک موتر انداختند و به مرز زرنج آوردند.

در همین حال، نجیب‌الله، جوان ۲۱ ساله‌ای از کندز می‌گوید که با پاسپورت رسمی برای بازگرداندن خواهرش که شوهرش در مسیر راه ترکیه ناپدید گردیده‌است،  به ایران رفته بود، اما در مسیر راه شیراز بازداشت و اخراج شده‌است.

وی افزود: «پاسپورتم را پیش چشمانم پاره کردند، در حالی‌که ویزه‌ام هنوز معتبر بود، گفتند: افغان باید برگردد، حتی اگر اسناد قانونی داشته باشد.»

موصوف در ادامه توضیح داد: «ایرانی‌ها خیلی ظلم می‌کنند، حتی اگر اسناد قانونی هم داشته باشیم، باز هم اخراج می‌کنند. ما به قونسل‌گری‌شان پول دادیم برای اقامت، ولی هم پول رفت، هم پاسپورتم را پاره کردند.»

اما او با وجود خطرات مسیر، برای بار دوم از طریق قاچاقی اقدام به بازگشت به ایران کرد و موفق شد که خواهر و کودکانش را به افغانستان برگرداند.

در گوشه‌ای از کمپ مهاجرین پیرمرد ۶۰ ساله‌ای از ولایت لغمان نشسته‌است. او نیز از بدرفتاری پولیس ایران شکایت دارد و می‌گوید، با پاسپورت قانونی و برای عروسی دخترش به ایران رفته بود؛ پاسپورتش را در کنسولگری افغانستان در تهران تمدید کرده بود، اما در مسیر بازگشت، در بس از ولسوالی قم، پولیس ایران او را بازداشت کرد.

پیرمرد مدعی شد، با وجود نشان دادن پاسپورت برای پولیس ایران،‌ او را دشنام دادند، لت‌وکوب کردند و متهم به عضویت در داعش کردند.

موصوف گفت که پس از هفت روز در زندان، رها و به افغانستان ردمرز گردید.

 اخراج بی‌پیشینهٔ مهاجرین افغان از ایران

محمدنعیم عثمانی، سرپرست کمیتهٔ ۱۲گانۀ خدمات‌رسانی به مهاجرین در ولایت نیمروز به پژواک گفت که امارت اسلامی برای مهاجرین عودت‌کننده به کشور، خدماتی در بخش کمک نقدی، جنسی و سرپناه را با کمک موسسات همکار فراهم ساخته‌است .

موصوف می‌افزاید: «امارت اسلامی برای مهاجرین بازگشت‌کننده یک پلان منظم طولانی‌مدت و تدریجی دارد تا مهاجرین بتوانند در فضای امن با ثبات اقتصادی به وطن بازگشت کنند. »

به گفتهٔ او، برای مهاجرین عودت‌کننده نخست پس از ثبت و راجستر برگۀ توزیع زمین (سرپناه) داده می‌شود که مهاجرین در هر ولایت به ریاست مهاجرین مراجعه می‌کنند تا زمین برای شان داده شود و نیز  برای هر فرد مهاجر ۲۰۰۰ افغانی و برای خانواده‌‌های پرجمیعت ۱۰هزار افغانی می‌دهد، برای کسانی که مریض باشد، آمبولانس معیاری آماده است تا انان را به شفاخانۀ ولایتی انتقال دهد.

وی می‌گوید که در مرحلۀ دوم برای مهاجرین خدمات صحی، آموزشی و زمینه کار را فراهم می‌کند و در مرحلۀ سوم آنان را به موسسات همکار معرفی می‌کنند تا از کمک‌های دوامدار آنان مستفید شوند.

او می‌گوید، مهاجرینی که سرپناه نداشته باشند، در کمپ موقت مؤسسات همکار نگهداری و توسط کمیتۀ ترانسپورت به ولایات شان انتقال می‌شوند .

موصوف از تمام تاجران ملی می‌خواهد تا برای مهاجرین کمک‌ کنند و در صورت امکان خانه‌های رایگان را در اختیارشان بگذارند.

وی اخراج مهاجرین از ایران را بی‌پیشنه خوانده‌ گفت که نظر به ماه‌های گذشته در ماه حمل و ثور سال روان، میزان اخراج مهاجرین افزایش یافته‌است که حتی کودکان و زنان بدون سرپرست را نیز ایران رد مرز می‌کند.

به گفتهٔ او، در ماه‌های اخیر سال گذشته روزانه به‌طور متوسط ۶۰ فامیل رد مزر و به کشور عودت می‌کردند، اما حالا این ارقام به ۲۰۰ الی ۲۳۰ خانواده افزایش یافته‌است.

از سویی‌هم، مولوی عبدالله ریاض رئیس امور  مهاجرین و عودت‌کنندگان ولایت نیمروز می‌گوید که طی دو ماه گذشته ۴هزار و ۵۹۱ خانواده شامل ۱۹هزار و ۹۴۰ نفر، از مرز ابریشم ردمرز شده‌اند.

به گفتهٔ وی، همچنان بازگشت بیش از ۱۵۰ زن بدون سرپرست و ۷۴هزار و ۱۸۱ مرد مجرد نیز گزارش شده‌است.