یوه برېتانوي افسر په افغانستان کې د خپل هېواد د ځواکونو له جنګي جنایتونو پرده پورته کړه

کابل (پژواک، ۱۰ لېندۍ ۱۴۰۴): د برېتانیا د ځانګړو ځواکونو ځینو غړو په افغانستان کې هغه کسان چې د جګړې عمر ته رسېدلي وو، ان تر دې چې کوم ګواښ به یې هم نه رامنځته کاوه، په نښه کول.

د سکای‌نیوز د راپور له مخې، یوه لوړپوړي برېتانوي افسر د ځانګړو ځواکونو له مشر سره په دې اړه خپلې اندېښنې شریکې کړې وې خو د دې موضوع د پټولو «قصدي پرېکړه» شوې ده.

یاد افسر چې په ۲۰۱۱ کال کې د برېتانیا د ځانګړو ځواکونو په مرکز کې د عملیاتو مرستیال و، ویلي چې د ځانګړو ځواکونو د عملیاتو پر مهال د وژل شوو کسانو د غیرطبیعي زیاتوالي له امله شکمن شوی و.

هغه څرګنده کړې چې د «وژل شوو دښمنانو» شمېر د ترلاسه شوو وسلو تر شمېر ډېر زیات و او دغه راپورونه چې «نیول شوو کسانو له نیول کېدو وروسته څو ځلې د وسلې پورته کوله هڅه کوله» د نه منلو وړ ښکارېده.

هغه د څېړنې وکیل ته ویلي: «په څرګند ډول وایم: موږ د جنګي جنایت په اړه خبرې کوو؛ د هدف سیمې ته د نیول شوو کسانو رسول او اعدامول یې، هغه هم د یوې جعلي کیسې په جوړولو سره.»

د هغه په وینا، د ځانګړو ځواکونو مشر ته د راپور ورکولو سربېره د عدلي څېړنې پر ځای یوازې د «عملیاتي تګلارې د بیا کتنې» امر شوی دی.

یاد افسر ویلي چې کلونه یې وجدان ناارامه و او په ۲۰۱۵ کال کې یې په رسمي ډول د خپلو اندېښنو راپور ورکړی دی. هغه ټینګار کړی چې مسئله «یوازې په یوه کوچني واحد پورې محدود نه وه» او په احتمالي ډول د ځانګړو ځواکونو ترمنځ په پراخه کچه موجوده وه.

نوموړي زیاته کړې: «سخت اندېښمن وم چې بې‌ګناه کسان، حتا ماشومان په غیرقانوني توګه وژل شوي دي.»

سکای‌نیوز په ۲۰۲۳ کال کې هم د یوې څېړنې پر بنسټ راپور ورکړی و، داسې شواهد ترلاسه شوي چې د دې څرګندونه کوي چې د برېتانیوي ځواکونو له لوري د ۲۰۱۰ – ۲۰۱۳ کلونو ترمنځ تر ۸۰ ملکي وکړي «په مشکوکو شرایطو» کې وژل شوي وو.

هماغه مهال د افغان کورنیو وکیلانو چې ویل یې عزیزان یې د برېتانیا پوځ په غیرقانوني توګه وژلي، په هغو څېړنو کې چې د جنګي جنایتونو څېړلو لپاره ترسره شوې وې، د لا ډېرې روڼتیا غوښتنه کړې وه.

د بی‌بي‌سي د راپور له مخې، د برېتانیا ځانګړي ځواکونه له ۲۰۱۰ څخه تر ۲۰۱۱ کال پورې په افغانستان کې په مشکوکو شرایطو کې د ملکي کسانو پر وژلو تورن دي.

بی‌بی‌سي په ۲۰۲۲ کال کې افشا کړې وه چې د برېتانیا د ځواکونو یوه ځانګړي واحد د شپږو میاشتو ماموریت کې ۵۴ کسان په غیرقانوني توګه وژلي وو.

دا په داسې حال کې ده چې مخکې د اسلامي امارت ویاند ذبیح‌الله مجاهد ویلي وو چې اسلامي امارت هغو افغانانو ته د غرامت د ورکړې غوښتنه کوي چې «د اشغال پر مهال له ظلم او جنایت» سره مخ شوي دي.

نوموړي ویلي وو چې دغه جنګي جنایتونه په افغانستان کې پلان شوي وو.