کرنه

د لوګر د کرنې، اوبولګولو او مالدارۍ ریاست مسوولین وایي چې سږ کال د دغه ولایت په کچه د مڼو حاصلات ۱۹ زره مټریک ټنه اټکل شوي چې د تېر کال په پرتله شاوخوا پنځه سلنه زیاتوالی ښیي.

د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې او افغان‌اېډ سازمانونو اعلان کړی چې د انګلیستان په مالي ملاتړ، افغانستان کې د شاوخوا ۳۲ میلیون پونډه په ارزښت د خوړو خوندیتوب، کلیوالي معیشت ښه کولو، اقلیمي مقاومت او بشري اړتیاوو ته د رسېدنې په موخه نوې پروژې پلي کېږي.

بادغیس کې ځايي مسوولین وايي چې د دغه ولایت په مرکز او ولسوالیو کې سلو مالدارانو ته د څارویو ۳.۵ مټریک ټنه خوراکي توکي ووېشل شول.

د کرنې، اوبولګولو او مالدارۍ وزارت مسوولین وايي چې تېر کال د کرنې په سکټور کې د ملي او نړۍوالو بنسټونو له ‌خوا شاوخوا ۱۹۲ میلیون ډالر لګول شوي او ۲۳۵ پانګه‌والو ته د څه باندې ۱،۴ میلیارد افغانیو پانګونې زمینه هم برابره شوې ده.

د کندهار د کرنې ریاست مسوولین وايي چې د ملګرو ملتونو د کرنې او خوړو نړۍوال سازمان (FAO) د دغه ولایت په دوو ولسوالیو کې د ۲۰۰ زره امریکایي ډالرو په لګښت ۱۵ سړې خونې جوړوي.

د افغانستان په ځینو سیمو کې د سختې وچکالۍ له امله کروندګر له رواني فشار او سختو اقتصادي ستونزو سره مخ دي؛ ځیني یې د خپلو سیمو پرېښودو ته هم اړ شوي او له حکومت او نړۍوالو د مرستو غوښتنه کوي.

په غزني ولایت کې یو شمېر بزګران وایي چې د وچکالۍ له امله یې سږ کال د غنمو حاصلات د پام وړ کم شوي او غوښتنه کوي چې د وچکالۍ پر وړاندې د مقاومو تخمونو او نورې مرستې دې ورسره وشي.

دایکنډي کې هغه دښتې او د غرو لمنې چې پخوا به ښېرازه او زرغونې وې او د زرګونو څارویو د څرولو ځای به و، د دوامداره وچکالیو نتیجه کې سپېرې او وچې شوې چې له امله یې مالداران له ګڼو ستونزو سره مخ دي.

د اقلیمي بدلون او پرله‌پسې وچکالیو له امله د غور ولایت په ځینو سیمو کې کرنیزې ځمکې وچې او حاصلات یې زیانمن شوي او ډېری کروندګر له سختو اقتصادۍ ستونزو سره مخ دي.

د لوګر د کرنې ریاست مسؤولین وایي چې د ملګرو ملتونو پراختیایي پروګرام (UNDP) د دغه ولایت د مرکز پل‌علم په ګډون پنځو ولسوالیو کې ۶۵ شنې خونې جوړوي.

خوست کې یو شمېر کروندګر وایي، سږ کال یې د وچکالۍ له امله د هندواڼو په حاصلاتو کې د پام وړ کموالی راغلی او له حکومته غواړي چې د دوی کښتونو ته د اوبو برابرولو ترڅنګ د اصلاح شوو تخمونو، سرې او درملو برخه کې هم مرسته وکړي.

د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې سازمان (FAO) وايي چې له ۲۰۲۴ میلادي کال راهیسې یې په افغانستان کې تر ۲۰۰۰ ډېرې ساده او له اقلیم سره برابرې شنې خونې جوړې کړې دي.