د ډېټا ژورنالېزم راپورونه

تېره اونۍ ایران وویل چې دوو میاشتو کې زر افغان بندیان ا.ا ته سپاري، خلیل‌زاد بیا ویلي، د دوحې هوکړه کېدای شي د ډونالد ټرمپ او اسلامي امارت تر منځ د تعامل بنسټ شي او ګوترېش له هېوادونو وغوښتل چې د اقلیمي ناورین د مخنیوي لپاره هڅې زیاتې کړي.

تېره اونۍ ا.ا په ټاکنو کې د ټرمپ له بریا وروسته هیله څرګنده کړه چې د امریکا نوې اداره د افغانستان په اړه واقع‌بینانه ګامونه پورته کړي، ازبکستان له افغانستان سره پر همکاریو ټینګار وکړ او اروپايي ټولنې بیا له افغانستان سره د سل میلیون ډالرو مرستې ژمنه وکړه.

تېره اونۍ، ۷ هېوادونو له افغانستان سره پر تعامل ټینګار وکړ، افغانستان او قزاقستان د همکارۍ لارنقشه لاسلیک کړه، موظف پلاوي ایران کې پر افغانانو د ډزو او چاودنو لومړنۍ پایلې اعلان کړې او اسټرالیا له افغانستان سره ۱،۳ میلیون ډالره مرسته اعلان کړه.

تېره اونۍ «برېکس» د خپلواک، سوله‌ییز او له ترهګرۍ، جګړې او نشه‌يي توکو د خوندي افغانستان ملاتړ وکړ، م.م په افغانستان کې د ښځو له حقونو د ملاتړ پر پراختیا ټینګار وکړ، غور کې د داعش د دوو کسانو د وژلو خبر ورکړل شو او اروپايي ټولنې د افغانستان د روغتيا له سکټور سره د مرستې لپاره ۳۱ میلیونه یورو ځانګړي کړل.

تېره اونۍ د شانګهای سازمان سرمشریزې د خبرو له لارې د هېوادونو ترمنځ د شخړو پر هواري ټینګار وکړ، المان له افغانستان سره ۱۱،۲میلیون ډالره مرسته وکړه او په ایران کې د لسګونو افغان کډوالو د وژلو په اړه راپورونه خپاره شول، خو ایران رد کړل او ا.ا یې څېړنې ته پلاوی وټاکه. 

تېره اونۍ ځينو بنسټونو افغانستان کې د نجونو د حقونو په اړه اندېښنې وښودې، روسيې ویلي، په منځنۍ اسیا کې د سولې لپاره له ا.ا سره خبرې اړینې دي، افغان چارواکو یې هرکلی کړی او امریکا له افغانستانه د ترهګریزو بریدونو په تړاو اندېښنه ښودلې، خو ا.ا وايي، له افغانستانه هیڅ هېواد ته ګواښ نشته.

تېره اونۍ، ا.ا وویل د ځینو بریدونو عاملین چې له بلوچستانه افغانستان ته راغلي وو، نیول شوي، د افغانستان د بهرنیو چارو وزیر د مسکو فارمټ غونډه کې وویل چې دا فارمټ دې د افغانستان او سیمې ترمنځ د همکارۍ پر بهیر بدل شي.

د افغانستان د عامې روغتیا وزارت وايي چې د روان مېلادي کال په تېرو نږدې نهو میاشتو کې د هېواد په کچه ۱۰ زره او ۷۲۲ کسان پر کرونا ویروس اخته شوي چې له ډلې یې ۵۸ کسان مړه شوي او څه باندې ۷۵۵۰ نور بېرته رغېدلي دي.

تېره اونۍ ځينو هېوادونو افغانستان کې د ښځو د حقونو په اړه اندېښنې وښودې، ا.ا وویل، افغانستان کې بشري حقونه خوندي دي، مسکو، چین، ایران او پاکستان بیا ټینګار وکړ چې له ا.ا سره د خبرو بدیل لار نشته خو امریکا وایي، ا.ا هغه مهال نړۍوال مشروعیت ترلاسه کولای شی چې پر ژمنو عمل وکړي.

تېره اونۍ، امنیت شورا کې له ا.ا سره پر تعامل ټینګار وشو، روزا اوتونبایوا وویل چې د دوحې ناسته له کابل سره د نړۍ د تعامل ښه فرصت و خو ځینو کړنو دا پروسه زیانمنه کړه. ا.ا بیا وایي، م.م باید د افغانستان حقایق په پام کې ونیسي او اوسنی وضعیت دې له تېر سره پرتله کړي.

تېره اونۍ، افغانستان کې د ټاپي پروژې کار پیل شو، ځاځي میدان کې د افغان او پاکستاني ځواکونو تر منځ نښته وشوه او اروپايي ټولنې، ناروې او بریتانیا له افغانستان سره نږدې ۳۵.۸ میلیون ډالره مرسته وکړه.

تېره اونۍ م.م له ا.ا سره د تعامل پر دوام ټینګار وکړ، قرغیزستان «طالبان» د ممنوعه ډلو له نوملړه حذف کړل او د امنیت شورا ۱۲ غړو د امر بالمعروف قانون په اړه اندېښنه وښوده، خو روسیې، چین او الجزایر په دې اړه اعلامیه نه ده لاسلیک کړې.