د ډېټا ژورنالېزم راپورونه

تېره اونۍ، د ازبکستان، اذربایجان او ایران پلاوي کابل ته راغلل، ا.ا ټینګار وکړ چې د پاکستان د الوتکو له لوري د افغانستان د هوايي حریم نقض څېړي، یونسکو وویل چې ۲.۵ میلیونه افغان نجونې له زده‌کړو بې‌برخې دي او امریکا او بریتانیا له افغانستان سره ۳۳۰ میلیون ډالره مرسته اعلان کړه.

د پژواک موندنې ښیي چې د ۱۴۰۰ لمریز کال د زمري میاشتې د بدلون پر مهال او له هغه وروسته تر یوې مودې پورې د لومړنیو او سون ‌توکو بیې لوړې شوې او د افغانۍ ارزښت ټیټ شوی خو وروسته له هغه د افغانۍ ارزښت ۴۵.۵ سلنه لوړ شوی، د خوراکي توکو بیې ۳۰ سلنه او د سون‌‌توکو بیې ۴۱ سلنه ټیټې شوې دي.

تېره اونۍ، نړۍوالو ادارو وویل چې په څه کم پنځو کلونو کې اته میلیونه افغانان بهر ته کډوال شوي او افغانستان کې د داعش څانګه د اروپا لپاره ګواښ دی، خو اسلامي امارت دا څرګندونې بې‌ځایه وبللې او ایران کې د یوه افغان کډوال د شکنجې ویډیو بېلابېل غبرګونونه راوپارول.

تېره اونۍ، بهرنیو چارو وزارت په بهر کې د ۱۴ استازولیو قونسلي خدمات بې‌اعتباره اعلان کړل، ورپسې د څلورو استازولیو وېب‌پاڼې بندې شوې، بېلابېلو افغان چارواکو د دیني او عصري زده‌کړو پر اړتیا ټینګار وکړ او ا.ا د ښځو حقونو په اړه د یوناما اندېښنه بې‌ځایه وبلله.

تېره اونۍ اسټرالیا وویل چې افغانستان کې د جنګي جنایتونو د قربانیانو کورنیو ته غرامت ورکوي، د بشري حقونو د څار سازمان افغانستان کې پر ښځو د لګول شوو محدودیتونو د لرې کېدو غوښتنه وکړه او د کار ملي کنفرانس کې ۱.۴ میلیون کسانو ته د کارموندنې ژمنه وشوه.

تېره اونۍ، ا.ا د وسلو د پلور په اړه د ټرمپ خبرې رد کړې، ځینو هېوادونو افغانستان کې د سفارتونو پرانیستې ته لېوالتیا وښوده او اسلام‌اباد له کابله د بنو برید په اړه د پلټنو غوښتنه وکړه، خو کابل وایي، دا برید له افغانستان سره تړاو نه لري.

تېره اونۍ، ملګرو ملتونو افغانستان کې د بشري حقونو او القاعدې د شتون په اړه اندېښنه وښوده، خو ا.ا رد کړه او د هند او روسیې مشرانو افغانستان کې د «ترهګرۍ» ضد ګامونه وستایل.

تېره اونۍ، دوحه کې د افغانستان په اړه غونډې د خبرونو سرټکي جوړول، د شانګهای همکاریو سازمان باثباته افغانستان د سیمې په ګټه وباله او ځینو هېوادونو افغانستان کې د ټول‌ګډونه حکومت د جوړښت غوښتنه کوله خو ا.ا وایي، د حکومت څرنګوالی کورنۍ موضوع ده.

تېره اونۍ، روسیې د دوحې ناسته د ا.ا او نړۍوالې ټولنې ترمنځ د رغنده رول لپاره مهمه وبلله، امریکا وویل چې استازي یې له افغان ښځو او مدني ټولنې سره د مانالرونکي تعامل په تړاو له ډاډمنېدو وروسته ګډون په کې کوي او د ا.ا ویاند وایي چې دې ناستې ته د «تفاهم او ستونزو د حل» په موخه ورځي.

تېره اونۍ، ا.ا د دوحې ناسته کې د ګډون پرېکړه وکړه، یوناما دغه ناسته د افغانستان پر مسایلو د بحث لپاره حیاتي میکانیزم وباله او م.م د افغانستان په اړه دوه راپورونه خپاره کړل، خو ا.ا له حقیقته لرې وبلل.

تېره اونۍ، پنځو سرپرست وزیرانو بهرني سفرونه لرل، م.م پر څلورو افغان چارواکو د سفر بندیزونه لرې کړل، روسیې یو ځل بیا له ا.ا سره د اړیکو پر جوړولو ټینګار وکړ او قزاقستان ا.ا د ممنوعه ډلو له نوملړه حذف کړ.

تېره اونۍ، روسي چارواکو د ا.ا په اړه مثبتې څرګندونې وکړې، د م.م ځینو چارواکو یو ځل بیا افغانستان کې د ښځو پر وضعیت اندېښنه وښوده، خو ا.ا وایي، د شریعت په چوکاټ کې د ټولو حقونه خوندي دي او اروپایي ټولنې وویل، له افغانستان سره لس میلیونه یورو مرسته کوي.