ماشومانو

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق (یونیسف) وایي، د پکتیکا په برمل ولسوالۍ کې د پاکستان په هوایي بریدونو کې لږ تر لږه ۲۰ ماشومانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.

ځینې ارواپوهان وايي چې د ماشومانو او تنکیو ځوانانو له لوري د موبایلونو او ټولنیزو شبکو ډېر کارول د هغوی پر زده‌کړو، ذهن او چلند منفي اغېز کوي او ان د ژر بلوغ ته رسېدو او جنسي انحرافاتو لامل یې هم کېږي.

یو شمېر ارواپوهان وايي، ماشومانو کې رواني اختلالات د هغوی پر وده جدي اغېزې درلودای شي او که درملنه یې ونه شي، ښايي خپله ماشوم، کورنۍ او ان ټولنې ته پر لویو ستونزو واوړي.

د ماشومانو د داخله ناروغیو یو متخصص په ماشومانو کې د وینې د کمښت ستومنزه جدي بولي او وايي چې که پر وخت یې تشخیص او درملنه ونه‌شي، د بدن ټول سیسټمونه او حیاتي غړي له خطر سره مخ کېدای شي.

ډاکټران وایي، د هوا په سړېدو سره په ماشومانو کې تنفسي ناروغۍ په ځانګړي ډول سینه‌بغل ډېرېږي، کورنۍ باید پر سینه‌بغل د اخته ماشومانو له په خپل‌سري درملنې ډډه وکړي او پر دې ناروغۍ اخته ماشومان دې ژر روغتیایي مرکز ته انتقال کړي.

یوه ارواپوه وايي، د ماشومانو عاطفي وده له درې تر پنځه کلنۍ پیلېږي؛ که مور او پلار د اولادونو روزنې لپاره په دغه سني پړاو کې سمې لارې چارې غوره نه کړي، په راتلونکي کې به غوسه‌ناک او ضدي انسانان جوړ شي.

د بغلان د پوهنې ریاست مسوولین وایي، د دغه ولایت د مرکز پلخمري په ګډون د شپږو ولسوالیو په لرې پرتو سیمو کې څه باندې ۲۹ زره ماشومان د بېلابېلو موسسو له لوري په جوړو شوو کلیوالي ټولګیو کې زده‌کړې کوي.

د کندوز سیمه‌ییز مسوولین وايي، درېیو مرستندویه بنسټونو د دغه ولایت په مرکز او یو شمېر ولسوالیو کې د ۷۰۰ سیمه‌ییزو ټولګیو په جوړولو سره ۲۵ زره ماشومانو ته د زده‌کړو زمینه برابره کړې ده.

خوست کې يوه ځوان د نجونو په ګډون لسګونه يتيمو او بې‌وزلو ماشومانو ته د زده‌کړو زمينه برابره کړې ده.

هلمند کې د کار او ټولنیزو چارو ریاست مسوولین وايي، د دغه ولایت د مرکز لښکرګاه ښار د «امام احمد ابن حبان بستي» روزنتون کې د سلو نجونو په ګډون درې سوه بې‌سرپرسته او یتیمو ماشومانو ته د زده‌کړو زمینه برابره شوې ده.

د بغلان د عامې روغتیا ریاست مسوولین وايي چې په دغه ولایت کې له تېرو شپږو میاشتو راهیسې نږدې ۱۹ زره ماشومان پر خوارځواکۍ اخته شوي دي.

د هلمند د ګرشک ولسوالۍ په ترمه سیمه کې یوه ځوان د نجونو په ګډون ۳۰۰ ماشومانو ته تر درېیم ټولګي پورې په خپل کور کې د وړیا زده‌کړو زمینه برابره کړې خو اوس د ټولګیو او قرطاسیې له کمښت سره مخ دی.