بنیامین بارز

د هرات والي ترکمنستان ته د سفر پر مهال د دغه هېواد له یو شمېر چارواکو سره لیدنه کې د اړیکو پر پیاوړتیا، د ټاپي پروژې چارو پر چټکتیا، د انرژۍ، ترانزیټ او صادراتو برخو کې یې د دواړو هېوادونو له ظرفیتونو پر ګټې اخیستو ټینګار کړی دی.

د ورښتونو له کمېدو او په هرات کې د ځمکې د سر اوبو کچې له ټیټېدو سره هم‌مهاله، په دغه ولایت کې بزګران د خپلو کروندو خړوبولو لپاره د لمریزې برېښنا په وسیله د ځمکې لاندې له اوبو استفادې ته مخ کړې ده؛ هغه چاره چې په راتلونکي کې د اوبو د کمښت ناورین رامنځته کېدو په اړه یې اندېښنې پیدا کړې دي.

د هرات د امر بالمعروف، نهې عن المنکر او د شکایتونو اورېدو ریاست مسوولین وایي چې د دغه ولایت په زنده‌جان ولسوالۍ کې یوه ۱۸ کلنه نجلۍ له ۱۰ کلونو کورني بنده ازاده شوې ده.

هرات کې یو شمېر متشبثینې وايي چې له ښځو د ځینو نړۍوالو ملاتړکوونکو بنسټونو او په هېواد کې د ځینو بشري پروژو لغو کېدل په دغه ولایت کې د ښځو پر سوداګرۍ او کاروبار منفي اغېز کړی دی.

هرات کې د رسنیو یو شمېر کارکوونکو او خبریالانو چې په وروستیو څو کلونو کې یې خپلې دندې له لاسه ورکړې او یا یې معاشونه کم شوي، اوس یې یوټیوب کې چینل جوړولو ته مخه کړې او له همدې لارې د خپل ژوند اړتیاوې پوره کوي.

د هرات امنیه قومانداني وايي چې په دغه ولایت کې د وسله‌والو غلو د یوې ډلې اووه غړي نیول شوي دي.

د هرات په مرکزي زندان کې چې تر ډېره فکر کېږي یوازې د «محرومیت» او «حبس» ځای به وي، اوسمهال لسګونه بندیان نه یوازې په فني او حرفه‌یي پروګرامونو کې زده‌کړې کوي، بلکې د کار کولو له لارې عاید هم ترلاسه کوي.

هرات کې امنیتي مسوولین وایي چې دغه ولایت کې د امنیتي ځواکونو او وسله‌والو غلو ترمنځ په نښته کې یو وسله‌وال غل وژل شوی او یو بل یې نیول شوی دی.

کوژدنو ته د اختري (خوانچه عید) وړل د هېواد په یو شمېر ولایتونو، په ځانګړې توګه هرات کې یو پخوانی دود پاتې دی؛ سږ کال هم د کوچني اختر په درشل کې په دغه ولایت کې د «اختري» اړوند توکو بازار تود دی، خو کوژده شوي ځوانان وايي، د اقتصاد د خرابوالي له امله نه شي کولای دغه دود ترسره کړي.

د هرات په شیدايي ښارګوټي کې د داخلي بې‌ځایه شوو لپاره که څه هم جګړه پای ته رسېدلې، خو د وچکالیو او بې‌کارۍ له امله لا هم له خپلو سیمو لرې پاتې دي؛ دغه کورنۍ د ژوند له سختیو سره لاس او ګرېوان دي او شپې او ورځې یې د ډوډۍ پیدا کولو او نامعلوم راتلونکي په اړه په اندېښنو تېرېږي.

هرات کې ځايي مسوولین وايي، د دغه ولایت د لوی جامع جومات – چې د تېر کال په ویجاړوونکې زلزله کې زیانمن شوی و – د بیارغولو چارې ۷۰ سلنه ترسره شوې دي.

د هرات د سوداګرۍ او پانګونې خونې مسوولین وايي چې له دغه ولایته بهر ته د پستې صادرات ډېر شوي او په تېرو نهو میاشتو کې یې د صادراتو ارزښت ۲۴،۶ میلیون امریکایي ډالرو ته رسېږي.